ကခ်င္အရပ္သားမ်ားကို အႏိုင္မက်င့္ရန္ HRW ေတာင္းဆို

ဇြန္လမွစတင္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ထုိးစစ္ဆင္ေနသည့္ အစုိးရစစ္တပ္က ေဒသခံအရပ္သားမ်ားကုိ အႀကီးအက်ယ္ အႏုိင္က်င့္ႏွိပ္စက္ေနသည္ဟုHuman Rights Watch (HRW) လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ႀကီးက အဂၤါေန႔တြင္ ေျပာလုိက္သည္။

လုိင္ဇာေဒသတြင္ ေတြ႔ရေသာ ကခ်င္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ ကေလးတဦး (ဓာတ္ပုံ - ဧရာ၀တီ)

တုိက္ပဲြမ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေျပးရသည့္ အရပ္သားေပါင္း သုံးေသာင္း၀န္းက်င္ရိွမည္ဟု နယူးေယာက္အေျခစုိက္ HRW အဖဲြ႔က ခန္႔မွန္းထားသည္။
အရပ္သားမ်ားကုိ သတ္ျဖတ္မႈ၊ တုိက္ခုိက္မႈ၊ လုပ္အားေပးခုိင္းေစမႈ၊ ေက်းရြာမ်ားကုိ ဖ်က္ဆီးမႈတုိ႔အတြက္ အစိုးရတပ္မ်ားတြင္ တာ၀န္ရိွသည္ဟု HRW က ထုတ္ျပန္သည့္ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
“ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တုိက္ပဲြေတြ ထပ္ျပီး ဖန္တီးတယ္ဆုိတာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က ကခ်င္ေဒသခံေတြကုိ ထပ္ျပီး အႏုိင္က်င့္ႏွိပ္စက္တ့ဲ အဓိပၸာယ္ပါပဲ” ဟု  HRW အဖဲြ႔၏ အာရွေဒသဆုိင္ရာ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴး Elaine Pearson က ေျပာသည္။
“မုိးေတြ ရြာေနတ့ဲအခ်ိန္မွာပဲ  စစ္တပ္ကုိ ေၾကာက္လုိ႔  ေထာင္ေသာင္းခ်ီတ့ဲ လူေတြက ေတာေတြ ေတာင္ေတြျဖတ္ျပီး ထြက္ေျပးေနၾကရတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။
HRW ၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ အေမရိကန္၏ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာအထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္ တနလၤာေန႔တြင္ ေျပာဆုိေသာ အခ်က္မ်ားကုိလည္း ထည့္သြင္းထားသည္။
အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အစုိးရတုိ႔႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေနၾကသည့္ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိးကုိ အစုိးရက တုိင္းရင္းသားတုိ႔ႏွင့္ မတည္ေထာင္ႏုိင္ေသးေၾကာင္း မစၥတာ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ေထာက္ျပထားသည္။
တုိင္းရင္းလူမ်ဳိးစုေဒသမွ ကေလးမ်ား၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္ျခင္းအပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈတုိ႔နွင့္ ပတ္သက္ျပီး ယုံၾကည္ စိတ္ခ်ရသည့္ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားအေၾကာင္းကုိလည္း မစၥတာ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ေျပာဆုိသြားသည္။
“ဒီလုိ မတရားမႈေတြ၊ ဒီလုိ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနသမွ်ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ (၂ ႏုိင္ငံ) ဆက္ဆံေရးတုိးျမွင့္ဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆုိတာကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာထားၿပီးပါျပီ” ဟု မစၥတာ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ေပၚေပါက္ေနေသာ္လည္း အစုိးရက တုိင္းရင္းသားေဒသ ပဋိပကၡမ်ားကုိ  မေျဖရွင္းႏုိင္ သုိ႔မဟုတ္ ေျဖရွင္းလုိျခင္းမရိွ ဟူေသာ အခ်က္ကုိ အေမရိကန္ အထူးကုိယ္စားလွယ္ ႏွင့္ HRW အဖဲြ႔တုိ႔၏ ေၾကညာခ်က္မ်ားက ညႊန္ျပေနသည္။
ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ လူဦးေရ ၃၅ သုိ႔မဟုတ္ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ ဗမာ မဟုတ္ေသာ လူမ်ဳိးစုမ်ားျဖစ္သည္။ ကရင္၊ ရွမ္း၊ ကယား၊ ကခ်င္၊ မြန္၊ ခ်င္း၊ ရခုိင္ စသည့္ လူမ်ဳိးစုမ်ားက လက္နက္ကုိင္အဖဲြ႔မ်ား ဖဲြ႔ၿပီး အစုိးရကုိ ပုန္ကန္ခ့ဲၾကသည္။
ျပီးခ့ဲသည့္ အႏွစ္ ၂၀ အတြင္း လူမ်ဳိးစု သူပုန္အဖဲြ႔ အမ်ားအျပားက အစုိးရႏွင့္ အပစ္ရပ္ေရး သေဘာတူညီခ့ဲၾကေသာ္လည္း တုိင္းရင္းသားေဒသ ပဋိပကၡမ်ား ရပ္ဆုိင္းသြားျခင္း မရိွေသးေပ။
လြန္ခ့ဲသည့္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ အစုိးရတပ္က တုိင္းရင္းသားေဒသတြင္ ႏွိပ္စက္အႏုိင္က်င့္မႈမ်ား ဆက္တုိက္ က်ဴးလြန္ေနေၾကာင္း စြပ္စဲြခ်က္မ်ား ေပၚထြက္ခ့ဲသည္။  ႏွိပ္စက္အႏုိင္က်င့္မႈမ်ားကုိ ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွရိွ စနစ္တက် က်ဴးလြန္ခ့ဲေၾကာင္း၊ ထုိအမႈမ်ားမွာ စစ္ရာဇ၀တ္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ လူသားျဖစ္မႈကုိ ဆန္႔က်င္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေထာက္ျပထားသည့္ အစီရင္ခံစာ အမ်ားအျပားလည္း ထြက္ေပၚခ့ဲျပီးျဖစ္သည္။
ျပီးခ့ဲသည့္ရက္ပုိင္းအတြင္း The New York Times သတင္းစာသုိ႔ ေပးပုိ႔သည့္ ကရင္တုိင္းရင္းသူ မုိင္းရာဒါးေဂေဖာ၏ ေပးစာတြင္  “ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သားေတြက က်မ မိဘေတြကုိ သတ္လုိက္တယ္။ က်မရဲ႕ ေမာင္ႏွမေတြကုိ သတ္တယ္။ က်မဦးေလးကုိ သတ္တယ္၊ မသတ္ခင္ သူ႔ မိန္းမကုိ မတရား၀ုိင္းက်င့္ၾကတာကုိ ၾကည့္ခုိင္းလုိက္ေသးတယ္။ စစ္သားေတြက ဒီလုိ လုပ္အားေပးခုိင္းတာ၊ မုဒိမ္းက်င့္ အၾကမ္းဖက္တာ၊ ရြာေျပာင္းခုိင္းတာ ျပီးေတာ့ တျခားနည္းေတြနဲ႔ အႏုိင္က်င့္တာမ်ဳိး ဗုိလ္က်စုိးမုိးတ့ဲနည္းလမ္းေပါင္းစုံ သုံးေနၾကတာကုိ ဘာေၾကာင့္ အေမရိကန္သမၼတ အုိဘားမားက ဦးသိန္းစိန္ကုိ ခ်ီးက်ဴးေနရတာလဲ” ဟု ေရးသား ေဖာ္ျပထားသည္။
သူ၏ ေပးစာမွာ ဦးသန္႔ျမင့္ဦး ေရးသားသည့္ The New York Times သတင္းစာပါ အေတြးအျမင္ေဆာင္းပါးႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး တုံ႔ျပန္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
ေဆာင္းပါးတြင္ ဦးသန္႔ျမင့့္ဦးက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ “ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား”အား လူသိရွင္ၾကား ေထာက္ခံအားေပးရန္ အေမရိကန္သမၼတကုိ တုိက္တြန္းေရးသားထားသည္။
ဦးသိန္းစိန္အစုိးရက ဆင္းရဲမႈတုိက္ဖ်က္ေရး၊ လာဘ္စားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡခ်ဳပ္ျငိမ္းေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနျပီး အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟုလည္း သူက ေဆာင္းပါးတြင္ ေရးထားသည္။
တုိင္းရင္းသားေဒသပဋိပကၡမ်ားကုိ ကုိင္တြယ္ရန္ အစုိးရက လႊတ္ေတာ္တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မတီဖဲြ႔စည္းေရးကုိ သေဘာတူထားေသာ္လည္း တုိးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈမ်ား ေပၚေပါက္မလာသည့္အျပင္ ေဒသတခ်ဳိ႕တြင္ ရန္လုိသည့္ အျပဳအမႈမ်ားသာ တုိးပြားလာေနသည္ဟု အကဲခတ္မ်ားက ဆုိသည္။
