ေရြး​ေကာက္ပြဲတႏွစ္ျပည့္​ၿပီး​ေနာက္ ျမန္မာျပည္နိုင္ငံ​ေရး​ (စကား​ဝိုင္း​-၁)

ေရြး​ ေကာက္ပြဲတႏွစ္ျပည့္​ေျမာက္ၿပီး​ေနာက္ ျမန္မာ့​နိုင္ငံ​ေရး​အ​ေျခအ​ေနနဲ့​ ပတ္သက္လို့​ ျပည္သူ့​ေခတ္ဂ်ာနယ္ရဲ့​ အတိုင္ပင္ခံအယ္ဒီတာ ဆရာ​ေမာင္ဝံသ၊​ ဒီဗြီဘီအယ္ဒီတာ ဦး​ခင္​ေမာင္စိုး​တို့​နဲ့​ စီစဉ္သူ ကို​ေနသြင္က ​ေဆြး​ေနြး​ထား​ပါတယ္။

ေရြး​ ေကာက္ပြဲက​ေန တႏွစ္ျပည့္​လာတဲ့​အခ်ိန္မွာ နိ္ဳင္ငံ​ေရး​ အျဖစ္အပ်က္​ေတြ တခ်ိဳ့​အ​ေျပာင္း​အလဲဆိုတာကို သ​ေဘာတူခ်င္မွတူမယ္။ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲအလြန္ တႏွစ္မွာ နိ္ဳင္ငံ​ေရး​အ​ေျခအ​ေနက ဘယ္အ​ေျခအ​ေနမွာ ရွိ​ေနပါသလဲ။

ဒီ ​ေဆြး​ေနြး​ပြဲမွာ အမ်ိဳး​သား​ဒီမိုက​ေရစီအဖြဲ့​ခ်ုပ္မွာ ဗဟိုအလုပ္အမႈ​ေဆာင္အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့​ဖူး​တဲ့​ ဆရာ​ေမာင္ဝံသကို ပထမဆံုး​ ​ေမး​ခ်င္ပါတယ္။ ဒီတႏွစ္အတြင္း​မွာ ျမန္မာ့​နိ္ဳင္ငံ​ေရး​ထဲမွာ သိသာတဲ့​ တိုး​တက္မႈဆိုရင္ ဆရာ့​အ​ေနနဲ့​ ဘာ​ေတြ​ေျပာမလဲ။

