ေက်ာင္းေနအ႐ြယ္ ကေလးမ်ား ေက်ာင္းသြားၿပီး
စာသင္ေနခ်ိန္တြင္ ခ်ီနာေကတာဆီ တစ္ေယာက္ တိုက္ပြဲမ်ားၾကားတြင္ အသက္ရင္းၿပီး
ဘဝအေတြ႕အႀကံဳမ်ားစြာ ရယူခဲ့သည္။ ယခု ခ်ီနာ့အသက္ ၂၇ ႏွစ္ရွိၿပီ။ ၁၉၈၀
ျပည့္ႏွစ္တြင္ သူမသည္ ယူဂန္ဒါ အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး တပ္မေတာ္ထဲဝင္ၿပီး
စစ္မႈထမ္းခဲ့ရသည္။ ထိုစဥ္က သူမအသက္မွာ ၉ ႏွစ္သာ ရွိေသးသည္။
“ကြၽန္မ တပ္ထဲေရာက္ေတာ့ လက္နက္ကိုင္ ခိုင္းတယ္။ စစ္တိုက္ရတယ္။ မုန္းတီး ခိုင္းတယ္။ သတ္ခိုင္းတယ္။ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္း ခိုင္းတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္မကို သူတို႔နဲ႔ အိပ္ခိုင္းတယ္။ ကြၽန္မတို႔မွာက ေ႐ြးခ်ယ္ခြင့္မွ မရွိတာ။ ကြၽန္မ အသက္ ၁၄ ႏွစ္မွာ သားတစ္ေယာက္ေမြးတယ္။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွာ တပ္ထဲက အရာရွိ ဘယ္ႏွေယာက္ ကြၽန္မနဲ႔ အိပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ မွတ္ေတာင္ မမွတ္မိေတာ့ဘူး” ဟု သူမက ဘီဘီစီ သတင္းဌာနသို႔ ျပန္ေျပာျပသည္။
ကမာၻတစ္လႊား အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေပါင္း သန္းဝက္ခန္႔သည္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး စစ္တိုက္ေနရေၾကာင္း သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားဟု ဆိုရာတြင္ တရားဝင္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ စစ္တပ္မ်ား ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ တရားမဝင္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ သူပုန္အဖြဲ႕မ်ားလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ကေလးေတြ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ အတြင္းသို႔ ဝင္ၾကရသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိႏိုင္သည္။
တိုင္းျပည္တစ္ျပည္တြင္ ႏိုင္ငံသား အခ်င္းခ်င္း အယူအဆမတူ သေဘာထားမ်ား ကြဲလြဲသျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲမ်ား၊ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားႏိုင္သည္။ ထိုစဥ္ကာလတြင္ ကေလးေတြ ေက်ာင္းႏွင့္ ေဝးၾကရသည္။ သူတို႔ မိေဝးဖေဝး၊ မိသားစုေတြႏွင့္ ခြဲခြာၾကရသည္။ သူတို႔တြင္ ေနစရာမရွိ။ သူတို႔အိုးအိမ္ေတြက စစ္ဒဏ္သင့္ၿပီး ပ်က္စီး ၾကရသည္။ သူတို႔အတြက္ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ ႏိုင္ေရးမွာ စစ္ထဲဝင္႐ုံက လြဲၿပီး အျခားေ႐ြးခ်ယ္စရာ မရွိသျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အတြင္းသို႔ ေရာက္လာၾကသည္။