တုိင္းရင္းသားတုိ႔နွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမည္ဟု အစုိးရက ေလသံပစ္ထားေသာ္လည္း ကရင္ျပည္နယ္အတြင္းတြင္ တုိက္ပဲြငယ္မ်ား ေန႔စဥ္နီးပါး ျဖစ္ပြားေနသည္ဟု ကရင္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႔ KNU ၏ အမွတ္ ၇ တပ္မဟာမွဴး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဂ်ာ္နီက  ေျပာသည္။
“နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀ ေက်ာ္ကုိ ျပန္လႊတ္ေပးတယ္၊ ျမစ္ဆုံဆည္ တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းေတြ ဆုိင္းင့ံေပးတယ္၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မတီ တည္ေထာင္တယ္ ဆုိတ့ဲ ေျခလွမ္းေတြက ေကာင္းတ့ဲ သတင္းေတြပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီျဖစ္ထြန္းမႈေတြ ရိွေနေပမယ့္ အစုိးရတပ္ေတြက နယ္စပ္ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြကုိ ထုိးစစ္ေတြ ဆင္ေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ေဒသက ျပည္သူေတြ၊ က်ေနာ္တုိ႔ တပ္ဖဲြ႔၀င္ေတြ အတြက္ေတာ့ ဒီျဖစ္ထြန္းမႈေတြက အလုပ္မျဖစ္ေသးပါဘူး” ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဂ်ာ္နီက ဧရာ၀တီကုိ ေျပာသည္။
အစုိးရသည္ မၾကာေသးမီက ရွမ္းျပည္နယ္အေျခစုိက္ UWSA ၀တပ္ဖဲြ႔၊ NDAA တပ္ဖဲြ႔တုိ႔ႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ထပ္မံ ယူႏုိင္ခ့ဲေသာ္လည္း တျခားတုိင္းရင္းသားအဖဲြ႔မ်ားႏွင့္ သေဘာတူညိွႏိႈင္းႏုိင္ျခင္း မရိွေသးေပ။
ျပီးခ့ဲသည့္ရက္ပုိင္းအတြင္း ေရးျမိဳ႕နယ္တြင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီႏွင့္ အာဏာပုိင္တုိ႔ ေတြ႔ဆုံခ့ဲေသာ္လည္း  သေဘာတူညီမႈ တစုံတရာ မရရိွခ့ဲေပ။
ဤအေတာအတြင္း ရွမ္းျပည္နယ္ ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရိွ KIA ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ စစ္စခန္းမ်ားကုိ အစုိးရတပ္တုိ႔က ထုိးစစ္ဆင္ေနျခင္းမွာ ထုိစခန္းမ်ားကုိ သိမ္းပုိက္လုိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ဖြယ္ရိွသည္ဟု KIA က ယူဆေနသည္။
အစုိးရ၏ လုပ္ရပ္တခ်ဳိ႕ကုိ ႀကိဳဆုိေသာ္လည္း တုိင္းရင္းသားေဒသ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး စုိးရိမ္ေနရဆဲျဖစ္သည္ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရိွ ရခုိင္တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးသမား ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာသည္။
“၀ တပ္ဖဲြ႔နဲ႔ အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ယူႏုိင္ၿပီလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္မွာေတာ့ ထုိးစစ္ေတြ တုိးခ်ဲ႕ေနျပန္တာမုိ႔ ဒါက အမ်ားႀကီး စုိးရိမ္စရာေကာင္းပါတယ္” ဟု  ဦးေအးသာေအာင္က ဧရာ၀တီ သတင္းဌာနကုိ ေျပာသည္။
“တုိးတက္ဖံြ႔ၿဖိဳးတ့ဲႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ဆုိရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုိအပ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ကုိ ရပ္လုိက္မွ ျဖစ္မွာပါ။ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြကုိ လ်စ္လ်ဴရႈေနသမွ်ေတာ့ တုိင္းရင္းသားေပါင္းစုံ ေနထုိင္တ့ဲ ဒီႏုိင္ငံမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု  ဦးေအးသာေအာင္က  ေျပာသည္။