“မႏွစ္က နိ္ဳဝင္ဘာလ ၇ ရက္​ေန့​မွာ ၂၀၀၈ အ​ေျခခံဥပ​ေဒကို အ​ေျခခံၿပီး​ေတာ့​ က်င္း​ပတဲ့​ လႊတ္​ေတာ္​ေရြး​ေကာက္ပြဲႀကီး​ကို က်င္း​ပခဲ့​တယ္။ အႏွစ္ ၂၀ တြင္း​မွာ ပထမဆံုး​ ပါတီစံုဒီမိုက​ေရစီ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲ လုပ္ခဲ့​တယ္လို့​ ​ေျပာနိုင္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ တႏွစ္ျပည့္​သြား​ေတာ့​ ဒီတႏွစ္တာကာလအတြင္း​မွာ ပထမ​ေရြး​ေကာက္ပြဲ က်င္း​ပၿပီး​ေတာ့​ ထံုး​တမ္း​စဉ္လာအရ ၂ လ​ေလာက္ဆိုရင္ လႊတ္​ေတာ္​ေတြ က်င္း​ပပါတယ္။ နိုင္ငံတကာမွာ​ေကာ၊​ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့​ ပါလီမန္ဒီမိုက​ေရစီ ​ေခတ္မွာ​ေကာပဲ။ ဒါ​ေပမယ့္​ က်​ေနာ္တို့​ဆီမွာ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲ က်င္း​ပၿပီး​ေတာ့​ ၂ လ ၾကာ​ေတာ့​လည္း​ လႊတ္​ေတာ္မက်င္း​ပဘူး​၊​ ၃ လၾကာလည္း​ မက်င္း​ပဘူး​။ ၄ လ​ေလာက္က်မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လ​ေလာက္မွ လႊတ္​ေတာ္က်င္း​ပပါတယ္။ က်​ေနာ္တို့​ ​ေတာ္​ေတာ္စိတ္ပူခဲ့​ပါတယ္။ ဘာလို့​လဲဆို​ေတာ့​ ၁၉၉၀ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲတုန္း​ကလည္း​ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲက်င္း​ပၿပီး​ေတာ့​ လႊတ္​ေတာ္မ​ေပၚခဲ့​ဘူး​။ အဲဒီအခ်ိန္က က်​ေနာ္ကိုယ္တိုင္လည္း​ ​ေရြး​ေကာက္တင္​ေျမွာက္ခံရတဲ့​ လႊတ္​ေတာ္အမတ္ တ​ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ့​ဆိုရင္ လႊတ္​ေတာ္ဆိုတဲ့​ အ​ေနအထား​ကို​ေတာင္ မျမင္ဘူး​သလို၊​ မၾကား​ဘူး​သလို ျဖစ္ကုန္တယ္။ အဲဒီ​ေတာ့​ ၂၀၁၀ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲက​ေန ​ေပၚလာတဲ့​ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲ ရလဒ္က ၂၀၁၁ ခု မတ္လက်​ေတာ့​ လႊတ္​ေတာ္​ေပၚလာတယ္။ ဝမ္း​သာပါတယ္။ ဘာပဲ​ေျပာ​ေျပာ နိုင္ငံ​ေရး​ အ​ေနအထား​တခု ျဖစ္​ေပၚလာတယ္လို့​ ​ေျပာလာနိုင္တယ္။ မတ္လ ၃၀ ရက္မွာ သမၼတ ဦး​သိန္း​စိန္က မိန့္​ခြန္း​ေျပာတယ္။ အဲဒီမိန့္​ခြန္း​ကလည္း​ အင္မတန္မွ တိုင္း​ျပည္က စိတ္ဝင္စား​ပါတယ္။ ထူး​ထူး​ျခား​ျခား​ ​ေပ်ာ့​ေပ်ာင္း​မႈရွိတယ္။ ​ေစတနာပါတယ္။ တိုင္း​ျပည္အတြက္ ရည္မွန္း​ခ်က္​ေတြ ျဖစ္​ေစခ်င္တဲ့​ ​ေစတနာ​ေတြ ​ေျပာသြား​တယ္လို့​ က်​ေနာ္တို့​ ကိုယ္တိုင္လည္း​ အဲလိုသ​ေဘာ​ေပါက္ၿပီး​ေတာ့​ ဝိုင္း​ဝန္း​ႀကိုဆိုၾကပါတယ္။ မီဒီယာ​ေတြကလည္း​ ႀကိုဆိုၾကတယ္။ နိ္ဳင္ငံတကာက ကုလသမဂၢက အစ ႀကိုဆိုၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​ သံုး​နႈန္း​တာ​ေတာ့​ သတိထား​ၿပီး​ ႀကိုဆိုၾကပါဆိုတဲ့​ သ​ေဘာထား​မ်ိဳး​ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ​ေနာက္ပိုင္း​မွာ သမၼတရဲ့​ မိန့္​ခြန္း​ေနာက္က​ေန ပါလာတာက စတုတၴမ႑ိဳင္ဆိုၿပီး​ သတင္း​မီဒီယာ​ေတြကို က်​ေနာ္တို့​ရဲ့​ အခန္း​က႑ကို အ​ေလး​ထား​ဖို့​၊​ စတုတၴမ႑ိဳင္ရဲ့​ ​ေဝဖန္​ေထာက္ျပတာ​ေတြကို ​ေလး​ေလး​စား​စား​နဲ့​ ​ေစာင့္​ၾကည့္​ၿပီး​ေတာ့​ ဒီ​ေပၚမွာ ျပန္ၿပီး​ေတာ့​ အျပုသ​ေဘာတံု့​ျပန္ၾကဖို့​၊​ ျပန္လည္ဆန္း​စစ္ဖို့​ေတြ ​ေတြ႕​ရပါတယ္။ ​ေနာက္တခါ တရား​ဥပ​ေဒစိုး​မိုး​ေရး​နဲ့​ ပတ္သက္ၿပီး​ေျပာတယ္။ ဒီမိုက​ေရစီ က်င့္​စဉ္နဲ့​ပတ္သက္ၿပီး​ ​ေျပာတယ္။ ဒါမ်ိဳး​ေတြျဖစ္​ေပၚလာတဲ့​အတြက္ ပြဲဦး​ထြက္ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲက​ေန ​ေပၚလာတဲ့​ လႊတ္​ေတာ္​ေပၚလာတယ္။ လႊတ္​ေတာ္က​ေန ​ေပၚလာတဲ့​ အစိုး​ရ သမၼတ အစိုး​ရ​ေပါ့​။ အဲဒီ သူ့​ရဲ့​ ျဖစ္​ေပၚမႈကို က်​ေနာ္တို့​ စိတ္ဝင္စား​စရာ ျဖစ္လာတယ္။ က်​ေနာ္တို့​ အား​လံုး​ေစာင့္​ၾကည့္​ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီက​ေန ရက္​ေပါင္း​ တစ္ရာ၊​ ရက္​ေပါင္း​ ႏွစ္ရာ​ေပါ့​ေလ။ ရက္​ေပါင္း​ ႏွစ္ရာက​ေန သံုး​ရာအတြင္း​ က်​ေနာ္တို့​ကိုယ္တိုင္ဆိုရင္လည္း​ နိုင္ငံ​ေရး​နဲ့​ ပတ္သက္ၿပီး​ေတာ့​ ျဖစ္လာနိ္ဳင္တဲ့​ အလား​အလာ​ေတြ တြက္ဆၿပီး​ေတာ့​ ညႇိႏွိဳင္း​ေဆြး​ေနြး​ၾကပါတယ္။ က်​ေနာ္တို့​ ​ေရး​နိုင္တာ ​ေရး​ၾကပါတယ္။ အဲလိုအလား​အလာ​ေတြ ရွိပါတယ္။

