အမ်ုိးသားလူ့အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ့၀င္ ေဒါက္တာသန္းနြဲ့ႏွင့္ အင္တာဗ်ူး

ျမန္မာျပည္မွာ စက္တင္ဘာလဆန္းပိုင္းက  အမ်ုိးသား လူ့အခြင့္အေရးကို ဖြဲ့စည္းခဲ့ပါတယ္။​​ေကာ္မရွင္အဖြဲ့၀င္ေတြဟာ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ၀န္ထမ္းေတြ​ ​ျဖစ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေကာ္မရွင္ရဲ့ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ သမာသမတ္က်မႈအေပၚမွာ ေမးခြန္း ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ လအတြင္း ေကာ္မရွင္က အနယ္နယ္အရပ္ရပ္က တုိင္ၾကားခ်က္ေပါင္း ၃၀၀ အထိ လက္ခံရခဲ့ၿပီး၊  ၁၀၀ ေက်ာ္ကိ္ဳ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တယ္လုိ့​ ​ေကာ္မရွင္အဖြဲ့၀င္တဦးက ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့လက နုိင္ငံေရးအက်ဉ္းသားေတြ မလႊတ္ခင္ ရက္ပိုင္းေစာၿပီး၊ လူ့အခြင့္ေကာ္မရွင္က ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဉ္းက်ေနသူေတြကို ျပန္လႊတ္ေပးဖုိ့ သမၼတဆီကို​ ​ေမတၲာရပ္ခံတဲ့စာကို သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္​ က်န္ေနေသးတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဉ္းက်သူေတြကို​ ​ျပန္လြတ္လာဖုိ့ ေကာ္မရွင္အေနနဲ့ အစိုးရကို ထပ္မံေတာင္းဆုိသြားဖို့ ရွိတယ္လို့လည္း ဆုိပါတယ္။ ေကာ္မရွင္အဖြဲ့၀င္ ေဒါက္တာေဒၚသန္းနြဲ့ကို  နန္းျမနဒီက ေမးျမန္းထားပါတယ္။

နို၀င္ဘာလ ၂ ရက္ေန့က ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ မိသားစုေတြက သူတုိ့ရဲ့ အက်ဉ္းက်ေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အမႈကိုျပန္ၿပီး စိစစ္ေပးဖုိ့ တင္ထားတယ္လုိ့ေျပာတယ္။ အဲဒါ ဆရာမတို့ လက္ခံရရွိၿပီးၿပီလားရွင့္။

“အဲဒီစာရင္းေတာ့ က်မဆီမွာ မရွိဘူးရွင့္။ တင္လာတာေတာ့ တေန့တေန့ အမ်ားႀကီးပဲ ၀င္လာေနတယ္။ ရွိသမွ်ေတာ့ အျမန္ရွင္းေနတယ္။”

အခုဆရာမတို့ ဘယ္ႏွေစာင္ေလာက္ ခန့္မွန္းေျခ လက္ခံရရွိပါသလဲ။

“၃၀၀ ေက်ာ္ရွင့္။ ဒါေတာင္ မေန့ကစာရင္းပါ။ က်မတုိ့လည္း ေျဖရွင္းၿပီးတာေတြ မ်ားပါတယ္။ ၁၀၀ ေက်ာ္ေတာ့ ေျဖရွင္းၿပီးပါၿပီ။”

အဲဒီ ၁၀၀ ေက်ာ္ထဲမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဘယ္လိုအမႈေတြ ပါပါသလဲ။

