အမ်ိဳး​သမီး​ေတြအ​ေပၚ အၾကမ္း​ဖက္မႈပ​ေပ်ာက္ဖို့​က စစ္ဝါဒ က်င့္​သံုး​ေနတာကို ရပ္တန့္​ဖို့​ လိုအပ္တယ္

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အစိုး​ရသစ္တက္လာ​ေပမယ့္​ အရင္ စစ္အစိုး​ရလက္ထက္ကလိုပဲ တိုင္း​ရင္း​သူ အမ်ိဳး​သမီး​ေတြကို အဓမၼျပုက်င့္​ၿပီး​ စစ္လက္နက္သဖြယ္ အသံုး​ျပု​ေနဆဲပဲလို့​ အမ်ိဳး​သမီး​မ်ား​အဖြဲ့​ခ်ုပ္ ျမန္မာနိုင္ငံက ​ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

ဒီ​ေန့​က်​ ေရာက္တဲ့​ ၅၄ ႏွစ္​ေျမာက္ နိုင္ငံတကာအမ်ိဳး​သမီး​မ်ား​ေပၚ အၾကမ္း​ဖက္မႈ ပ​ေပ်ာက္​ေရး​ေန့​ အထိမ္း​အမွတ္ ​ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ​ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။

ေလြးေနြ ေႏွာင္း (ဓာတ္ပံု ေကအိုင္စီ)

ဘယ္လိုအ​ ေထာက္အထား​ေတြနဲ့​ ခုလို​ေျပာဆိုတာလဲဆိုတာကို အမ်ိဳး​သမီး​မ်ား​အဖြဲ့​ခ်ုပ္-ျမန္မာနိုင္ငံ (ဒဗလ်ူအယ္လ္ဘီ)ရဲ့​ သဘာပတိအဖြဲ့​ဝင္ ​ေလြး​ေနြ​ေႏွာင္း​ကို ​ေမး​ျမန္း​ထား​ပါတယ္။

ဒီ ​ေန့​ ဒဗလ်ူအယ္လ္ဘီ က​ေနၿပီး​ေတာ့​ ​ေၾကညာခ်က္တခု ထုတ္ထား​တယ္။ အရင္တုန္း​ကလည္း​ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း​မွာ အမ်ိဳး​သမီး​ေတြအ​ေပၚ အၾကမ္း​ဖက္မႈ​ေတြ ရွိ​ေနတယ္လို့​လည္း​ အၿမဲတမ္း​လည္း​ ​ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ထား​တာ ရွိတယ္​ေလ။ အစိုး​ရသစ္ သမၼတ ဦး​သိန္း​စိန္လက္ထက္မွာ အမ်ိဳး​သမီး​ေတြအ​ေပၚ အၾကမ္း​ဖက္မႈ​ေတြက​ေတာ့​ ရွိ​ေနတုန္း​ဘဲလား​။

“သမၼတဦး​သိန္း ​စိန္လက္ထက္မွာ အၾကမ္း​ဖက္မႈ​ေတြက ရွိ​ေနတုန္း​ပဲလို့​ ​ေျပာလို့​ ရပါတယ္။ အဓိကက​ေတာ့​ ၈ လတာကာလ၊​ ဒီ ၂၀၁၁ မွာ ကခ်င္​ေဒသမွာပဲ ၾကည့္​ၾကည့္​၊​ ရွမ္း​ေဒသမွာျဖစ္ျဖစ္ ဒီ ႏွစ္ခု​ေပါင္း​ ဒီအမ်ိဳး​သမီး​ ၈၁ ဦး​ေလာက္ကို နအဖတပ္က မုဒိမ္း​က်င့္​ခဲ့​တာမ်ိဳး​ေတြ ရွိတယ္။ ၃၆ ဦး​ သတ္ျဖတ္ခံရတယ္။ ဒီဟာဆိုရင္​ေတာ့​ အရမ္း​ကို ဆိုး​ဆိုး​ရြား​ရြား​ျဖစ္​ေနတဲ့​ အ​ေျခအ​ေနမ်ိဳး​ေတြမွာ ရွိတယ္။ မုဒိမ္း​မႈတင္မကဘူး​ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အျခား​ အိမ္တြင္း​အၾကမ္း​ဖက္မႈတို့​၊​ စိတ္ပိုင္း​ဆိုင္ရာ အၾကမ္း​ဖက္မႈ​ေတြလည္း​ အမ်ား​ႀကီး​။ ဥပမာ အမ်ိဳး​သမီး​တ​ေယာက္ကို ၿခိမ္း​ေျခာက္တဲ့​ဟာမ်ိဳး​ေတြလည္း​ က်မတို့​ဆီမွာ အမ်ား​ႀကီး​ ​ေတြ႕​ရတယ္​ေလ။ တက္လာတဲ့​ သမၼတ ဦး​သိန္း​စိန္လက္ထက္ဆိုရင္ သူတို့​က​ေတာ့​ ဒီမိုက​ေရစီနိုင္ငံလို့​ ​ေျပာ​ေန​ေပမယ့္​ တကယ္တမ္း​က်​ေတာ့​ ျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲမႈ​ေတြက တိုင္း​ရင္း​ေဒသမွာ မရွိ​ေသး​ဘူး​ ဆိုတဲ့​ဟာမ်ိဳး​ေတြ က်မတို့​က အဓိက ဒီဟာကို ​ေထာက္ျပခ်င္တယ္။”

အစိုး​ရသစ္လက္ထက္မွာ အမ်ိဳး​သမီး​ေတြအ​ေပၚ အၾကမ္း​ဖက္မႈ​ေတြ ပိုမ်ား​လာလား​ နည္း​သြား​သလား​။

“ပိုၿပီး​ေတာ့​ မ်ား​လာတာကို ​ေတြ႕​ရွိရတယ္။”

ဘယ္လိုအ​ေထာက္အထား​နဲ့​ မ်ား​လာတယ္လို့​ ​ေျပာတာလဲ။

“အခု လက္ရွိ က်မတို့​ ဒီမွာ ကခ်င္နဲ့​ ရွမ္း​ေတြ ထုတ္ထား​တဲ့​ အစီရင္ခံစာ​ေတြလည္း​ အမ်ား​ႀကီး​ ရွိတယ္​ေလ။ ၿပီး​ေတာ့​ ပ​ေလာင္​ေဒသမွာ ျဖစ္ပ်က္တဲ့​ဟာ​ေတြလည္း​ အမ်ား​ႀကီး​ က်မတို့​ ထုတ္ထား​တယ္။ ဘိန္း​ကိစၥ၊​ လူကုန္ကူး​မႈ ကိစၥ​ေတြ​ေရာ။ ​ေနာက္တခု ဒီ​ေန့​ဆိုရင္ အစီရင္ခံစာ တ​ေစာင္ထုတ္ထား​တယ္​ေလ။ ဒီအ​ေပၚမွာလည္း​ အၾကမ္း​ဖက္မႈနဲ့​ ပတ္သက္တဲ့​ဟာ​ေတြပဲ က်မတို့​ အမ်ား​ႀကီး​ ရွိတာ​ေပါ့​ေနာ္။ ဒီႏွစ္အတြင္း​မွာ အမ်ိဳး​သမီး​ေတြက ဒီစာက​ေတာ့​ ပ​ေလာင္ထုတ္တဲ့​ ​ေျပာင္း​လဲျခင္း​အတြက္ အသံမ်ား​ဆိုတဲ့​ အစီရင္ခံစာ​ေပါ့​ေနာ္။ ဒီမွာလည္း​ အမ်ား​ႀကီး​ အမ်ိဳး​သမီး​နဲ့​ အမ်ိဳး​သား​ အင္တာဗ်ူး​ၾကည့္​လိုက္​ေတာ့​ ၆၀၀ ​ေက်ာ္ထဲမွာ ၉၀ က အၾကမ္း​ဖက္ခံရတဲ့​ အမ်ိဳး​သမီး​ေတြ ​ေတြ႕​ရွိတယ္ဆိုတဲ့​ဟာ သူတို့​ရဲ့​ ဖြင့္​ေျပာခ်က္​ေတြ အမ်ား​ႀကီး​ ​ေတြ႕​ရတယ္​ေလ။ ဒီဟာလည္း​ က်မတို့​အတြက္ သက္​ေသတခုျဖစ္တယ္လို့​ ​ေျပာလို့​ရတယ္။”

အၾကမ္း​ဖက္မႈ​ေတြထဲမွာ ဘယ္လိုအၾကမ္း​ဖက္မႈက အဆိုး​ရြား​ဆံုး​ျဖစ္လဲ။

“အဓိကက​ေတာ့​ မုဒိမ္း​မႈ​ေပါ့​ေနာ္။ က်မတို့​ဆီမွာ ​ေတာ္​ေတာ္​ေလး​ကို ျဖစ္​ေနတဲ့​ဟာ။ ဒီမုဒိမ္း​မႈက​ေတာ့​ ​ေျပာမယ္ဆိုရင္​ေတာ့​ တရား​ဥပ​ေဒနဲ့​ ရင္ဆိုင္ရမယ့္​ အမႈ​ေတြ ျဖစ္တယ္​ေလ။ တကယ္တမ္း​က်​ေတာ့​ သူတို့​က မလုပ္​ေပး​တဲ့​ အပိုင္း​ေတြ ရွိတယ္။ ႏွစ္အခ်က္က​ေတာ့​ လူကုန္ကူး​မႈ​ေတြလည္း​ အမ်ား​ႀကီး​ျဖစ္တယ္။ လူကုန္ကူး​မႈ ဘယ္​ေနရာမွာပဲ ၾကည့္​ၾကည့္​ ကရင္​ေဒသမွာပဲ ၾကည့္​ၾကည့္​ စစ္ပြဲ​ေတြ ျဖစ္​ေတာ့​ လူ​ေတြက အလုပ္လက္မဲ့​ေတြျဖစ္တယ္။ ကခ်င္​ေဒသမွာပဲ ၾကည့္​ၾကည့္​၊​ ရွမ္း​ျပည္မွာပဲ ၾကည့္​ၾကည့္​ အဓိက လူကုန္ကူး​ခံရမႈ​ေတြ ​ေတာ္​ေတာ္မ်ား​မ်ား​ အမ်ိဳး​သမီး​ေတြ ခံစား​ရတယ္။ ​ေနာက္တခ်က္က​ေတာ့​ အိမ္တြင္း​အၾကမ္း​ဖက္မႈမွာ မ်ား​ေသာအား​ျဖင့္​ လူ​ေတြက ​ေျပာ​ေနၾကတာက​ေတာ့​ ဒီဟာက​ေတာ့​ မိသား​စုအ​ေရး​ ျဖစ္​ေနတယ္။ ပတ္ဝန္း​က်င္နဲ့​ မဆိုင္ဘူး​ဆိုတဲ့​ဟာ ပစ္ပယ္မယ္တဲ့​ဟာမ်ိဳး​ေတြလည္း​ အမ်ား​ႀကီး​ေတြ႕​ရတယ္။”

လူကုန္ကူး​မႈ​ေတြ၊​ အဓမၼျပုက်င့္​မႈ​ေတြ၊​ အိမ္တြင္း​အၾကမ္း​ဖက္မႈ​ေတြ ရွိ​ေနတဲ့​ထဲမွာ​ေပါ့​ေလ ဘယ္​ေဒသ​ေတြက အမ်ား​ဆံုး​ျဖစ္လဲ။

“ဘယ္​ေဒသမွာ အမ်ား​ဆံုး​ျဖစ္လဲဆို​ေတာ့​ စစ္ပြဲျဖစ္တဲ့​ေနရာ​ေတြမွာ မ်ား​ပါတယ္။ ရွမ္း​ျပည္၊​ ကခ်င္ျပည္၊​ ကရင္ျပည္​ေပါ့​ေနာ္ မ်ား​ေသာအား​ျဖင့္​ ျဖစ္တယ္။ တျခား​ေနရာမွာလည္း​ က်မတို့​ ျခံုငံုၿပီး​ေျပာလို့​မရဘူး​။ တျခား​ေနရာမွာ အိမ္တြင္း​အၾကမ္း​ဖက္မႈဆိုရင္ အမ်ား​ႀကီး​ ​ေတြ႕​ရတယ္​ေလ။ မ်ား​ေသာအား​ျဖင့္​ ျမန္မာတျပည္လံုး​မွာ ျဖစ္​ေနၾကတာကိုး​ ဒီဟာက။”

အဓိကအား​ျဖင့္​ ဒီလိုမ်ိဳး​ေတြ ျဖစ္ရတာ ဘာ​ေၾကာင့္​ပါလဲ။

“အဓိကက ဘာ​ေၾကာင့္​လဲဆို​ေတာ့​ အခုတက္လာတဲ့​ အစိုး​ရသစ္ကိုပဲ ​ေျပာ​ေျပာ၊​ အရင္တုန္း​က နအဖ ​ေခတ္ကိုပဲ ​ေျပာ​ေျပာ တာဝန္ယူမႈ တစံုတရာ မရွိတဲ့​အျပင္ သူတို့​က ၉၇ မွာ The Convention on the Elimination of all forms of Discrimination Against Women (CEDAW) (အမ်ိဳး​သမီး​မ်ား​အ​ေပၚ ဖိႏွိပ္မႈတား​ဆီး​ကာကြယ္​ေရး​ညီလာခံ) မွာ လက္မွတ္​ေရး​ထိုး​ထား​ေပမယ့္​ သူတို့​က​ေတာ့​ ဒီ စာရြက္စာတမ္း​ေပၚမွာပဲ ရွိတယ္​ေလ။ တကယ့္​လက္​ေတြ႕​မွာ သူတို့​ အ​ေကာင္အထည္ မ​ေဖာ္ဘူး​ဆို​ေတာ့​ ဒါ​ေတြကို လုပ္လို့​မရဘူး​။ က်မတို့​ ဒီအမ်ိဳး​သမီး​မ်ား​အဖြဲ့​ခ်ုပ္က​ေတာ့​ ႀကိုး​စား​ၿပီး​ေတာ့​ လုပ္​ေနပါတယ္။ ဒီ အမ်ိဳး​သမီး​မ်ား​ ၾကား​မွာ​ေပါ့​ေနာ္ ပညာ​ေပး​ေဟာ​ေျပာပြဲ​ေတြ၊​ ဒီအခမ္း​အနား​ေတြ၊​ သိသင့္​သိထိုက္တဲ့​ဟာမ်ိဳး​ေတြ အကုန္​ေတာ့​ အလုပ္​ေတာ့​လုပ္ တကယ္တမ္း​က်​ေတာ့​ က်မတို့​ ျပည္တြင္း​မွာ ဘယ္​ေလာက္ပဲလုပ္လုပ္ ထိထိ​ေရာက္​ေရာက္ လုပ္နိုင္​ေပမယ့္​ အစိုး​ရရဲ့​ သူတို့​ရဲ့​ ​ေပၚလစီထဲမွာ မ​ေျပာင္း​လဲဘူး​ဆိုရင္ က်မတို့​ ဘယ္လိုမွ ​ေျပာင္း​လဲလို့​ မရတဲ့​ အ​ေနအထား​ေတြ​ေတာ့​ ျဖစ္တယ္ရွင့္​။”

အမ်ိဳး​သမီး​ေတြအ​ေပၚ အၾကမ္း​ဖက္မႈ ပ​ေပ်ာက္ဖို့​ ဘယ္လို လုပ္သင့္​သလဲ။

“အမ်ိဳး​သမီး​ ေတြအ​ေပၚ အၾကမ္း​ဖက္မႈ ပ​ေပ်ာက္ဖို့​က စစ္ဝါဒ က်င့္​သံုး​ေနတာကို ရပ္တန့္​ဖို့​ လိုအပ္တယ္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ​ေလ။ အမ်ိဳး​သမီး​မ်ား​အ​ေပၚ ဖိႏွိပ္မႈတား​ဆီး​ကာကြယ္​ေရး​ညီလာခံ လက္မွတ္ ထိုး​ထား​တယ္ဆို​ေတာ့​ တကယ့္​ကို အ​ေကာင္အထည္​ေဖာ္ဖို့​ လိုအပ္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး​ က်မတို့​ မီး​ေမာင္း​ထိုး​ျပခ်င္တယ္။ ဒီဟာကိုလည္း​ လက္​ေတြ႕​လုပ္​ေဆာင္ဖို့​ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့​ဟာမ်ိဳး​ေတြ။ ၿပီး​ေတာ့​ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ က်မတို့​ ပညာ​ေပး​ေဟာ​ေျပာပြဲ​ေတြ အမ်ား​ႀကီး​လုပ္​ေဆာင္ဖို့​လို့​အပ္တယ္။ ၂၀၀၇ တုန္း​က က်မတို့​ အ​ေတြ႕​အၾကံု​ေပါ့​ေနာ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ သူတို့​ အမ်ိဳး​သမီး​မ်ား​အ​ေပၚ ဖိႏွိပ္မႈတား​ဆီး​ကာကြယ္​ေရး​ညီလာခံ (ကုလသမဂၢ) မွာ တင္​ေတာ့​ ဘာ​ေျပာလဲဆို​ေတာ့​ အမ်ိဳး​သား​မ်ား​နဲ့​ အမ်ိဳး​သမီး​ေတြက တန္း​တူ အခြင့္​အ​ေရး​ခံစား​ခြင့္​ရွိတယ္။ မ​ေမြး​ခင္ကတည္း​က အခြင့္​အ​ေရး​ေတြက ရွိထား​ၿပီး​သား​ဆို​ေတာ့​ သူတို့​ရဲ့​ စာတန္း​ထဲမွာ​ေတာ့​ ရွိတယ္၊​ တကယ့္​ လက္​ေတြ႕​မွာ သူတို့​လုပ္​ေဆာင္​ေနတဲ့​ အပိုင္း​ေတြ အရမ္း​အား​နည္း​တဲ့​ ဟာမ်ိဳး​ေတြ​ေပါ့​ေနာ္။ ဒီဟာကို အစိုး​ရ​ေတြ ကိုယ္တိုင္လည္း​ လုပ္​ေဆာင္ဖို့​ လိုအပ္တယ္။” 

post by DVB