“အဲဒီလို တႏွစ္တာ ကာလအတြင္း​ ထူး​ထူး​ျခား​ျခား​ ျဖစ္​ေပၚတိုး​တက္မႈ​ေတြ ​ေျပာမယ္ဆိုရင္​ေတာ့​ သမၼတ ဦး​သိန္း​စိန္ရဲ့​ အစိုး​ရက​ေန ျမန္မာ့​ဒီမိုက​ေရစီ လႈပ္ရွား​မႈ​ေခါင္း​ေဆာင္ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္နဲ့​ ​ေတြ႕​ဆံု​ေဆြး​ေနြး​တယ္။ ျပည္​ေထာင္စု ဝန္ႀကီး​ ဦး​ေအာင္ၾကည္နဲ့​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ ​ေလး​ႀကိမ္​ေတြ႕​ခဲ့​ၿပီး​ၿပီ။ ဒါ​ေတြကလည္း​ ထူး​ျခား​ပါတယ္။ ဒါတင္မကဘူး​ ကုလသမဂၢရဲ့​ ကိုယ္စား​လွယ္​ေတြ၊​ အ​ေမရိကန္ သမၼတရဲ့​ အထူး​ကိုယ္စား​လွယ္​ေတြ၊​ ဥ​ေရာပ သမဂၢတို့​၊​ ဥ​ေရာပက ျမန္မာ့​မိတ္​ေဆြနိုင္ငံ​ေတြ သူတို့​ဆီကလာတယ္။ အဝင္အထြက္​ေတြ မ်ား​လာတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ့​ ပတ္သက္တဲ့​ နိုင္ငံ​ေရး​ျဖစ္​ေပၚမႈမွာ လာၿပီး​ေတာ့​ ​ေလ့​လာၾကတယ္၊​ သံုး​သပ္ၾကတယ္၊​ တိုက္တြန္း​ၾကတယ္။ အဲဒါမ်ိဳး​ေတြ ​ေတြ႕​ရတယ္။ ​ေနာက္ ျပည္​ေထာင္စုအတြင္း​မွာ ျဖစ္​ေနတဲ့​ တိုင္း​ရင္း​သား​ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့​ေတြနဲ့​ ျဖစ္ပြား​တဲ့​ကိစၥ​ေတြကိုလည္း​ အတတ္နိ္ဳင္ဆံုး​ ညႇိႏွိဳင္း​ေဆြး​ေနြး​ၿပီး​ေတာ့​ ၿငိမ္း​ခ်မ္း​ေရး​ ျပန္လည္ရရွိဖို့​ ႀကိုး​စား​ေနတာ ​ေတြ႕​ရတယ္။ ယံုၾကည္ခ်က္​ေၾကာင့္​ အက်ဉ္း​က်ခံ​ေနရတဲ့​ အက်ဉ္း​သား​ေတြ လႊတ္​ေပး​ဖို့​ဆိုတဲ့​ တိုက္တြန္း​ခ်က္​ေတြ ​ေတာင္း​ဆိုမႈ​ေတြကလည္း​ ရွိတယ္။ အဲဒီအ​ေပၚမွာလည္း​ အထိုက္အ​ေလ်ာက္ ရာနႈန္း​ျပည့္​မဟုတ္တာ​ေတာင္ ၅၀ ရာခိုင္နႈန္း​ေလာက္ ​ေထာက္ခံႀကိုဆိုစရာ ျဖစ္တဲ့​အ​ေနအထား​မ်ိဳး​လို နိုင္ငံ​ေရး​အက်ဉ္း​သား​ေတြကို ျပန္လႊတ္​ေပး​တာမ်ိဳး​ ရွိပါတယ္။ ​ေလာ​ေလာဆယ္ မွတ္တမ္း​မွတ္ရာ မကိ္ဳင္ဘဲနဲ့​ ​ေျပာလို့​ရသမ်ွ ျဖစ္​ေပၚမႈ​ေတြက​ေတာ့​ ဒီ​ေလာက္ပါပဲ။”

လြန္ခဲ့ ​တဲ့​ တႏွစ္က ​ေရြး​ေကာက္ပြဲၿပီး​ၿပီး​ခ်င္း​မွာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တခ်ိဳ့​ကလည္း​ အခုျဖစ္ပ်က္​ေနတဲ့​ အျဖစ္အပ်က္​ေတြက အရမ္း​ျမန္လြန္း​အား​ႀကီး​တယ္။ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြက ျမန္​ေနတယ္လို့​ ​ေျပာတယ္။ ဆရာတို့​ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေပၚမွာ ဒီ​ေလာက္​ေမ်ွာ္လင့္​ခဲ့​သလား​ဆရာ။ ဆရာနိုင္ငံ​ေရး​ သမား​တ​ေယာက္လည္း​ ျဖစ္တယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္တ​ေယာက္လည္း​ ျဖစ္တယ္။ ျမန္တယ္လို့​ေကာ ဆရာယူဆပါသလား​။

