ပတၱျမားေျမတြင္ ပတၱျမားႏွင့္ မသက္ဆုိင္သူမ်ား

မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ခံ ျဗဳန္းေဆးသမား အမ်ားစုကေတာ့ မိုးတြင္းကာလမွာလည္း မုိးထဲေရထဲလည္း မနားႏိုင္ဘဲ အခြင့္ေကာင္းကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနရသည္ဟု ေနာ္ေအးလွက ျဗဳန္းေဆးေနရာက လွမ္းေျပာသည္။

သူတို႔လို ျဗဳန္းေဆး ေက်ာက္သမား (ရာဂဏန္း၊ ေထာင္ဂဏန္းမွ်သာ တန္ဖိုးရွိေသာ ေက်ာက္ေရာင္းသူ) မ်ားအတြက္ ျဗဳန္းေဆးခြင့္ရမွ ထမင္းစားရေသာေၾကာင့္ မိုးရာသီတြင္ မနားႏုိင္ျဖစ္သည္။

“မိုးတြင္းလည္း မနားႏိုင္ဘူး၊ ေျမၿပိဳမွာလည္း အေၾကာက္ႏိုင္ဘူး” ဟု ရႊံ႕ရည္မ်ား စြန္းထင္းေနသည့္ အကႌ်အျဖဴလက္ရွည္၊ အညိဳေရာင္ ေလးေထာင့္ကြက္ေဖာ္ ရွမ္းေဘာင္းဘီရွည္ႏွင့္ ရွာထိုးဦးထုပ္ ေဆာင္းထားေသာ တိုင္းရင္းသူ ေနာ္ေအးလွ ကဆုိသည္။

သူက ေက်ာက္က်င္ သံဆန္ခါအ၀ိုင္းႏွင့္ ေရထဲက ေက်ာက္မ်ားကို သဲ့ယူကာ ဆန္ခါထဲပါလာေသာ ေက်ာက္စရစ္ခဲငယ္ ကေလးမ်ားကို စူးစိုက္ၾကည့္ရင္း နီနီညိဳညိဳ အေရာင္အဆင္းရွိေသာ ေက်ာက္တုိ႔ကို ေရကန္ေဘးရွိ ေျမလြတ္ေနရာတြင္ ပံုထားလိုက္သည္။ ၿပီးမွ ထိုေက်ာက္ပံုထဲက အညိဳေရာင္၊ အနီေရာင္၊ အျပာေရာင္၊ မရမ္းေရာင္၊ အနက္ေရာင္ စသည့္ ေက်ာက္ ကေလးမ်ားကို ျပန္ေရြးကာ အသင့္ယူလာေသာ ပုလင္းငယ္ ကေလးထဲသို႔ တရိုတေသ ထည့္သိမ္းရင္း ျဗဳန္းေက်ာက္မ်ား တႏွစ္ထက္ တႏွစ္ ရွားလာၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ေျပာျပသည္။

“မေန႔ကဆို က်ပ္ ၁ ေထာင္ပဲရတယ္။ ဒီေန႔ ဘယ္ေလာက္ရမလဲေတာ့ မသိေသးဘူး။ လုပ္ငန္း မေကာင္းဘူး၊ ကြက္သစ္ ရွာသူေတြနဲ႔ လုိက္ရမလား လုိ႔ေတာင္ စဥ္းစားေနတယ္” ဟု အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ ေနာ္ေအးလွက ပုလင္းထဲရွိ အနည္းငယ္ မွ်ေသာ ေက်ာက္တို႔ကို တခ်က္ၾကည့္ရင္း ညည္းညဴသည္။

တႏွစ္ထက္တႏွစ္ ေက်ာက္ရွားပါးလာေသာ ပတၱျမားေျမ (မိုးကုတ္ေဒသ) ရွိ လုပ္ကြက္ရထားသည့္ ကုမၸဏီမ်ားကလည္း ဆင္းရဲခ်ိဳ႕တဲ့ေသာ ေနာ္ေအးလွတို႔လို ေဒသခံမ်ားအား ျဗဳန္းေဆးခြင့္ပင္ မေပးေတာ့သည့္အတြက္ သူတို႔ ျဗဳန္းေဆး ေက်ာက္ရွာရန္ ေနရာမွာ တျဖည္းျဖည္း နည္းပါးလာေၾကာင္း ေနာ္ေအးလွက ဆက္ေျပာသည္။

