စစ္ပြဲမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ အဆုံးသတ္ေရး ကူညီရန္ ဟီလာရီကို တိုက္တြန္း

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္အား ၎၏ ခရီးစဥ္အတြင္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလြတ္ေျမာက္ေရး အပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားရွိ စစ္ပြဲမ်ားႏွင့္လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား အဆုံးသတ္ေစေရးအတြက္ ကူညီရန္ ျမန္မာ့ အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက တုိက္တြန္း ေျပာဆုိလိုက္ၾကသည္။

အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံ ဘာလီကြ်န္း၌ က်င္းပသည့္ ၁၉ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံတြင္ သမၼတ အိုဘားမား က ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ႏုိ၀င္ဘာ ၁၈ ရက္က ေၾကညာစဥ္ ေတြ႕ရေသာ မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္(ဓာတ္ပုံ - AP)

တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ၅၀၀ ခန္႔ က ၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္ လာမည့္ခရီးစဥ္ကို ႀကိဳဆုိလုိက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္း သား လြတ္ေျမာက္ေရး၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစသည္တုိ႔ပါ၀င္သည့္ အႀကံျပဳစာတေစာင္ကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အေမရိကန္ သံရံုးမွ တဆင့္ မစၥ ကလင္တန္အား ေပးပို႔ရန္လည္း စီစဥ္ေနသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔က စုေပါင္းလက္မွတ္ထုိးၿပီး အခ်က္ ၄ ခ်က္ပါတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ သေဘာထားေတြကို အေမရိကန္သံရံုး က တဆင့္ ၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္ဆီကို ေပးပုိ႔ဖုိ႔ အစီအစဥ္တရပ္ကုိ လုပ္ေနပါတယ္”ဟု ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားသူတဦးျဖစ္သည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ကိုေဇာ္ရဲ၀င္းက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး ကာလတြင္ မိတ္ေဆြေကာင္း ႏိုင္ငံမ်ား လုိအပ္ေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုးလႊတ္ေပးရန္ႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္ကို အျမန္ဆံုးရပ္စဲၿပီး စစ္မွန္သည့္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လက္ေတြ႔ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ရန္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး က႑မ်ားတြင္ အကူအညီမ်ားလုိအပ္ေနဆဲျဖစ္၍ အေမရိကန္ အစုိးရ အေနျဖင့္ နည္းပညာ အျပင္ အျခားေသာ အကူအညီမ်ားေပးရန္ အႀကံျပဳစာတြင္ ပါ၀င္ေၾကာင္းလည္း ၄င္းက ဆက္လက္ ေျပာသည္။
လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႔(HRW) မွ သုေတသနမႉး ေဒးဗစ္ စေကာ့ မကၠသီဆန္ ကမူ မစၥ ကလင္တန္ အေနျဖင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံု ဓာတ္ပံုရုိက္ရံုမွ်ျဖင့္ မလံုေလာက္ေၾကာင္း၊ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အလြန္စုိးရိမ္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ေနမႈကိုေျပာသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆုိသည္။
“ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနေသာ္လည္းပဲ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ တုိးတက္ေအာင္ အစုိးရကမလုပ္ေသးဘူး၊တုိင္း ရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဟန္ျပစကားေျပာဆုိမႈေတြပဲ ရွိတယ္။ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ မႈေတြ ဆက္ရွိေနဆဲပဲ။ ဘာမွ တုိးတက္လာတာ မရွိဘူး”ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာ့အေရး စင္ၿပိဳင္အာဆီယံအဖြဲ႔မွညွိႏႈိင္းေရးမႉး မစၥ ဒက္ဘီ စတူးဟတ္ဒ္ ကလည္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ျပန္မလႊတ္ ေသးသည့္ကိစၥႏွင့္ ကခ်င္ႏွင့္ ရွမ္းေဒသမ်ားတြင္ စစ္ပြဲမ်ား အရွိန္ျမင့္ေနမႈမ်ားကိုအျပည့္အ၀ သတိထားသင့္ေၾကာင္း၊ လူ႔အခြင့္ အေရး ဆုိင္ရာ အေျခခံျပဌာန္းခ်က္မ်ား အေရးတႀကီးလုိအပ္ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေျပာဆိုလိုက္သည္။