အခ်ဳိ႕ေသာ ကေလးမ်ားကလည္း မိသားစုမ်ား ေသေက် ပ်က္စီးၾကရသျဖင့္ လက္စားေခ်လိုသည့္ သေဘာျဖင့္ တပ္ထဲသို႔ ေရာက္လာၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ကေလးမ်ားမွာလည္း အတင္းအဓမၼ ေခၚေဆာင္ကာ စစ္ထဲဝင္ခိုင္းျခင္းေၾကာင့္ ေရာက္လာရသည္ မ်ားလည္း ရွိသည္။ ကေလးမ်ားကို တပ္ထဲ ဆြဲသြင္းၿပီးေနာက္ စစ္ဆင္ေရး ကိစၥမ်ားတြင္ အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ကေလးမ်ားကို စစ္သားႀကီးမ်ားက လိင္ကြၽန္အျဖစ္ ခိုင္းေစဆက္ဆံျခင္းမ်ားလည္း ရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ရက္စက္စြာ မိုင္းရွင္း ခိုင္းျခင္း၊ စပိုင္ လုပ္ခိုင္းျခင္း၊ သတင္းပို႔ ဆက္သားအျဖစ္ ခိုင္းေစျခင္း၊ ေပၚတာ ထမ္းခိုင္းျခင္း၊ ေက်းကြၽန္အျဖစ္ ခိုင္းေစျခင္းစသည့္ ကိစၥမ်ဳိးစုံတို႔လည္း ရွိေနသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ကေလးစစ္သားေပါင္း သုံးသိန္းခန္႔သည္ တိုက္ခိုက္ေရး စစ္သားမ်ားအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနၾကရေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႕ (Amnesty International) အဖြဲ႕ကဆိုသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတြင္း ကေလးေပါင္းမ်ားစြာ စစ္မႈထမ္း ခဲ့ၾကရသည္။ အထူးသျဖင့္ အာဖရိက အေနာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၉ မွ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ လိုက္ေဘးရီးယား သူပုန္မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲတြင္ ကေလးစစ္သားေပါင္း ၂၁,၀၀၀ ခန္႔ ပါဝင္ ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္။ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ ဆီရီရာလီယြန္တြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁ ႏွစ္ၾကာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျပည္တြင္းစစ္ကို ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က်မွ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံသားမ်ားစြာ ထိတ္လန္႔ဖြယ္ရာ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပမ္းျခင္းမ်ားကို ခံစားၾကရသည္။ ကိုယ္လက္အဂၤါမ်ား ဆုံး႐ႈံးၾကရသည္။ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္း၊ အရွင္လတ္လတ္ ေခါင္းျဖတ္ျခင္း၊ မီး႐ိႈ႕ သတ္ျခင္းမ်ားမွာ မထူးဆန္းသည့္ ကိစၥလို ျဖစ္ေနသည္။ ဆီရီရာလီယြန္တြင္ ကေလး စစ္သားေပါင္း ၇၀၀၀ ခန္႔ ျပည္တြင္း အဖ်က္အဆီးမ်ား၌ ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္။
သူတို႔အထဲမွ အားနက္စ္ဖိုေဒးမန္နာ ဆိုသူအေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္ပါသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ သူ႔အသက္ ရွစ္ႏွစ္သာ ရွိေသးသည္။ သူ႔ေမြးရပ္ေျမ ကိုင္လာယန္မွ သူ႔ကိုသူပုန္မ်ားက ေခၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ “ကြၽန္ေတာ့္ကို သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ကစားကြင္းထဲမွာ ကစားေနတုန္း သူတို႔က ဖမ္းလာၾကတာ”ဟု သူကဆိုသည္။ သူ႔သူငယ္ခ်င္း ႏွစ္ေယာက္က ေသသြားသည္။ သူ႔ကို ႐ြာျပန္ၿပီး အစိုးရတပ္ကို ေထာက္လွမ္းခိုင္းစဥ္ သူထြက္ေျပးခဲ့သည္။ ဖမ္းမိသြားၿပီးေနာက္ အ႐ိုက္ခံရသည္။ “ကြၽန္ေတာ့္ကို သူတို႔က ပု႐ြက္ဆိတ္ေတြ ကိုက္တဲ့ သစ္ပင္ႀကီးတစ္ပင္မွာ ခ်ည္ထားတယ္။ ေဇာက္ထိုး ခ်ည္ထားၿပီး ပု႐ြက္ဆိတ္ကလည္း ကိုက္ေတာ့ အေတာ္ေလး ေနရခက္တယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ကို အဲဒီအတိုင္း ႏွစ္နာရီေလာက္ ပစ္ထားတာ”ဟု သူက ေျပာျပသည္။
ကေလးမ်ား ယခုကဲ့သို႔ ႏွိပ္စက္ခံရ ျခင္းမွာ ထိုႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သိပ္မထူးဆန္းသည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ ကေလးစစ္သားေပါင္း မ်ားစြာသည္ ႐ိုက္ႏွက္ျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပမ္းခံရျခင္း၊ အသတ္ခံရျခင္းမ်ားမွာ ႐ိုးေနသည့္ ကိစၥရပ္မ်ား ျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕ ကေလးမ်ားသည္ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ား စြဲေနၾကသည္။ သူတို႔ကို မေၾကာက္ရြံ႕ရန္၊ တိုက္ရဲခိုက္ရဲ သတ္ရဲျဖတ္ရဲရန္ ရဲေဆးတင္သည့္ အေနျဖင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ား သုံးစြဲ ခိုင္းထားသည္။ “ေဆးကို ကြၽန္ေတာ္သုံးခ်င္လို႔ သုံးတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ စိတ္ဓာတ္ ျမႇင့္တင္ေရးဆိုၿပီး လာသုံးခိုင္းတာ။ တိုက္ပြဲ မထြက္ခင္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မူးယစ္ေဆးေတြ သုံးၾကရတယ္” ဟု ဆီရာရာလီယြန္ရွိ iEARN (International Education and Resource Network) သို႔ေရာက္လာသည့္ ယခင္ကေလး စစ္သားေဟာင္း တစ္ေယာက္က ျပန္ေျပာျပသည္။ သူတို႔ ေျပာသည့္ စိတ္ဓာတ္ ျမႇင့္တင္ေရး ဆိုသည္မွာ ကိုကင္း၊ ေဆးေျခာက္ႏွင့္ အရက္မ်ား ေသာက္သုံးရျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ အျခား ကေလးစစ္သားေဟာင္း တစ္ေယာက္ကလည္း “ကြၽန္ေတာ့္ကို မူးယစ္ေဆး ထိုးေပးတယ္။ ၿပီးေတာ့ Ak-47 ေသနတ္ လက္ထဲ ထည့္ေပးၿပီး တိုက္ပြဲ ထြက္ရတယ္။ ေရွ႕တန္းမွာ လူေတြ သတ္ရတယ္။ မုဒိမ္းလည္း က်င့္ရတယ္။ မဟုတ္တာ မွန္သမွ် အကုန္လုပ္ရတယ္”ဟုဆိုသည္။
စစ္ပြဲမ်ားတြင္ ကေလးမ်ားကို အသုံးျပဳျခင္းသည္ ယုတ္မာသည့္ စိတ္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္သည္။ ကေလးမ်ားသည္ လူႀကီးမ်ားေလာက္ မစားႏိုင္သည့္အျပင္ လူႀကီးမ်ားထက္ အမိန္႔ နာခံတတ္ေသာေၾကာင့္လည္း ပါသည္။ ကေလးမ်ားသည္ ေလ့က်င့္ေပးရလည္း လြယ္ကူသည့္အျပင္ တိုက္ပြဲမ်ားၾကားတြင္ မည္မွ်ေသေသ အေရးစိုက္စရာ တစ္ခုအေနျဖင့္ သေဘာမထားျခင္း ေၾကာင့္လည္း အသုံးခ်ခံ ေနရျခင္း ျဖစ္သည္။