“ဒီမွာ လုပ္ကြက္ေပါင္း ၆၀၀ ေလာက္ရွိတာ၊ ျဗဳန္းေဆးခြင့္ေပးတဲ့ လုပ္ကြက္က ဆယ္ဂဏန္းေတာင္ မျပည့္ဘူး။ ေဆးခြင့္ေပးတဲ့ လုပ္ကြက္မွာပဲ ၿပံဳတိုးၿပီးေဆးၾကေတာ့ ေက်ာက္ရွားသြားတယ္။ စား၀တ္ေနေရးလည္း ေကာင္းေကာင္း အဆင္မေျပၾကဘူး” ဟု သူက ရွင္းျပသည္။

ျဗဳန္းေဆးသမားမ်ားအား ေဒသခံကုမၸဏီတခ်ိဳ႕၏ လုပ္ကြက္အတြင္း ခြင့္ျပဳထား ေသာ္လည္း အထပ္ထပ္ေသာ ေက်ာက္က်င္ စက္တို႔ျဖင့္ ရွာေဖြၿပီးသား ေရႏွင့္သဲ၊ ေက်ာက္၊ ႏုန္းမ်ားထဲတြင္ ျဗဳန္းေဆး ရေသာေၾကာင့္ ျဗဳန္းေဆး ေက်ာက္ရွာသမားတို႔မွာ အဖိုးတန္ေက်ာက္ မရဘဲ ရာဂဏန္းမွ်သာ ေစ်းရွိေသာ ေအာက္ေက်ာက္ မ်ားသာ ရၾကသည္။

ထိုေက်ာက္မ်ားကို တရား၀င္ေရာင္း၀ယ္ခြင့္ရထားေသာ ေက်ာက္ကုန္သည္ မ်ားထံတြင္သာ ၎တုိ႔ ျဖတ္ေပးေသာ ေစ်းျဖင့္ေရာင္းေပးရေၾကာင္း သိရသည္။

“ျဗဳန္းေက်ာက္ေတြထဲမွာ က်င္ရတာဆိုေတာ့ တန္ဖိုးႀကီးေက်ာက္ေတြေတာ့ မရဘူး။ ကံေကာင္းလြန္းမွ ေသာင္းဂဏန္း ေက်ာက္ေလး ရႏိုင္တယ္။ ရွားေတာ့ရွားတယ္” ဟု အသက္ ၃၀ ခန္႔အရြယ္ ေက်ာက္ကုန္သည္ ေမာင္ထူးက ေျပာသည္။

မိုးကုတ္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္ ႀကီးျပင္းခဲ့ေသာ ေမာင္ထူးသည္ ေက်ာက္တူးၿပီး ၀မ္းစာရွာျခင္းကို အသက္ ၁၀ ႏွစ္ ၀န္းက်င္ ကတည္းက မိဘမ်ားႏွင့္အတူ လုပ္ကိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“ဟိုတုန္းက ေက်ာက္ေပါတယ္။ ဘယ္မွာတူးတူး ေက်ာက္ရတယ္။ အခု ကုမၸဏီေတြကို လုပ္ကြက္ေတြ ေပးလိုက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို တူးခြင့္ မေပးေတာ့ဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ျဗဳန္းေဆးခြင့္ေတာင္ မေပးေတာ့ဘူး။ ဒီၿမိဳ႕ခံ သူေဌးေတြကပဲ ကိုယ့္ေဒသက လူေတြကို ျပန္ၾကည့္တဲ့အေနနဲ႔ လုပု္ခြင့္ေပးတာ။ ကုမၸဏီႀကီးေတြကေတာ့ လုပ္ကြက္နား ပတ္ပတ္လည္ေတာင္ ကပ္လို႔မရဘူး။ ကပ္တဲ့သူ ဖမ္းတာပဲ” ဟု ေမာင္ထူးက ဆုိသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၅၇၉ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ၿပီး ေခတ္အဆက္ဆက္ ေက်ာက္တူးျခင္း လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ မိုးကုတ္ေဒသရွိ ေဒသခံတို႔သည္ ေက်ာက္တူးျခင္း၊ ေက်ာက္ေရာင္း၀ယ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ အဓိက စီးပြားေရးအေနျဖင့္ ယေန႔ထိတိုင္ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္။

မိုးကုတ္ၿမိဳ႕တြင္ ကုမၸဏီမ်ားအလိုက္ လုပ္ကြက္ေပါင္း ၆၀၀ ၀န္းက်င္ခန္႔ ရွိေၾကာင္း မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ရွိ ေက်ာက္လုပ္ကြက္ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရွိရၿပီး ထိုလုပ္ကြက္မ်ားမွ ပတၱျမား၊ နီလာ၊ ဥႆဖရား၊ အညံ့ေက်ာက္၊ မဟူရာ၊ ေဂၚမိတ္၊ ျမ၊ ေျပာင္ေခါင္းစိမ္း၊ ထပ္တရာ၊ ဖရဲအူ၊ နဂါးသြဲ႕၊ ေမွ်ာ၊ မိုးကုတ္ပုလဲ စသည့္ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၂၀ နီးပါးအထိ ထြက္ေလ့ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

၁၉၅၄ ခုႏွစ္၀န္းက်င္ ဖဆပလဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုေခတ္တြင္ ေဒသခံမ်ားအား တႏိုင္တပိုင္ ေက်ာက္တူးခြင့္ ေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားမွာ စီးပြားေရး ေကာင္းခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွ စတင္ၿပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးပိုင္ လီမိတက္မွ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္ေရး စခန္းကို လႊဲေျပာင္းယူၿပီးေနာက္ ဖက္စပ္လုပ္ငန္းႏွင့္ အက်ိဳးတူ လုပ္ငန္းအျဖစ္ ကုမၸဏီမ်ားအား လုပ္ကြက္ခ်ထားေပးလိုက္ေၾကာင္း၊ ထိုအခ်ိန္မွ စတင္ၿပီး ေဒသခံမ်ားမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ နည္းသြားကာ လုပ္ကြက္မ်ား ေပ်ာက္ဆံုးကုန္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း မိုးကုတ္ၿမိဳ႕မွ ေဒသခံ ေက်ာက္လုပ္ငန္းရွင္ တဦးက ေျပာသည္။

ထုိအခ်ိန္မွ စၿပီး ေဒသခံမ်ားမွာ လုပ္ကြက္မရွိၾကေတာ့ဘဲ ေက်ာက္ရွိမည္ထင္ေသာ ေနရာသစ္မ်ားအား ရွာေဖြၿပီး ညဘက္ လူေျခတိတ္ခ်ိန္တြင္ ခိုးတူးျခင္း၊ ျဗဳန္းေဆးခြင့္ေပးေသာ လုပ္ကြက္မ်ားတြင္ ျဗဳန္းေဆးျခင္းတို႔ျဖင့္ ရပ္တည္ေနရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သူက ဆုိသည္။

“ကုမၸဏီ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဦးပိုင္ကပဲ တိုက္ရိုက္ခ်ေပးခဲ့တာ။ က်န္တဲ့ လုပ္ကြက္ေတြကိုလည္း ကုမၸဏီႀကီးေတြက ေလလံ ၀င္ဆြဲေတာ့ ေတာ္ရံုေဒသခံေတြက မရေတာ့ဘူး။ တခ်ိဳ႕ ဒီနယ္သားေတြကလည္း ဒီေက်ာက္လုပ္ငန္းပဲ လုပ္တတ္ေတာ့ ဖားကန္႔ဘက္ ထြက္တူးကုန္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း ဒီမွာပဲ ျဗဳန္းေဆးတဲ့ဘ၀ ေရာက္ကုန္တယ္” ဟု အဆိုပါ ၿမိဳ႕ခံ ေက်ာက္ လုပ္ငန္းရွင္တဦးက ေျပာသည္။

ေက်ာက္ထြက္ႏုိင္သည့္ ေျမမ်ားကို သိၾကေသာေၾကာင့္ ေက်ာက္ရေသာ္လည္း အႏၱရာယ္ မ်ားေၾကာင္း၊ ေပ ၅၀ ေအာက္အထိ ဆင္းတူးရသျဖင့္ မိုးတြင္းကာလမ်ားတြင္ ေျမၿပိဳက်တတ္ေၾကာင္း ေမာင္ထူးက ရွင္းျပသည္။

“ဒါပဲ လုပ္တတ္ေတာ့ ရွာေဖြတူးရင္ ေက်ာက္ေတာ့ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာအကာအကြယ္မွလည္း မရွိဘူး။ မိုးတြင္းဆို ၿပိဳက်တတ္တယ္။ အသက္စြန္႔ၿပီး တူးၾကတာ” ဟု သူက ဆိုသည္။

အဆိုပါ စမ္းသပ္ကြက္မ်ားအား လုပ္ကြက္သစ္ဟု ေခၚဆိုၾကၿပီး တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ တူးသူမ်ားလာပါက ကုမၸဏီမ်ားက သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ လာသိမ္းသြားတတ္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ား၏ ေျပာျပခ်က္မ်ားေၾကာင့္ သိရသည္။

“ေက်ာက္ရတယ္လို ၾကားရင္ ကုမၸဏီေတြက လာသိမ္းသြားတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ သူတို႔အတြက္ ကြက္သစ္ရွာေပးတဲ့ သေဘာေပါ့။ သူတို႔ မသိမ္းခင္ေတာ့ တူးလုိ႔ရတယ္၊ သိမ္းၿပီးမွ ဆိုရင္ေတာ့ ျပႆနာျဖစ္တယ္ တူးခြင့္ မေပးေတာ့ဘူး” ဟုေမာင္ထူးက ေျပာျပသည္။

လက္ရွိအေျခအေနတြင္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ရွိ ပန္းၿခံ ထာပြဲေစ်း ေက်ာက္ေစ်းကြက္အတြင္း ကုမၸဏီမ်ား တူးေဖာ္လာသည့္ ေအာက္ေက်ာက္မ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ား ရွာလာေသာ ျဗဳန္းေက်ာက္မ်ားကိုသာ ေရာင္းခ်လ်က္ရွိၿပီး တန္းဖိုးျမင့္ေက်ာက္မ်ား၊ အရည္အေသြးေကာင္း ေက်ာက္မ်ားအား ကုမၸဏီမ်ားက ေက်ာက္မ်က္ျပပြဲသို႔ အဓိကထား ေရာင္းခ်ေနေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားႏွင့္ ေက်ာက္တြင္းလုပ္ငန္းမ်ားအား မိုးကုတ္၊ မိုင္းရွဴး၊ ဖားကန္႔ေဒသတို႔တြင္ အမ်ားဆံုး လုပ္ကိုင္လာခဲ့ ၾကေသာ္လည္း ယခုအခါ ဖားကန္႔ေဒသတြင္ ေက်ာက္ေမွာ္၊ ေရႊေမွာ္ လုပ္ငန္းမ်ား အားေကာင္း လာျခင္း၊ တူးေဖာ္ရရွိမႈ မ်ားျပားလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ တူးေဖာ္လိုသူမ်ားမွာ ေန႔စဥ္ ၀င္ေရာက္လ်က္ ရွိေၾကာင္း၊ မိုးကုတ္ေဒသခံမ်ားလည္း သြားၾကေၾကာင္း၊ မိုးတြင္းကာလတြင္ပင္ ထိုေဒသသို႔ သြားေရာက္သည့္လူ မျပတ္ ရွိေနေၾကာင္း ၾကားသိရသည္။

ေက်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ားထဲတြင္ မိုးကုတ္ ပတၱျမားေျမမွ ထြက္ရွိလာေသာ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ားသည္ တျခားေသာ ဖားကန္႔၊ မိုင္းရွဴး ေဒသထြက္ ေက်ာက္မ်က္ တို႔ထက္ အရည္အေသြး ပိုေကာင္းၿပီး ေရာင္းပန္းလည္း လွေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ကုမၸဏီႀကီးမ်ားမွာ မိုးကုတ္ေျမကို လက္မလႊတ္ၾကေသးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာက္ကုန္သည္မ်ားက
ေျပာဆိုေနၾကသည္။

ေနာ္ေအးလွ အေနျဖင့္ မိန္းကေလး ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ဖားကန္႔ဘက္သြားရန္ မိဘႏွစ္ပါးက ခြင့္မျပဳေၾကာင္း၊ သူ႔ေအာက္ရွိ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္ ေမာင္ငယ္မွာမူ ယခင္လကပင္ ဖားကန္႔ တက္သြားၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပသည္။

“ပတၱျမားေျမလို႔ ေျပာတဲ့အတိုင္း ပတၱျမားေတြ ထြက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔လို ဆင္းရဲသားေတြ အဖို႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ျဗဳန္းေဆးတဲ့ ေက်ာက္သမားေတြအတြက္ကေတာ့ စားမေလာက္ဘူး” ဟု ေနာ္ေအးလွက ဆိုသည္။