အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဘာလီကၽြန္းမွာက်င္းပေနတဲ့ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး ညီလာခံမွာ လာမယ့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံအလွည့္က် သဘာပတိ တာ၀န္ယူခြင့္ ရမလား မရဘူးလားဆိုတဲ့ အေျဖထြက္လာဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိတာ၀န္ယူဖို႔ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အာဆီယံ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဆူရင္းပစ္ဆူ၀မ္ အပါအ၀င္ ေဒသတြင္း ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ရဲ႕ အျမင္သေဘာထားေတြကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
.
နားဆင္ရန္
ႏို၀င္ဘာလ ၁၇ ရက္ကေန ၁၉ ရက္အတြင္းက်င္းပမယ့္ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းမွာ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ (၁၈) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ အစည္းအေ၀းတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကအဆိုျပဳခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိ ေနရာယူေရးကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိလုပ္ဖို႔ အဆိုျပဳခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာအစိုးရသစ္အဖြဲ႔ဟာ ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ျပလာခဲ့တာမို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အခုလို ဆုေပးစနစ္မ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အာဆီယံရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္မႈဟာ မွန္ကန္တယ္လို႔ ထင္ပါသလား။ အာဆီယံအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဆူရင္း ပစ္ဆူ၀မ္ရဲ႕ အျမင္ကို ၾကည့္ရေအာင္ပါ။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲမႈွေတြဟာ အာဆီယံ အဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာလုိ႔ အတိုင္းအတာတစ္ခု အေနနဲ႔ အာဆီယံက ေျပာႏိုင္အားရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အာဆီယံက ပံ့ပိုးမႈနဲ႔ အားေပးခဲ့သလို တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေျပာင္းလဲဖို႔လိုေနတယ္လို႔ ဖိအားေတြလည္း ေပးခဲ့ပါတယ္။ အာဆီယံဟာ ျမန္မာအတြက္ အေရးပါသလို ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း အာဆီယံအတြက္ သိပ္ကို အေရးပါတာကို ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိတာ၀န္ယူေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြကေန သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အဆင့္ဆင့္ လုပ္မယ္လို႔ ကတိေတြ ေပးခဲ့တာပါ။ ျမန္မာ အာဆီယံအလွည့္က် သဘာပတိလုပ္ဖို႔အတြက္ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ေတြရဲ႕အျမင္ သေဘာထားနဲ႔ ဘယ္လို စဥ္းစားၾကတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ၾကည့္ရဦးမွာျဖစ္ၿပီး အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာတာေတြ အတြက္ကေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာလုိ႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိေနရာ ယူေရးအတြက္ အသင့္ျဖစ္မျဖစ္ သိရေအာင္ ေအာက္တုိဘာလကုန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ စံုစမ္းေလ့လာခဲ့တဲ့ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ျခားေရး၀န္ႀကီး မာတီ နာတာလီဂါ၀ါ ကေတာ့ ျမန္မာကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိရာထူး ေပးလိုက္ရင္ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဒီထက္ပို ေတြ႔လာႏိုင္တယ္လို႔ ထင္ျမင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
မစၥတာ ဆူရင္းပစ္ဆူ၀မ္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းမေျပာင္း အျငင္းပြားစရာမလိုဘူးလို႔ ထင္ျမင္ယူဆတဲ့အျပင္ ျမန္မာဘက္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေျခလွမ္းေတြေၾကာင့္ စစ္တပ္ဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈတခ်ိဳ႕ပါ ေလွ်ာ့ခ်ေပးဖို႔ ဒီအစည္းအေ၀းတြင္း ေျပာဆုိမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း မစၥတာ ဆူရင္းကေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္ ျမင္ရသလို သတိထားမိရသေလာက္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပႏိုင္ေလာက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ုိင္းက အသိအမွတ္ျပဳလာေနၾကပါၿပီ။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း၊ အထူးသျဖင့္ တကယ့္ကို ထဲထဲ၀င္၀င္ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြဘက္ကလည္း ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔အညီ ျပန္လည္ တံု႔ျပန္သြားၾကဖို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ိဳ႕ လႊတ္ေပးခဲ့တာအပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္မႈ ေျခလွမ္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံဘက္က ႀကိဳဆိုခဲ့ေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ႐ုတ္သိမ္းေပးေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဒီထက္ပိုၿပီး အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုမ်ိဳး ထင္သာတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ဆက္ၿပီးလုပ္ဖို႔အတြက္ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ အာဆီယံသဘာပတိေနရာ ယူေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အျမင္ကေတာ့ -