“​ေႏွး​တယ္၊​ ျမန္တယ္လို့​ေတာ့​ သိပ္အတိအက် မ​ေျပာလိုဘူး​။ ဒါ​ေပမယ့္​ ျဖစ္​ေပၚမႈကိုၾကည္မယ္ဆိုရင္ ဒီမိုက​ေရစီ လမ္း​ေၾကာင္း​ေပၚကို သြား​ဖို့​တာဆူ​ေနတယ္။ အဲဒီအတြက္ ဆံုး​ျဖတ္ထား​တဲ့​ အ​ေနအထား​ကို ​ေတြ႕​ရပါတယ္။ အဲဒီ ဒီမိုက​ေရစီလမ္း​ေၾကာင္း​ကို သြား​ဖို့​ လမ္း​ေၾကာင္း​တည့္​ဖို့​ကို အခင္း​အက်င္း​ေတြ လုပ္​ေနတယ္လို့​ ျမင္ပါတယ္။”

ဆရာ​ေမာင္ဝံသရဲ့​ ​ေဆြး​ေနြး​ခ်က္မွာ ဆရာဦး​ခင္​ေမာင္စိုး​အ​ေနနဲ့​ ဘာ​ေတြမ်ား​ ျဖည့္​စြက္​ေဆြး​ေနြး​ခ်င္ပါသလဲ။

“က်​ေနာ္တို့​ ကဒီ​ေလာက္ကို ​ေျပာင္း​လဲမႈ​ေတြ ျဖစ္လာမယ္လို့​ နဂိုကတည္း​က သိပ္မ​ေမ်ွာ္လင့္​ခဲ့​ဘူး​။ အရင္ပံုစံကို နည္း​နည္း​ေလး​ ​ေျပာင္း​မယ္ဆိုတာမ်ိဳး​ က်​ေနာ္တို့​ကိုယ္တိုင္ ​ေျပာခဲ့​တာ​ေတြ ရွိပါတယ္။ သူတို့​ အရပ္ဝတ္​ေျပာင္း​သြား​တယ္လို့​ က်​ေနာ္တို့​ အင္တာဗ်ူး​တခုမွာ အရပ္ဝတ္တဲ့​ အစိုး​ရလို့​ က်​ေနာ္သံုး​ခဲ့​ပါတယ္။ အရပ္ဝတ္ထား​တဲ့​ စစ္အစိုး​ရပဲ သြား​ေလမလား​လို့​ စိုး​ရိမ္ခ်က္​ေတြ​ေတာ့​ ရွိခဲ့​တယ္။ အဲဒါကလည္း​ ၂၀၀၈ ဖြဲ့​စည္း​ပံုကို ၾကည့္​ၿပီး​ေျပာခဲ့​တာပါ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ့​စည္း​ပံုအရ စစ္တပ္က​ေတာ့​ သတ္သတ္ သြား​ေနတဲ့​ပံုစံရွိတယ္။ အရပ္သား​ အစိုး​ရကလည္း​ စစ္တပ္ရဲ့​ ဩဇာကို သိပ္ခံ​ေနတဲ့​ပံုမဟုတ္ဘဲနဲ့​ ဆရာ​ေမာင္ဝံသ ​ေျပာသလို ဒီမိုက​ေရစီ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြ လုပ္နိုင္ဖို့​ခင္း​က်င္း​တဲ့​ အခင္း​အက်င္း​ တခုကို​ေတာ့​ သူတို့​လုပ္​ေနတယ္လို့​ ျမင္ရတယ္။ အဲ​ေတာ့​ ထူး​ထူး​ျခား​ျခား​ အျဖစ္အပ်က္ဆိုရင္ က်​ေနာ္တို့​ ဒီျမစ္ဆံုကိစၥမွာ ျပည္သူလူထုက​ေန ျမစ္ဆံုႀကီး​ကို ရပ္​ေပး​ပါ။ ျမစ္ဆံုကိစၥက​ေတာ့​ တိုင္း​ျပည္အတြက္ နစ္နာမယ္လို့​ ​ေျပာလိုက္တဲ့​အခါမွာ သူတို့​ျပည္သူ့​အသံကို နား​ေထာင္တဲ့​အ​ေနနဲ့​ သမၼတကပဲ သူတို့​ရဲ့​ သက္တမ္း​ ၅ ႏွစ္အတြင္း​မွာ ဒါကိုမလုပ္​ေတာ့​ပါဘူး​လို့​ ​ေျပာတာပဲ။ ဒါဆိုရင္ ျပည္သူ့​ရဲ့​ အသံကို နား​ေထာင္လိုက္တယ္လို့​ ျမင္ရတယ္။ ဆရာ​ေမာင္ဝံသ ခုန​ေျပာသလို ျပည္သူ့​ေခါင္း​ေဆာင္ျဖစ္တဲ့​ အတိုက္အခံရဲ့​ ​ေခါင္း​ေဆာင္လည္း​ျဖစ္တဲ့​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္နဲ့​ ​ေတြ႕​တယ္။ က်​ေနာ္တို့​စိတ္ထဲမွာ အရင္ကထင္ခဲ့​တာက ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္တို့​ ပါတီက​ေတာ့​ ဖ်က္သိမ္း​ခံရမွာပဲ။ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္က​ေတာ့​ တျဖည္း​ျဖည္း​ မွိန္သြား​ေအာင္ သူတို့​လုပ္မယ္လို့​ ထင္​ေပမယ့္​လို့​ အဲလိုမဟုတ္ဘဲ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ကို သမၼတကိုယ္တိုင္က ​ေတြ႕​ဆံုလိုက္တာဟာ က်​ေနာ္တို့​ ​ေတာ္​ေတာ္အံ့​ဩရတဲ့​ အျဖစ္အပ်က္တခုလို့​ ​ေျပာရမယ္။ အဲ​ေတာ့​ အလား​အလာ​ေတြကို ၾကည့္​မယ္ဆိ္ဳရင္ ဒီအရွိန္နႈန္း​နဲ့​ ဒီလိုျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲမႈ​ေတြနဲ့​ သြား​မယ္ဆိုရင္ က်​ေနာ္တို့​ ​ေမ်ွာ္လင့္​ထား​တဲ့​ ၁၀၀ ရာခိုင္နႈန္း​ေတာ့​ မဟုတ္ဘူး​။ ခုန​ေျပာသလို မီဒီယာ​ေတြ လြတ္လပ္ခြင့္္​ဆိုတာ​ေတာ့​ ဒီမိုက​ေရစီ ျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲမႈအတြက္ အင္မတန္အ​ေရး​ႀကီး​တယ္။ ဒါလည္း​ပဲ သူတို့​ဥပ​ေဒ​ေတြဘာ​ေတြနဲ့​ လုပ္​ေနတာဆို​ေတာ့​ အလား​အလာ က်​ေနာ္တို့​ ​ေမ်ွာ္လင့္​သ​ေလာက္ မျဖစ္​ေပမယ့္​ တျဖည္း​ျဖည္း​ လုပ္သာကိုင္သာ အ​ေနအထား​ေတာ့​ ရွိသြား​မွာျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အခုတႏွစ္အတြင္း​မွာကို ဒါက ​ေကာင္း​တဲ့​အလား​အလာ​ေတြ ျမင္​ေနရတယ္။ ဒီအတိုင္း​ပဲ ဆက္သြား​မလား​ ဆက္မသြား​ဘူး​လား​ဆိုတာလည္း​ ဆက္သြား​မယ္ဆိုတဲ့​ ဘက္ကို က်​ေနာ္တို့​ နည္းနည္းပိုယံုၾကည္ခ်င္တယ္။”