“ကေလးေတြမွာ ရွိေနတဲ့ အားနည္းခ်က္ကို အသုံးခ်တာပါ။ သူတို႔က ေျပာရင္ နားေထာင္တယ္။ ခိုင္းရင္လုပ္တယ္။ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေတြးေနမွာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ေတြေဝေနမွာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ေလ့က်င့္ေပးရတာ လြယ္ၿပီး ခိုင္းတဲ့အတိုင္း အတိအက် လုပ္တတ္လို႔ သူတို႔ကို သေဘာက်တာေတြ လည္းပါတယ္”ဟု ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕က ဆာရာဂရင္းန္က ဆိုသည္။ “သူတို႔ကို စာရင္းလည္း သြင္းစရာ မလိုဘူး။ ပိုက္ဆံ ေပးစရာလည္း မလိုဘူး။ အမိန္႔နဲ႔သာခိုင္း အားလုံးရတယ္” ဟုလည္းသူက ဆိုသည္။
မိန္းကေလးစစ္သားမ်ား ဘဝက ပိုၿပီးဆိုးသည္။ လိင္ေဖ်ာ္ေျဖသည့္ ကိစၥမ်ားအတြက္ အသုံးေတာ္ခံရသလို တိုက္ပြဲမ်ားတြင္လည္း ဝင္တိုက္ရေသးသည္။“ကြၽန္မနဲ႔ ဘယ္ႏွေယာက္ အိပ္ၿပီးၿပီလဲဆိုတာ မမွတ္မိေတာ့ဘူး”ဟု ဖာေဘနီက ေျပာသည္။ ဘူရန္ဒီရွိ သူမ မိသားစုထံမွ အဓမၼ ေခၚေဆာင္ျခင္း ခံရခ်ိန္တြင္ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ခန္႔သာ ရွိေသးသည္။
“လူတစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္ ေျပာင္းသြားတယ္။ ကြၽန္မ ျငင္းလို႔မရဘူး။ ထြက္ေျပးရင္လည္း အသတ္ခံရမယ္ဆိုၿပီး ေျပာထားတယ္” ဟု ဖာေဘနီက ဆိုသည္။ အန္ဂိုလာ၊ ဆီရာရာလီယြန္ႏွင့္ ယူဂန္ဒါတို႔ တြင္ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ မိန္းကေလးငယ္မ်ားကို ဖမ္းဆီးလာၿပီး အဓမၼက်င့္ျခင္း၊ လိင္ကြၽန္အျဖစ္ ေစခိုင္းျခင္းတို႔မွာ မထူးဆန္းသည့္ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္သည္။
လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕၏ အဆိုအရ ယူဂန္ဒါ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ မိန္းကေလးမ်ားကို သူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ရလာသည့္ ကေလးမ်ားအား ေက်ာတြင္ ပိုးထားေစၿပီး အစိုးရတပ္ကို ဆက္လက္ တိုက္ခိုက္ခိုင္းသည္ဟု သိရသည္။
သူပုန္တပ္မ်ားတြင္ အသုံးျပဳေနသည့္ AK-47 ႏွင့္ M-16 ေသနတ္မ်ားသည္ တစ္လက္လွ်င္ ၁၅ ေဒၚလာႏွင့္ ရေနသျဖင့္ လူတိုင္း ကိုင္ႏိုင္သည့္ အေနအထားတြင္ ရွိသည္။ အသက္ ရွစ္ႏွစ္သားေလာက္ကို ပစ္ခတ္တတ္ရန္ သင္ေပးႏိုင္သည္။ ထိုေသနတ္မ်ားျဖင့္ ကေလးစစ္သားမ်ားကို ဆီရီရာလီယြန္ရွိ RUF (Revolutionary United Front) တပ္တြင္ အထူးသင္တန္းမ်ား ေပးေနသည္။ RUF စစ္သားေလး တစ္ေယာက္သည္ သင္တန္းဆင္းၿပီးလွ်င္ ႐ြာတစ္႐ြာကို ဝင္တိုက္ရမည္။ ေယာက္်ားေတြကို ေသလုေျမာပါး ျဖစ္ေအာင္ ႐ိုက္တတ္ရမည္။ မိန္း ကေလးေတြကို မုဒိမ္းက်င့္ရမည္။ ကေလးေတြကို ျပန္ေပးဆြဲလာႏိုင္ရမည္။ ေခၚလာေသာ ကေလးမ်ားကို သူတို႔က သင္တန္း ျပန္ေပးၿပီးေနာက္ ႏွစ္လသုံးလ ၾကာလွ်င္ သူတို႔လို ဇာတ္ျပန္သြင္းမည္။ ထြက္ေျပးရန္ ႀကဳိးပမ္းသူကို ကိုယ္လက္အဂၤါ ခ်ဳိ႕ယြင္းသည္အထိ ႐ိုက္ႏွက္ ႏွိပ္စက္သည္။ အခ်ဳိ႕ကို သတ္ပစ္သည္။