“ပုဂၢိဳလ္ေရးေတြေရာ၊ သာမန္အခြင့္အေရးေရာ၊ လူ့အခြင့္အေရးေရာ သူတုိ့ရဲ့ မိသားစုကိစၥ၊ ေနာက္ ေျမနဲ့ပတ္သက္တဲ့  အျငင္းပြားမႈေတြ၊ အစုံပါပဲ။ လူေတြက သိပ္နားမလည္ေသးဘူး။ မ်ားတယ္ဆုိတာ ဟုိးၿပီးခဲ့တဲ့ဟာ  အမ်ားႀကီးေတြ၊ ဆယ္ႏွစ္ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္။ အစုံပဲ။ ေျပလည္ေအာင္ေတာ့ individually attention (တဦးခ်င္း အထူးဂရုစုိက္) ေပးၿပီး တတ္နုိင္သမွ် ႀကိုးစားၿပီးလုပ္ေပးေနပါတယ္။”

ေနာက္ျပန္ဆုတ္တဲ့အမႈေတြမွာ ဘယ္ႏွႏွစ္ထိ လက္ခံလဲရွင့္။ ဥပမာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္လား။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္လား၊ အႏွစ္ ၂၀ လား။

“ေစာေစာကေတာ့ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မလုပ္ရေသးဘူးေပါ့။ ေနာက္ပုိင္းေတာ့ က်မတုိ့ ရည္ရြယ္ထားတာေတာ့ ဖဲြ႕စည္းပုံကို ေရးဆဲြၿပီးေတာ့ အတည္ျပုတဲ့ referendum (ျပည္သူ့ဆႏၵခံယူပြဲ) ရွိတယ္။ တိတိက်က်လည္း ေျပာလုိ့မရဘူး။ ဒီေန့ သတ္မွတ္လုိ့လည္း မရဘူး။ တခ်ိဳ့ကိစၥေတြက ဆက္ေနတာေတြလည္း ရွိတယ္။”

ဆရာမတုိ့ ေျဖရွင္းေပးတဲ့ ကိစၥေတြထဲမွာ​ ​ျပည္သူေတြအေနနဲ့​ ​ေက်နပ္မႈရသြားတယ္လို့​​ေတြ႕ရပါလား။

“ဒါေတာ့ က်မတုိ့ အျပင္က ျပန္လာတဲ့အသံေတာ့ သိပ္မသိေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ့ေဆာင္ရြက္ေပးသမွ်ေတာ့ တတ္နုိ္င္သေလာက္ေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတာပါ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္ဘက္ကပဲ ကိုယ္ၾကည့္တာေတြ မ်ားတယ္။ က်မတုိ့ကေတ့ာ​ ​ေဘာင္ထဲ၀င္တဲ့ဟာကိုေတာ့ အတတ္နုိင္ဆုံး အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ လုပ္ေပးတာပဲ။”

ဆရာမတို့ရဲ့ လုပ္ငန္းစဉ္ေလးကို အၾကမ္းအားျဖင့္ ဗဟုသုတအေနနဲ့ ေျပာျပေပးပါလားရွင့္။ စာတေစာင္ ရၿပီဆုိရင္ ဆရာမတုိ့ ဘယ္လုိဆက္လုပ္လဲဆုိတာ။

“စာရရင္ စာလက္ခံဌာနပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို့ကိုယ္တုိင္ပဲ လာပို့ပို့၊ ထုံးစံအတုိင္း စာရင္းလုပ္လုိက္တာေပါ့။ first come first နဲ့ပဲေဖာက္ၿပီး အဖဲြ႕လုိက္ပဲ ထုိင္ေဆြးေနြးၿပီးေတာ့ ပုိ့စရာရွိတဲ့စာေတြဘာေတြ ပို့ပါတယ္။ ေခၚယူေမးျမန္းသင့္တာ လည္း ေခၚယူေမးျမန္းပါတယ္။ ဒါေတြလုပ္ေနပါတယ္။ စလုပ္တဲ့အခါမွာ တခ်ုိ့လည္း တကယ္အခြင့္အေရး ရသင့္တဲ့ဟာလား၊ ဘာလားဆုိတာ အားလုံးပဲ လူႀကီးေတြ အကုန္လုံးတုိင္ပင္ ေဆြးေနြးပါတယ္။ အကုန္လံုးပဲ ဒါကိုလုပ္တဲ့အခါမွာ ဥပေဒေၾကာင္းလည္း ပါတာေပါ့။ အားလုံးတုိင္ပင္ၿပီး ရွိရွိသမွ် ဗဟုသုတေတြနဲ့ ဥပေဒေၾကာင္းနဲ့ အကုန္လုံး ေဆြးေနြးၿပီး ေဆာင္ရြက္တာပဲ။”

ဆရာမတုိ့ဆီကုိ အမႈတခု တင္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ဘယ္လိုအေျခခံအခ်က္ေတြနဲ့ ျပည့္စုံရမလဲ။

“အဲဒါေတာ့ က်မတုိ့လည္း သတင္းစာထဲမွာလည္း ထည့္ေျပာထားတယ္။ အဓိက ရည္ရြယ္တာေတာ့ ၂၀၀၈ မွာ အတည္ျပုတဲ့ ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒရဲ့ အခန္း ၈ မွာ နုိင္ငံသားမ်ားရဲ့ အခြြင့္အေရးနဲ့ ရပို္င္ခြင့္ဆုိၿပီးေတာ့ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကို မူတည္ၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းေပးဖုိ့၊ မရရွိေသးတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရရွိေအာင္လုိ့၊ ဒါေပမယ့္ တရားရုံးမွာ တရားသူႀကီး ဆုံးျဖတ္ရမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးကိုေတာ့ ၿပီးသြားတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တရားစီရင္ေရးရဲ့ စီရင္ပုိင္ခြင့္နဲ့ တရားစီရင္ေရးနဲ့ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥဆုိရင္ မဆုိင္ပါဘူးလို့ ေျပာထားပါတယ္။”

ဆရာမတုိ့ နုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္မီေတြနဲ့ေရာ ယွဉ္ၿပီးေတာ့မွ လုပ္ေနတာလားရွင့္။

“ဟုတ္ကဲ့ရွင့္။ က်မတုိ့ အာရွမွာေတာ့ က်မတုိ့ေကာ္မရွင္ေရာဆုိ ၅ ခု ျဖစ္သြားၿပီေပါ့။ ဆယ္နုိ္င္ငံမွာ။ အဲလိုလုပ္တဲ့ေနရာမွာ မေလးရွားတုိ့၊ အင္ဒုိနီးရွားတုိ့လည္း သူတုိ့လုပ္ထားတဲ့ ပုံစံေတြလည္း က်မတုိ့ မီွပါတယ္။ က်မတုိ့ေတာင္မွ ပိုၿပီးေတာ့ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ လုပ္ပါေသးတယ္။”

နုိင္ငံေရးအက်ဉ္းသားေတြနဲ့ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေပးနုိ္င္မယ္လို့ ဆရာမတုိ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားလားရွင့္။

“ဟုတ္ကဲ့ အတတ္နုိ္င္ဆုံးေတာ့ အေတာ္ေလးေတာ့ ေျပလည္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီလုိပဲ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

နိုင္ငံေရးအက်ဉ္းသားေတြနဲ့ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ပုံမွန္ ဆရာမတုိ့ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြ ရွိသလားရွင့္။

“က်မတုိ့ သတင္းစာထဲမွာလည္း ထည့္ထားပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့တေခါက္က ေရးထားတယ္ေလ။ သမၼတႀကီးထံကို ေကာ္မရွင္ကေန အိတ္ဖြင့္ေပးစာ ေတာင္းဆုိ ထားတာေတြလည္း ေတြ႕မိမွာပါ။”

ဒီတေခါက္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မွာ ေတာင္းလိုက္တာေတာ့ အက်ဉ္းသားေတြ ေတာ္ေတာ္္မ်ားမ်ား ထြက္လာတာေပါ့။ ေနာက္ထပ္က်န္ရွိေနတဲ့ အက်ဉ္းသားေတြအတြက္ေကာ ေတာင္းဖို့ရွိသလားရွင့္။

“အဲဒါေတြလည္း က်မတုိ့ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ။”