အဲ ​ေတာ့​ ဆရာက ဆက္သြား​မလား​၊​ ဆက္မသြား​ဘူး​လား​ဆိုတာ ႏွစ္ဖက္ျဖစ္​ေနတယ္။ ဆက္မသြား​နိုင္​ေလာက္တဲ့​ အ​ေျခအ​ေန​ေတြ ဆရာစဉ္း​စား​မိတာ ရွိလား​။

“ဆက္မသြား​ နိုင္ဘူး​ဆိုတာက က်​ေနာ္တို့​ သတင္း​ေတြထြက္​ေနတာက ဥပမာ တင္း​မာတဲ့​ အဖြဲ့​ေတြ၊​ တင္း​မာတဲ့​လူ​ေတြကလည္း​ ရွိ​ေန​ေသး​တယ္လို့​ က်​ေနာ္တို့​က သံုး​သပ္တာ။ ​ေနာက္တခါ ​ေပ်ာ့​ေပ်ာင္း​တယ္ဆိုတဲ့​ လူ​ေတြကလည္း​ အခု​ေလာ​ေလာဆယ္ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္နား​မွာ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္နဲ့​ အလုပ္တြဲလုပ္နိုင္ဖို့​အတြက္ နီး​နီး​စပ္စပ္ ရွိ​ေနတဲ့​သူ​ေတြက​ေတာ့​ ဒါ​ေပ်ာ့​ေပ်ာင္း​တယ္ဆိုတာမ်ိဳး​ကို ျမင္​ေနရတယ္။ က်​ေနာ္တို့​သိရသ​ေလာက္ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္က​ေတာ့​ မာ​ေက်ာတယ္တို့​၊​ ​ေပ်ာ့​ေပ်ာင္း​တယ္တို့​ သူမသံုး​ဘဲနဲ့​ အလယ္အလတ္က်တယ္ဆိုတဲ့​ အသံုး​မ်ိဳး​ေလး​ေပါ့​။ အလယ္အလတ္က်တယ္ဆိုတဲ့​ သူ​ေတြလည္း​ ​ေတြ႕​ေနရတယ္ဆို​ေတာ့​ အဲဒီအစု​ေတြက​ေနၿပီး​ေတာ့​ ​ေလာ​ေလာဆယ္မွာ ​ေနရာရ​ေနတယ္။ ပိုၿပီး​ေတာ့​လည္း​ ပူး​တြဲလုပ္​ေနတာ​ေတြ႕​ရတယ္။ ​ေနာက္စစ္တပ္က သိသိသာသာ ဝင္​ေရာက္စြက္ဖက္တယ္ဆိုတဲ့​ ပံုစံမ်ိဳး​ က်​ေနာ္တို့​ မ​ေတြ႕​ရဘူး​ဆို​ေတာ့​ က်​ေနာ္က ဒီအ​ေျပာင္း​အလဲတခုက ​ေရွ့​ဆက္သြား​မယ္လို့​ ယံုၾကည္တယ္။”

ဆရာ ​ေမာင္ဝံသက အထဲမွာလည္း​ ​ေန​ေနၿပီး​ ျမန္မာ့​နိ္ဳင္ငံ​ေရး​မွာလည္း​ အၾကာႀကီး​ျဖတ္ဖူး​ေတာ့​ ဆရာ့​ကို ​ေမး​ခ်င္တာက အခုလက္ရွိ ျဖစ္ပ်က္​ေနတဲ့​ အျဖစ္အပ်က္​ေတြ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြက ​ေရရွည္ခံတဲ့​ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြလား​။ ​ေနာက္ျပန္မလွည့္​တဲ့​ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြျဖစ္​ေအာင္ နိုင္ငံ​ေရး​ အင္အား​စု​ေတြအ​ေနနဲ့​ ဘယ္လိုခ်ဉ္း​ကပ္မႈကို လုပ္သင့္​တယ္လို့​ ယူဆပါသလဲ။ ဥပမာ လႊတ္​ေတာ္ျပင္ပအုပ္စု​ေတြရွိမယ္။ တိ္ဳင္း​ရင္း​သား​အုပ္စု​ေတြ ရွိမယ္။

“ခ်ဉ္း​ ကပ္မႈဆိုတာမွာ အစိုး​ရက​ေန ဒီမိုက​ေရစီ နိုင္ငံ​ေရး​ပါတီ​ေတြ အ​ေပၚမွာ ခ်ဉ္း​ကပ္မႈ၊​ ​ေနာက္တခါ ဒီမိုက​ေရစီ နိ္ဳင္ငံ​ေရး​ပါတီ​ေတြနဲ့​ တိုင္း​ရင္း​သား​ အဖြဲ့​အစည္း​ေတြက​ေန အစိုး​ရအ​ေပၚမွာ ခ်ဉ္း​ကပ္မႈ။ အဲလို ႏွစ္ဖက္ရွိမယ္။ အဲ​ေတာ့​ သမၼတႀကီး​ ဦး​သိန္း​စိန္ ​ေခါင္း​ေဆာင္တဲ့​ အစိုး​ရဘက္က ခ်ဉ္း​ကပ္မႈမွာ​ေတာ့​ သမၼတႀကီး​ရဲ့​ မိန့္​ခြန္း​မွာလည္း​ ပါတယ္။ တိုင္း​ျပည္ရဲ့​ အရွိတရား​ေတြကို ​ေျပာသြား​တယ္။ လက္ခံတယ္ဆိုတာကို ​ေျပာသြား​တယ္။ ဥပမာ က်​ေနာ္တို့​ တိ္ဳင္း​ျပည္က အရင္တုန္း​က ကိုယ့္​ေနာက္က တိုင္း​ျပည္​ေတြထက္ ​ေခတ္​ေနာက္က်ၿပီး​ေတာ့​ ကိုယ္က အ​ေနာက္ကို ျပန္​ေရာက္​ေနတယ္။ က်​ေနာ္တို့​ တိုင္း​ျပည္က ဆင္း​ရဲနြမ္း​ပါး​ေနတယ္။ ဒီလိုအ​ေနအထား​ေတြကို သူကိုယ္တိ္ဳင္ရဲ့​ မိန့္​ခြန္း​ထဲမွာ ထုတ္​ေဖာ္​ေျပာသြား​တယ္။ အဲဒီ​ေတာ့​ ဒါက အရွိတရား​တခုပဲ။ က်​ေနာ္တို့​ တိုင္း​ျပည္က ခ်မ္း​သာတဲ့​တိုင္း​ျပည္မဟုတ္ဘူး​။ ဆင္း​ရဲနြမ္း​ပါး​တဲ့​ တိုင္း​ျပည္ျဖစ္တယ္။ ​ေအာက္တမ္း​ေနာက္တမ္း​ က်​ေနတဲ့​ တိ္ဳင္း​ျပည္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဒါက အရွိတရား​အ​ေနနဲ့​ သူလက္ခံတယ္။ ​ေနာက္တခါ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္နဲ့​ ​ေဆြး​ေနြး​ခ်င္း​အား​ျဖင့္​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္က ၁၉၉၀ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲမွာ အနိုင္ရထား​တဲ့​ အမ်ိဳး​သား​ဒီမိုက​ေရစီအဖြဲ့​ခ်ုပ္ရဲ့​ ​ေခါင္း​ေဆာင္၊​ အဲဒီ​ေတာ့​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ရဲ့​ အ​ေရး​ပါမႈကို ဒီမိုက​ေရစီ ​ေခါင္း​ေဆာင္တ​ေယာက္အ​ေနနဲ့​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္က ကမ႓ာက အသိအမွတ္ျပုထား​တယ္။ ကမ႓ာ့​ၿငိမ္း​ခ်မ္္း​ေရး​ နိုဘယ္လ္ဆုကို ရထား​တယ္။ ​ေနာက္တခါ သူကိုယ္တိုင္က အင္မတန္မွ ျပည္သူလူထုရဲ့​ ​ေထာက္ခံမႈရထား​တဲ့​ ​ေခါင္း​ေဆာင္တ​ေယာက္ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့​ အရွိတရား​ေပါ့​။ အဲဒီအရွိတရား​ကိုလည္း​ လက္ရွိအစိုး​ရက အသိအမွတ္ျပုတယ္ဆိုတဲ့​ သ​ေဘာရွိတယ္။ အသိအမွတ္ျပုတယ္ဆိုတာက ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ကို အစိုး​ရကိုယ္စား​လွယ္ျဖစ္တဲ့​ ျပည္​ေထာင္စုဝန္ႀကီး​ကလည္း​ ​ေတြ႕​ဆံုတယ္။ နိ္ဳင္ငံ​ေတာ္သမၼတကိုယ္တိုင္ကလည္း​ ​ေတြ႕​ဆံုတယ္။ ​ေဆြး​ေနြး​တယ္။ ၿပီး​ေတာ့​ ပူး​ေပါင္း​ၿပီး​ေတာ့​ အျပုသ​ေဘာ ​ေဆာင္ရြက္သြား​ၾကမယ္။ တိုင္း​သူျပည္သား​ေတြ ကိုယ္စိတ္ႏွျဖာ ခ်မ္း​သာ​ေအာင္ ​ေဆာင္ရြက္သြား​ၾကမယ္လို့​ ဒီလိုစကား​မ်ိဳး​ ​ေျပာတာက အရွိတရား​ကို လက္ခံလို့​ေျပာသြား​တာ။ ​ေနာက္တခါ မၾကာ​ေသး​ခင္ကဘဲ အမ်ိဳး​သား​လႊတ္​ေတာ္ နာယကႀကီး​ ဦး​ခင္​ေအာင္ျမင့္​က ဂ်ာနယ္တ​ေစာင္နဲ့​ အင္တာဗ်ူး​မွာ ၁၉၉၀ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကို အသိအမွတ္ျပုပါတယ္လို့​ ​ေျပာတယ္။ အဲဒီ​ေတာ့​ ဒါကလည္း​ အရွိတရား​ပဲ။ ဒီစကား​၊​ ဒီျဖစ္ရပ္​ေတြ မတိုင္ခင္က အင္မတန္မွ စိတ္မခ်မ္း​မသာျဖစ္ရတယ္။ ဘာလို့​လဲဆို​ေတာ့​ ၁၉၉၀ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲဆိုတာ တကယ္ရွိခဲ့​တယ္။ အဲဒီမွာ အနိုင္ရခဲ့​တဲ့​ အမ်ိဳး​သား​ဒီမိုက​ေရစီ အဖြဲ့​ခ်ုပ္ႀကီး​ကလည္း​ ရွိခဲ့​တယ္။ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ ဆိုတာရွိတယ္။ အဲဒါ​ေတြကို မ်က္ကြယ္ျပုၿပီး​ေတာ့​ ဒါ​ေတြအ​ေပၚမွာ လံုး​ဝထည့္​မစဉ္း​စား​ပဲ အမ်ိဳး​သား​စည္း​လံုး​ ညီညြတ္​ေရး​အတြက္ ဒါကလိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ထည့္​မစဉ္း​စား​ဘဲနဲ့​ က်င့္​သံုး​ခဲ့​တဲ့​ အ​ေနအထား​ေတြ အမ်ား​ႀကီး​ရွိခဲ့​တယ္။ အဲဒီက​ေန ​ေျပာင္း​လဲၿပီး​ေတာ့​ သူတို့​အရွိတရား​ေတြ လက္ခံလာတယ္။ တိုင္း​ျပည္ရဲ့​ ပကတိ ရွိ​ေနတဲ့​ အရွိတရား​ကို ခုနက က်​ေနာ္တင္ျပခဲ့​သလို တိုင္း​ျပည္က ဆင္း​ရဲနြမ္း​ပါး​ေနတယ္။ အမ်ား​ႀကီး​ ​ေအာက္က်​ေနာက္က် ျဖစ္​ေနတယ္။ ဒီအရွိတရား​ကိုလည္း​ လက္ခံတယ္။ အဲ​ေတာ့​ ဒီအ​ေပၚမွာ လက္ခံၿပီ၊​ သ​ေဘာ​ေပါက္​ေနၿပီဆိုရင္ ဘာဆက္လုပ္သင့္​တယ္ဆိုတာကို အစိုး​ရဘက္က ဆံုး​ျဖတ္ၿပီး​ေတာ့​ သူတို့​ဘက္က ခ်ဉ္း​ကပ္ၿပီး​ေတာ့​ အမ်ိဳး​သား​ဒီမိုက​ေရစီ အဖြဲ့​ခ်ုပ္​ေခါင္း​ေဆာင္ ​ေဒၚ​ေအာင္္ဆန္း​စုၾကည္နဲ့​ ​ေဆြး​ေနြး​တယ္။ တိုင္း​ရင္း​သား​ေခါင္း​ေဆာင္​ေတြနဲ့​ ​ေဆြး​ေနြး​တယ္။ စစ္မက္ျဖစ္​ေနတာ​ေတြကို ရပ္တန့္​ေအာင္ႀကိုး​စား​တယ္။ ဒါမ်ိဳး​ေတြ​ေတြ႕​ရတယ္။