“က်မ အၿမဲေျပာေနတဲ့စကား ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံအလွည့္က် သဘာပတိျဖစ္လာေရးထက္ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတာက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ေနထိုင္ၾကတဲ့သူေတြရဲ႕ လူမႈဘ၀ ထင္သာျမင္သာတဲ့ တုိးတက္ျမင့္မားမႈေတြ ရွိလာဖို႔၊ ဒါကိုပဲ က်မက စိုးရိမ္ပါတယ္။” - လို႔ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ရဲ႕အေမးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျဖၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
.နားဆင္ရန္
ႏို၀င္ဘာလ ၁၇ ရက္ကေန ၁၉ ရက္အတြင္းက်င္းပမယ့္ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းမွာ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ (၁၈) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ အစည္းအေ၀းတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကအဆိုျပဳခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိ ေနရာယူေရးကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိလုပ္ဖို႔ အဆိုျပဳခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာအစိုးရသစ္အဖြဲ႔ဟာ ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ျပလာခဲ့တာမို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အခုလို ဆုေပးစနစ္မ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အာဆီယံရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္မႈဟာ မွန္ကန္တယ္လို႔ ထင္ပါသလား။ အာဆီယံအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဆူရင္း ပစ္ဆူ၀မ္ရဲ႕ အျမင္ကို ၾကည့္ရေအာင္ပါ။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲမႈွေတြဟာ အာဆီယံ အဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာလုိ႔ အတိုင္းအတာတစ္ခု အေနနဲ႔ အာဆီယံက ေျပာႏိုင္အားရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အာဆီယံက ပံ့ပိုးမႈနဲ႔ အားေပးခဲ့သလို တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေျပာင္းလဲဖို႔လိုေနတယ္လို႔ ဖိအားေတြလည္း ေပးခဲ့ပါတယ္။ အာဆီယံဟာ ျမန္မာအတြက္ အေရးပါသလို ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း အာဆီယံအတြက္ သိပ္ကို အေရးပါတာကို ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိတာ၀န္ယူေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြကေန သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အဆင့္ဆင့္ လုပ္မယ္လို႔ ကတိေတြ ေပးခဲ့တာပါ။ ျမန္မာ အာဆီယံအလွည့္က် သဘာပတိလုပ္ဖို႔အတြက္ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ေတြရဲ႕အျမင္ သေဘာထားနဲ႔ ဘယ္လို စဥ္းစားၾကတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ၾကည့္ရဦးမွာျဖစ္ၿပီး အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာတာေတြ အတြက္ကေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာလုိ႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိေနရာ ယူေရးအတြက္ အသင့္ျဖစ္မျဖစ္ သိရေအာင္ ေအာက္တုိဘာလကုန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ စံုစမ္းေလ့လာခဲ့တဲ့ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ျခားေရး၀န္ႀကီး မာတီ နာတာလီဂါ၀ါ ကေတာ့ ျမန္မာကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိရာထူး ေပးလိုက္ရင္ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဒီထက္ပို ေတြ႔လာႏိုင္တယ္လို႔ ထင္ျမင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
မစၥတာ ဆူရင္းပစ္ဆူ၀မ္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းမေျပာင္း အျငင္းပြားစရာမလိုဘူးလို႔ ထင္ျမင္ယူဆတဲ့အျပင္ ျမန္မာဘက္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေျခလွမ္းေတြေၾကာင့္ စစ္တပ္ဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈတခ်ိဳ႕ပါ ေလွ်ာ့ခ်ေပးဖို႔ ဒီအစည္းအေ၀းတြင္း ေျပာဆုိမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း မစၥတာ ဆူရင္းကေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္ ျမင္ရသလို သတိထားမိရသေလာက္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပႏိုင္ေလာက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ုိင္းက အသိအမွတ္ျပဳလာေနၾကပါၿပီ။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း၊ အထူးသျဖင့္ တကယ့္ကို ထဲထဲ၀င္၀င္ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြဘက္ကလည္း ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔အညီ ျပန္လည္ တံု႔ျပန္သြားၾကဖို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ိဳ႕ လႊတ္ေပးခဲ့တာအပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္မႈ ေျခလွမ္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံဘက္က ႀကိဳဆိုခဲ့ေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ႐ုတ္သိမ္းေပးေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဒီထက္ပိုၿပီး အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုမ်ိဳး ထင္သာတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ဆက္ၿပီးလုပ္ဖို႔အတြက္ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ အာဆီယံသဘာပတိေနရာ ယူေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အျမင္ကေတာ့ -
“က်မ အၿမဲေျပာေနတဲ့စကား ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံအလွည့္က် သဘာပတိျဖစ္လာေရးထက္ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတာက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ေနထိုင္ၾကတဲ့သူေတြရဲ႕ လူမႈဘ၀ ထင္သာျမင္သာတဲ့ တုိးတက္ျမင့္မားမႈေတြ ရွိလာဖို႔၊ ဒါကိုပဲ က်မက စိုးရိမ္ပါတယ္။” - လို႔ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ရဲ႕အေမးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျဖၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment