အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈပေပ်ာက္ဖို့က စစ္ဝါဒ က်င့္သံုးေနတာကို ရပ္တန့္ဖို့ လိုအပ္တယ္

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အစိုးရသစ္တက္လာေပမယ့္ အရင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကလိုပဲ တိုင္းရင္းသူ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အဓမၼျပုက်င့္ၿပီး စစ္လက္နက္သဖြယ္ အသံုးျပုေနဆဲပဲလို့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ့ခ်ုပ္ ျမန္မာနိုင္ငံက ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

ဒီေန့က် ေရာက္တဲ့ ၅၄ ႏွစ္ေျမာက္ နိုင္ငံတကာအမ်ိဳးသမီးမ်ားေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ပေပ်ာက္ေရးေန့ အထိမ္းအမွတ္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။

ေလြးေနြ ေႏွာင္း (ဓာတ္ပံု ေကအိုင္စီ)

ဘယ္လိုအ ေထာက္အထားေတြနဲ့ ခုလိုေျပာဆိုတာလဲဆိုတာကို အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ့ခ်ုပ္-ျမန္မာနိုင္ငံ (ဒဗလ်ူအယ္လ္ဘီ)ရဲ့ သဘာပတိအဖြဲ့ဝင္ ေလြးေနြေႏွာင္းကို ေမးျမန္းထားပါတယ္။

ဒီ ေန့ ဒဗလ်ူအယ္လ္ဘီ ကေနၿပီးေတာ့ ေၾကညာခ်က္တခု ထုတ္ထားတယ္။ အရင္တုန္းကလည္း ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို့လည္း အၿမဲတမ္းလည္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ထားတာ ရွိတယ္ေလ။ အစိုးရသစ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကေတာ့ ရွိေနတုန္းဘဲလား။

“သမၼတဦးသိန္း စိန္လက္ထက္မွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြက ရွိေနတုန္းပဲလို့ ေျပာလို့ ရပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ၈ လတာကာလ၊ ဒီ ၂၀၁၁ မွာ ကခ်င္ေဒသမွာပဲ ၾကည့္ၾကည့္၊ ရွမ္းေဒသမွာျဖစ္ျဖစ္ ဒီ ႏွစ္ခုေပါင္း ဒီအမ်ိဳးသမီး ၈၁ ဦးေလာက္ကို နအဖတပ္က မုဒိမ္းက်င့္ခဲ့တာမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္။ ၃၆ ဦး သတ္ျဖတ္ခံရတယ္။ ဒီဟာဆိုရင္ေတာ့ အရမ္းကို ဆိုးဆိုးရြားရြားျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြမွာ ရွိတယ္။ မုဒိမ္းမႈတင္မကဘူး ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အျခား အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈတို့၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြလည္း အမ်ားႀကီး။ ဥပမာ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ကို ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ဟာမ်ိဳးေတြလည္း က်မတို့ဆီမွာ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ရတယ္ေလ။ တက္လာတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္ဆိုရင္ သူတို့ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီနိုင္ငံလို့ ေျပာေနေပမယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြက တိုင္းရင္းေဒသမွာ မရွိေသးဘူး ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ က်မတို့က အဓိက ဒီဟာကို ေထာက္ျပခ်င္တယ္။”

အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ပိုမ်ားလာလား နည္းသြားသလား။

“ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားလာတာကို ေတြ႕ရွိရတယ္။”

ဘယ္လိုအေထာက္အထားနဲ့ မ်ားလာတယ္လို့ ေျပာတာလဲ။

“အခု လက္ရွိ က်မတို့ ဒီမွာ ကခ်င္နဲ့ ရွမ္းေတြ ထုတ္ထားတဲ့ အစီရင္ခံစာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိတယ္ေလ။ ၿပီးေတာ့ ပေလာင္ေဒသမွာ ျဖစ္ပ်က္တဲ့ဟာေတြလည္း အမ်ားႀကီး က်မတို့ ထုတ္ထားတယ္။ ဘိန္းကိစၥ၊ လူကုန္ကူးမႈ ကိစၥေတြေရာ။ ေနာက္တခု ဒီေန့ဆိုရင္ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ထုတ္ထားတယ္ေလ။ ဒီအေပၚမွာလည္း အၾကမ္းဖက္မႈနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ဟာေတြပဲ က်မတို့ အမ်ားႀကီး ရွိတာေပါ့ေနာ္။ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြက ဒီစာကေတာ့ ပေလာင္ထုတ္တဲ့ ေျပာင္းလဲျခင္းအတြက္ အသံမ်ားဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာေပါ့ေနာ္။ ဒီမွာလည္း အမ်ားႀကီး အမ်ိဳးသမီးနဲ့ အမ်ိဳးသား အင္တာဗ်ူးၾကည့္လိုက္ေတာ့ ၆၀၀ ေက်ာ္ထဲမွာ ၉၀ က အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေတြ႕ရွိတယ္ဆိုတဲ့ဟာ သူတို့ရဲ့ ဖြင့္ေျပာခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ရတယ္ေလ။ ဒီဟာလည္း က်မတို့အတြက္ သက္ေသတခုျဖစ္တယ္လို့ ေျပာလို့ရတယ္။”

အၾကမ္းဖက္မႈေတြထဲမွာ ဘယ္လိုအၾကမ္းဖက္မႈက အဆိုးရြားဆံုးျဖစ္လဲ။

“အဓိကကေတာ့ မုဒိမ္းမႈေပါ့ေနာ္။ က်မတို့ဆီမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ျဖစ္ေနတဲ့ဟာ။ ဒီမုဒိမ္းမႈကေတာ့ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တရားဥပေဒနဲ့ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ အမႈေတြ ျဖစ္တယ္ေလ။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ သူတို့က မလုပ္ေပးတဲ့ အပိုင္းေတြ ရွိတယ္။ ႏွစ္အခ်က္ကေတာ့ လူကုန္ကူးမႈေတြလည္း အမ်ားႀကီးျဖစ္တယ္။ လူကုန္ကူးမႈ ဘယ္ေနရာမွာပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ကရင္ေဒသမွာပဲ ၾကည့္ၾကည့္ စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္ေတာ့ လူေတြက အလုပ္လက္မဲ့ေတြျဖစ္တယ္။ ကခ်င္ေဒသမွာပဲ ၾကည့္ၾကည့္၊ ရွမ္းျပည္မွာပဲ ၾကည့္ၾကည့္ အဓိက လူကုန္ကူးခံရမႈေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အမ်ိဳးသမီးေတြ ခံစားရတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ လူေတြက ေျပာေနၾကတာကေတာ့ ဒီဟာကေတာ့ မိသားစုအေရး ျဖစ္ေနတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ့ မဆိုင္ဘူးဆိုတဲ့ဟာ ပစ္ပယ္မယ္တဲ့ဟာမ်ိဳးေတြလည္း အမ်ားႀကီးေတြ႕ရတယ္။”

လူကုန္ကူးမႈေတြ၊ အဓမၼျပုက်င့္မႈေတြ၊ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ထဲမွာေပါ့ေလ ဘယ္ေဒသေတြက အမ်ားဆံုးျဖစ္လဲ။

“ဘယ္ေဒသမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္လဲဆိုေတာ့ စစ္ပြဲျဖစ္တဲ့ေနရာေတြမွာ မ်ားပါတယ္။ ရွမ္းျပည္၊ ကခ်င္ျပည္၊ ကရင္ျပည္ေပါ့ေနာ္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျဖစ္တယ္။ တျခားေနရာမွာလည္း က်မတို့ ျခံုငံုၿပီးေျပာလို့မရဘူး။ တျခားေနရာမွာ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈဆိုရင္ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ရတယ္ေလ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျမန္မာတျပည္လံုးမွာ ျဖစ္ေနၾကတာကိုး ဒီဟာက။”

အဓိကအားျဖင့္ ဒီလိုမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ရတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။

“အဓိကက ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အခုတက္လာတဲ့ အစိုးရသစ္ကိုပဲ ေျပာေျပာ၊ အရင္တုန္းက နအဖ ေခတ္ကိုပဲ ေျပာေျပာ တာဝန္ယူမႈ တစံုတရာ မရွိတဲ့အျပင္ သူတို့က ၉၇ မွာ The Convention on the Elimination of all forms of Discrimination Against Women (CEDAW) (အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈတားဆီးကာကြယ္ေရးညီလာခံ) မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးထားေပမယ့္ သူတို့ကေတာ့ ဒီ စာရြက္စာတမ္းေပၚမွာပဲ ရွိတယ္ေလ။ တကယ့္လက္ေတြ႕မွာ သူတို့ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ဘူးဆိုေတာ့ ဒါေတြကို လုပ္လို့မရဘူး။ က်မတို့ ဒီအမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ့ခ်ုပ္ကေတာ့ ႀကိုးစားၿပီးေတာ့ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒီ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ၾကားမွာေပါ့ေနာ္ ပညာေပးေဟာေျပာပြဲေတြ၊ ဒီအခမ္းအနားေတြ၊ သိသင့္သိထိုက္တဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ အကုန္ေတာ့ အလုပ္ေတာ့လုပ္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ က်မတို့ ျပည္တြင္းမွာ ဘယ္ေလာက္ပဲလုပ္လုပ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္နိုင္ေပမယ့္ အစိုးရရဲ့ သူတို့ရဲ့ ေပၚလစီထဲမွာ မေျပာင္းလဲဘူးဆိုရင္ က်မတို့ ဘယ္လိုမွ ေျပာင္းလဲလို့ မရတဲ့ အေနအထားေတြေတာ့ ျဖစ္တယ္ရွင့္။”

အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ပေပ်ာက္ဖို့ ဘယ္လို လုပ္သင့္သလဲ။

“အမ်ိဳးသမီး ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ပေပ်ာက္ဖို့က စစ္ဝါဒ က်င့္သံုးေနတာကို ရပ္တန့္ဖို့ လိုအပ္တယ္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာေလ။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈတားဆီးကာကြယ္ေရးညီလာခံ လက္မွတ္ ထိုးထားတယ္ဆိုေတာ့ တကယ့္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို့ လိုအပ္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး က်မတို့ မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္တယ္။ ဒီဟာကိုလည္း လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ဖို့ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ က်မတို့ ပညာေပးေဟာေျပာပြဲေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ေဆာင္ဖို့လို့အပ္တယ္။ ၂၀၀၇ တုန္းက က်မတို့ အေတြ႕အၾကံုေပါ့ေနာ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ သူတို့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈတားဆီးကာကြယ္ေရးညီလာခံ (ကုလသမဂၢ) မွာ တင္ေတာ့ ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသားမ်ားနဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြက တန္းတူ အခြင့္အေရးခံစားခြင့္ရွိတယ္။ မေမြးခင္ကတည္းက အခြင့္အေရးေတြက ရွိထားၿပီးသားဆိုေတာ့ သူတို့ရဲ့ စာတန္းထဲမွာေတာ့ ရွိတယ္၊ တကယ့္ လက္ေတြ႕မွာ သူတို့လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အပိုင္းေတြ အရမ္းအားနည္းတဲ့ ဟာမ်ိဳးေတြေပါ့ေနာ္။ ဒီဟာကို အစိုးရေတြ ကိုယ္တိုင္လည္း လုပ္ေဆာင္ဖို့ လိုအပ္တယ္။”

post by DVB