“တဖက္က က်​ေနာ္တို့​ၾကည့္​ရင္ နိုင္ငံ​ေရး​ အင္အား​စု​ေတြဘက္က ဆိုရင္ ႏွစ္ပိုင္း​ေပါ့​။ ပထမတပိုင္း​က ၂၀၁၀ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲကို ယံုၾကည္သည္ျဖစ္​ေစ၊​ မယံုၾကည္သည္ျဖစ္​ေစ၊​ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲ ရွိတဲ့​အတြက္ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲကို ဝင္သင့္​တယ္လို့​ ဆံုး​ျဖတ္တဲ့​ ဒီမိုက​ေရစီ နိုင္ငံ​ေရး​ပါတီ​ေတြ ရွိတယ္။ သူတို့​ဘက္ကဆိုရင္ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲကို ဝင္မယ္။ လႊတ္​ေတာ္ထဲကို ဝင္မယ္။ ၿပီး​ေတာ့​မွ လႊတ္​ေတာ္ထဲက စကား​ေျပာၾကမယ္။ ​ေနာက္ ဥပ​ေဒျပင္စရာရွိတာကို ျပင္မယ္ဆိုၿပီး​ေတာ့​ ယူဆၿပီး​ ဝင္ၾကတယ္။ အမ်ိဳး​သား​ဒီမိုက​ေရစီ အဖြဲ့​ခ်ုပ္က ၂၀၀၈ အ​ေျခခံ ဥပ​ေဒကို လက္္မခံနိုင္လို့​ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲကို လက္မခံနိုင္ဘူး​။ ဒါ​ေၾကာင့္​ မဝင္ဘဲ​ေနခဲ့​တယ္။ ဒါ​ေၾကာင့္​ နိုင္ငံ​ေရး​အင္အား​စု​ေတြထဲမွာပဲ ႏွစ္ပိုင္း​ေပါ့​။ အမ်ိဳး​သား​ဒီမိုက​ေရစီ အဖြဲ့​ခ်ုပ္တင္မက ရွမ္း​အမ်ိဳး​သား​ဒီမိုက​ေရစီ အဖြဲ့​ခ်ုပ္ စတဲ့​ ၉၀ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲမွာ အဓိက အနိုင္ရတဲ့​ ပါတီ​ေတြက ၂၀၁၀ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲကို မ်က္ကြယ္ျပုခဲ့​တာ။ အဲလိုအ​ေနအထား​က​ေနၿပီး​ေတာ့​ အခုဆိုရင္ မၾကာခင္ရက္ပိုင္း​အတြင္း​က အမ်ိဳး​သား​ဒီမိုက​ေရစီအဖြဲ့​ခ်ုပ္က ပါတီမွတ္ပံုတင္ ဥပ​ေဒ ​ေက်နပ္​ေလာက္တဲ့​ထိ ျပုျပင္မယ္၊​ ျပင္ဆင္မယ္ဆိုရင္ စဉ္း​စား​မယ္ဆိုၿပီး​ေတာ့​ ​ေျပာတဲ့​အ​ေနအထား​ရွိလာတယ္။ ပါတီမွတ္ပံုတင္မယ့္​ အလား​အလာရွိလာၿပီ။ မွတ္ပံုတင္ၿပီး​ရင္​ေတာ့​ မွတ္ပံုတင္ၿပီး​တဲ့​ ပါတီတရပ္အ​ေနနဲ့​ သူ့​မွာ လူထုစည္း​ရံုး​ေရး​ လုပ္မယ္။ တခ်ိန္တည္း​မွာပဲ ​ေပၚလာတဲ့​ေရြး​ေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ဖို့​ပဲ ရွိပါတယ္။ ပါတီမွတ္ပံုတင္ၿပီး​ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲ မဝင္ရင္​ေတာ့​ နည္း​နည္း​ ထူး​ဆန္း​တာ​ေပါ့​။ အဲလို​ေတာ့​ မျဖစ္ဘူး​လို့​ ထင္ပါတယ္။ သူ့​ဘက္ကလည္း​ ျပန္ခ်ဉ္း​ကပ္မႈက ဒီသြား​ေနတဲ့​ နိုင္ငံ​ေရး​ရဲ့​ လမ္း​ေၾကာင္း​ႀကီး​ထဲမွာ ဝင္လႈပ္ရွား​မယ္ဆိုတဲ့​ အ​ေနအထား​မ်ိဳး​ ​ေတြ႕​ရပါတယ္။”

အပိုင္း​ (၂) မွာ​ေတာ့​ အန္အယ္လ္ဒီက ​ေရြး​ေကာက္ပြဲဝင္​ေရး​မဝင္​ေရး​၊​ ျမန္မာျပည္နိုင္ငံ​ေရး​ရဲ့​ စိုး​ရိမ္ခ်က္​ေတြအ​ေပၚ ​ေဆြး​ေနြး​ထား​ပါတယ္။