ထုိ႔အျပင္ မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္၏ ျမန္မာခရီးစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ၀ါရင့္ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ားကလည္း မင္းကိုႏုိင္၊ ကိုကိုႀကီး၊ ဦးခြန္ထြန္းဦး အစရွိသည့္ ထင္ရွားေသာႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အစုိးရကုိ တုိက္တြန္းေျပာၾကား ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိၾကသည္။
“ဗမာျပည္ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚ တည့္တည့္မတ္မတ္ ေလွ်ာက္ေအာင္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ တုိက္တြန္းႏႈိးေဆာ္သြားေစခ်င္ပါတယ္”ဟု ၀ါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမား သံတမန္ေဟာင္း သခင္ခ်န္ထြန္း က ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလႊတ္ေပးျခင္းအပါအ၀င္ လုိအပ္သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကိစၥရပ္မ်ား အစုိးရဘက္က လုပ္ေဆာင္မႈကို အေမရိကန္က ေလ့လာအကဲခတ္ၿပီး ၄င္းတုိ႔၏ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားလည္း ရုပ္သိမ္းသြားမည္ဟု ထင္ျမင္ေၾကာင္း ၄င္းက ဆက္ေျပာသည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္(ျမန္မာႏုိင္ငံ) အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး မတင္တင္ညိဳကလည္း အစုိးရစစ္တပ္၏ တုိင္းရင္းသား ေဒ သမ်ားရွိ တုိင္းရင္းသူ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေပၚ မုဒိန္းက်င့္မႈ၊ ညွဥ္းပန္းသတ္ျဖတ္မႈ စသည့္ လူ႔ အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ လူသား မ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အေလးအနက္သိရွိရန္ လုိအပ္ေၾကာင္းႏွင့္ မစၥ ကလင္တန္ အေနျဖင့္ ခရီးစဥ္အတြင္းႏွင့္ ခရီးစဥ္ျပင္ပတုိ႔ တြင္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းရင္းသား အမ်ိဳးသမီးကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံု သင့္ ေၾကာင္း အႀကံျပဳစာကို ေပးပို႔ထားသည္ဟု ဆိုသည္။
အလားတူ တုိင္းရင္းသား မဟာမိတ္အဖြဲ႔(UNA) ကလည္း အိတ္ဖြင့္ေပးစာတစ္ေစာင္ ၀န္ႀကီး မစၥ ကလင္တန္အား ေပးရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္းလည္း UNA အဖြဲ႔၀င္ ဇုိမီးအမ်ိဳးသား ကြန္ဂရက္မွ ဦးက်င့္ရွင္းထန္က ေျပာသည္။
မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္ လာေရာက္မည့္ခရီးစဥ္အား ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကလည္း ႀကိဳ ဆုိေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ယမန္ေန႔ထုတ္ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ႏုိင္ငံတကာ အသိုက္အ၀န္း၏ ေထာက္ခံအား ေပးကူညီမႈ တို႔သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္ကို ပံ့ပိုးရာ ေရာက္သျဖင့္ ႀကိဳဆုိရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏွစ္ ၅၀ အတြင္း ယခုကဲ့သို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ျမန္မာ ႏို္င္ငံသုိ႔ လာေရာက္ျခင္းသည္ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးတိုးတက္ျမင့္မားေစရန္ လမ္းစေဖာ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ဒီမိုကေရစီလူ႔ အဖြဲ႕အစည္း တရပ္တည္ေထာင္ေရး အတြက္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အေျခအေနမ်ားျဖစ္ေပၚေစမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း လည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္၏ ႏုိ၀င္ဘာ ၃၀ ရက္မွ ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္အထိ ခရီးစဥ္အတြင္း ရန္ကုန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ သြားေရာက္မည္ျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္း အေျခဆုိက္ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္လည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေတြ႔ဆံုရန္ရွိၿပီး ေနျပည္ေတာ္တြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရ ဦးေရႊမန္း စသျဖင့္ အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရန္ရွိသည္။
ဒီဇင္ဘာ၂ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ေတြ႔ ဆံုရန္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
post by  ဧရာ၀တီ