ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အစိုးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ ႀကီးမား HRW စိုးရိမ္

ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ဒီႏွစ္ထဲ တိုက္ပဲြေတြျပန္ျဖစ္လာတာမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က အရပ္သားျပည္သူေတြအေပၚ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတယ္ဆိုၿပီး နယူးေယာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကပ္မႈအဖဲြ႕က အျပစ္တင္လိုက္ပါတယ္။ သူတို႕ သတင္းသြားေရာက္ရယူခဲ့တဲ့ မွတ္တမ္းေတြအရ အျပစ္မဲ့အရပ္သား အခ်ဳိ႕ အထူုးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြကို ျမန္မာစစ္တပ္က ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈေတြပါ ရိွခဲ့တယ္လို႔ HRW က ေျပာပါတယ္။ HRW ေျပာခြင့္ရသူကို ကိုသားညြန္႔ဦးက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ဒီႏွစ္ ဇြန္လကစခဲ့တဲ့ KIA ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္ဖဲြ႔နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရတပ္ တိုက္ပဲြေတြအၾကား ကခ်င္လူမ်ိဳး ေဒသခံ အရပ္သားေတြအေပၚ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရိွတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ Human Rights Watch လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကပ္မႈအဖဲြ႔အေနနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းကို ကိုယ္တိုင္ဆင္းၿပီး အေျခအေနေတြကို ေလ့လာခဲ့တယ္လို႔ HRW က ေျပာပါတယ္။

နားဆင္ရန္...

ဇူလိုင္နဲ႔ ၾသဂုတ္လေတြအတြင္းမွာ HRW စံုစမ္းေရးအဖဲြ႔ဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းက အရပ္သားေတြ စြန္႔ပစ္ခဲ့တဲ့ ေက်းရြာေဟာင္းေတြနဲ႔ ေတာထဲမွာလွည့္လည္ပုန္းေအာင္ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီကေန အေသအခ်ာ မွတ္တမ္းျပဳၿပီး ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအရ ျမန္မာအစိုးရတပ္ဟာ အရပ္သားေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရိွေနတယ္ဆိုတာကို ေကာက္ခ်က္ဆဲြခဲ့တာလို႔ HRW ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ညြန္ၾကားေရးမႉး Elaine Pearson က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“တိုက္ပဲြေတြျပန္ျဖစ္တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးလကတည္းက အဲဒီေဒသတြင္းမွာ ျမန္မာစစ္တပ္အေနနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြရ ပါတယ္။ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကပ္မႈအဖဲြ႕အေနနဲ႔ ဒါေတြ တကယ္ျဖစ္ခဲ့သလား အတည္ျပဳဖို႕လိုလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီကို သြားေရာက္ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ကေန အရပ္သားေတြအေပၚ တိုက္ခိုက္မႈေတြ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈေတြ၊ ေက်းရြာေတြ ဖ်က္ဆီးခံရမႈေတြကို အေသအခ်ာ ေလ့လာ မွတ္တမ္းျပဳစုခဲ့ပါတယ္။”
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ အခု လပိုင္းေတြအတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ အရပ္သားေတြကို တိုက္ခိုက္မႈေတြမွာ ျမန္မာစစ္တပ္အေပၚ တာ၀န္ရိွတယ္လို႔ HRW က ေထာက္ျပပါတယ္။ သူတို႔ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ကခ်င္အရပ္သား ၃၀,၀၀၀ ခန္႔မွန္းေျခဟာ တို္က္ပဲြေတြေၾကာင့္ ေတာေတာင္ေတြထဲ လွည့္လည္ ပုန္းေအာင္ေနရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အခု ျဖစ္ေနတဲ့ တိုက္ပဲြေတြေၾကာင့္ အရပ္သားေတြ အေပၚမွာ အေတာ္ေလးကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး သက္ေရာက္မႈေတြရွိေနတယ္လို႕ Elaine Pearson က ေျပာပါတယ္။
“တိုက္ပဲြေတြ ျပန္ျဖစ္လာတာေၾကာင့္ အရပ္သားေတြအေပၚ ထိခိုက္္မႈေတြက အေတာ္ေလး ဆိုး၀ါး ပါတယ္။ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ အရပ္သားေတြဟာ မိမိတို႕ေက်းရြာေတြကို စြန္႔ခြာၿပီး ေတာေတြထဲကို ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ၾကရပါတယ္။ ျဖစ္ရပ္အမ်ားစုမွာေတာ့ အဲဒီ ဒုကၡသည္ေတြဟာ လူသားခ်င္း စာနာကူညီမႈေတြ အေထာက္အပံ့ေတြ မရၾကပါဘူး။ စစ္တပ္ကေန အရပ္သားေတြကို အတင္းအဓမၼ လုပ္အား ခိုင္းေစတာေတြ ရိွခဲ့ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြမွာ အဲဒီက ထြက္ေျပးတဲ့ အရပ္သားေတြဟာ တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္ခံရတာေတြ ရိွပါတယ္။ အေထာက္အထားရိွတဲ့ ဥပမာတခုမွာေတာ့ အဘြားလုပ္သူနဲ႔ ေျမးျဖစ္သူဟာ ေက်းရြာကေန ထြက္ေျပးဖို႔ႀကိဳးစားေနတုန္း ပစ္သတ္တာ ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။”
အရပ္သားေတြကို လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္တဲ့အမႈအေတာ္မ်ားမ်ားကို HRW အေနနဲ႕ အေသအခ်ာ မွတ္တမ္းျပဳစုထား ပါတယ္။  ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္း လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ကုလသမဂၢ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖဲြ႔စည္းေရးဟာ အင္မတန္ အေရးႀကီးေနၿပီဆိုတာ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြအရ ပိုၿပီး ထင္ရွားေစတယ္လို႕လည္း HRW က ေျပာပါတယ္။ အခု သူတို႔ရထားတဲ့ မွတ္တမ္းေတြ အရ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းျဖစ္ရပ္ေတြမွာ အဆိုးဆံုးကေတာ့ အရပ္သားေတြကို ျမန္မာစစ္တပ္က ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္တာေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ Elaine Pearson က ေျပာပါတယ္။
“အဆိုးဆံုးျဖစ္ရပ္တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ေက်းရြာက လူငယ္ေတြဟာ KIA အဖဲြ႔၀င္ေတြလို႔ စြတ္စဲြခံရၿပီး ျမန္မာစစ္သားေတြက သူတို႔ကို သတ္ျဖတ္ပစ္ခဲ့တာပါ။ ျဖစ္ရပ္တခုမွာေတာ့ ေက်းရြာကေန ထြက္ေျပးဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးတဦးနဲ႔ ေလးႏွစ္သားအရြယ္ ေျမးျဖစ္သူတို႔ကို ျမန္မာစစ္သားေတြက ပစ္သတ္ခဲ့တာမ်ဳိးပါ။ ေနာက္ျဖစ္ရပ္တခုမွာေတာ့ ျမန္မာစစ္သားေတြက ၆၂ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ဳိးသမီးႀကီးတဦးနဲ႔ သူ႔ေျမးျဖစ္သူ ေက်းရြာက ထြက္ေျပးတာကို ပစ္သတ္တာပါ။ ဒါမ်ဳိးျဖစ္ရပ္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကို မွတ္တမ္းယူထားပါတယ္။ ဒီလို က်ဴးလြန္ခံခဲ့ရသူေတြဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြ၊ တကယ့္ အရပ္သားေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္”
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အရပ္သားေတြအေပၚမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိတယ္လို႔ HRW က မွတ္တမ္းေတြ ထုတ္ေဖာ္လိုက္ခ်ိန္မွာပဲ ဒီရက္ပိုင္းအတြင္း ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကို အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔လည္း ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ရွိေနေသးတဲ့ ကိစၥ၊ ေနာက္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အစိုးရဘက္ကေန စစ္ဆင္ေရးေတြ တုိးျမႇင့္လာတဲ့ အေျခအေနေတြေပၚမွာ ျမန္မာအစိုးရကို ႏိုင္ငံတကာက ေ၀ဖန္ပစ္တင္မႈေတြ ရွိေနတုန္းပါ။ မေန႔တုန္းကလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ မူ၀ါဒ ညႇိႏႈိင္းေရးမႉး Derek Mitchell က ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ အားရေက်နပ္ေလာက္စရာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျမင္လာရေပမယ့္ လံုးလံုး မေျပာင္းလဲေသးတဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိေနေသးတယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီထဲမွာေတာ့ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြနဲ႔ အစိုးရၾကား ဆက္ဆံေရးဟာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္တာ မေတြ႔ရတဲ့အျပင္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြ အပါအ၀င္ အရပ္သားေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ဆက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနတုန္း၊ ရွိေနတုန္းပဲ ဆိုၿပီးေတာ့ သူက ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။