ကြန္ဂိုဒီမိုကရက္တစ္ သမၼတႏိုင္ငံ အတိုက္အခံ အုပ္စုအတြင္းသို႔ ေရာက္လာသည့္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အ႐ြယ္ စစ္သားေလး တစ္ဦးက “သူတို႔က ကြၽန္ေတာ့္ကို လူသား စားခိုင္းတယ္။ လူသတ္ခိုင္းတာေတြလည္း ရွိတယ္။ တစ္ခါတေလ မိန္းကေလးေတြ ေခၚလာၿပီး မုဒိမ္းက်င့္ခိုင္းတယ္။ မလုပ္ရင္လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ႐ိုက္တယ္” ဟု ေျပာျပသည္။
ကေလးစစ္သားအျဖစ္ လုပ္ခဲ့ရသူမ်ားကို ျပဳျပင္ေရး စခန္းမ်ားသို႔ပို႔ၿပီး ျပန္လည္ ျပဳစု ပ်ဳိးေထာင္ရသည္မွာ မလြယ္သည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ iEARN စခန္းသို႔ ေရာက္လာသည့္ စစ္သားေလးတစ္ေယာက္က “ခုဆိုရင္ မိသားစုနဲ႔လည္း မေနတတ္ေတာ့ဘူး။ ေသနတ္သံေတြကို ၾကားရင္ ေပ်ာ္တယ္။ ေတာထဲမွာပဲ ေနခ်င္တယ္။ ေသနတ္သံ ၾကားရင္ စိတ္ထဲကအလိုလို တက္ႂကြလာတယ္။ ခုေတာ့ တစ္ေယာက္တည္း ပ်င္းတယ္” ဟုဆိုသည္။ ကေလးစစ္သား ဘဝျဖင့္ ေနခဲ့ရသူမ်ားကို ပညာသင္ၾကားေပးမည္ဟု ဆိုလွ်င္ ျငင္းဆန္တတ္ၾကသည္။ သူတို႔ကို လူ႔ေဘာင္ အဖြဲ႕အစည္း အတြင္းသို႔ ျပန္လည္ သြင္းရသည္မွာ မလြယ္ကူသည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ ထိုကေလး မ်ားသည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေတာထဲသို႔ ျပန္မသြားေတာ့လွ်င္လည္း ရာဇဝတ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ၿပီး လူဆိုး သူခိုးမ်ားဘဝျဖင့္ ေနထိုင္တတ္ၾကသည္။
ကေလးမ်ား ၾကမၼာဆိုးမွ လြတ္ေျမာက္ရန္အတြက္ မိုဇမ္းဘစ္၊ အင္ဂိုလာ၊ ဆီရာရာ လီယြန္ႏွင့္ ဆိုမာလီးယားႏိုင္ငံတို႔တြင္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို ဖ်က္သိမ္းျခင္း၊ စစ္ျပန္ကေလးမ်ားကို ျပန္လည္ ထူေထာင္ေပးျခင္းစသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္လ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားကို လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာတြင္ ခက္ခဲမႈမ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရၿပီး ေရရွည္ ေဆာင္႐ြက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မွ ရေပလိမ့္မည္။ ကေလးမ်ားကို လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားက စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္း ေခၚေဆာင္သြားမႈကို တစ္ဖက္က ျဖတ္ႏိုင္မွသာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းျခင္းကို တရားမဝင္ လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ တရား႐ုံး (ICC) ႏွင့္ ကုလသမဂၢ ညီလာခံက ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားအရ တိက်စြာ ေဆာင္႐ြက္ရန္ လိုပါသည္။ ဥပေဒအရ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားကို စစ္မႈထမ္းခိုင္းျခင္းကို တိက်စြာ ကန္႔သတ္ၾကရန္ လိုပါလိမ့္မည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ခ်ီနာေကတာဆီလို အိပ္မက္ဆိုးမ်ား ၾကားတြင္ လႈပ္ရွားေနခဲ့ရသည့္ မိန္းကေလးေပါင္းမ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။ သူမအေနႏွင့္ ယူဂန္ဒါ အမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရး တပ္ထဲမွ လြတ္ေျမာက္လာေသာ္လည္း သူမဘဝတြင္ ႀကံဳေတြ႕ ခံစားခဲ့ရမႈမ်ားက သူ႔ကို အၿမဲတမ္း ေျခာက္လွန္႔ေန ခဲ့သည္။ သူမက ‘ကေလး စစ္သား’ ဆိုသည့္ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ေရးလိုက္သည္။ ထိုစာအုပ္ထဲတြင္ သူမ ကေလး စစ္သားဘဝတြင္ က်င္လည္ခဲ့ရသည့္ ကာလ ခါးသီးဖြယ္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ ေရးသားထားသည္။
သူမေရးခဲ့သည့္ ကေလးစစ္သား စာအုပ္ကိုဖတ္ၿပီး ကေလးမ်ား အနာဂတ္ ေပ်ာက္ေနသည့္ဘဝ၊ ကေလးေတြ ကေလးလို မႀကီးျပင္းခဲ့ရသည့္ဘဝ၊ စိတ္ဒဏ္ရာ ရေနသည့္ သူတို႔ေလးေတြ၏ ဘဝကို တိုင္းျပည္က မည္သို႔ တာဝန္ယူၾကမည္နည္း ဆိုသည့္ ေမးခြန္းမ်ားကို ေမးၾကည့္ေနမိသည္။ တစ္ခုေတာ့ ေသခ်ာတာရွိသည္။ AK-47 ေသနတ္ကိုင္ထားသည့္ ကေလးတစ္ေယာက္ ဘဝသည္ ပီျပင္ေသာကေလး ဘဝမျဖစ္ႏိုင္ေပ။
http://www.thesituation.co.uk
Child Soldiers, by Jon-Anders
Kindberg
Cr=>>
“ကြၽန္မ တပ္ထဲေရာက္ေတာ့ လက္နက္ကိုင္ ခိုင္းတယ္။ စစ္တိုက္ရတယ္။ မုန္းတီး ခိုင္းတယ္။ သတ္ခိုင္းတယ္။ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္း ခိုင္းတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္မကို သူတို႔နဲ႔ အိပ္ခိုင္းတယ္။ ကြၽန္မတို႔မွာက ေ႐ြးခ်ယ္ခြင့္မွ မရွိတာ။ ကြၽန္မ အသက္ ၁၄ ႏွစ္မွာ သားတစ္ေယာက္ေမြးတယ္။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွာ တပ္ထဲက အရာရွိ ဘယ္ႏွေယာက္ ကြၽန္မနဲ႔ အိပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ မွတ္ေတာင္ မမွတ္မိေတာ့ဘူး” ဟု သူမက ဘီဘီစီ သတင္းဌာနသို႔ ျပန္ေျပာျပသည္။
ကမာၻတစ္လႊား အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေပါင္း သန္းဝက္ခန္႔သည္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး စစ္တိုက္ေနရေၾကာင္း သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားဟု ဆိုရာတြင္ တရားဝင္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ စစ္တပ္မ်ား ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ တရားမဝင္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ သူပုန္အဖြဲ႕မ်ားလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ကေလးေတြ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ အတြင္းသို႔ ဝင္ၾကရသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိႏိုင္သည္။
တိုင္းျပည္တစ္ျပည္တြင္ ႏိုင္ငံသား အခ်င္းခ်င္း အယူအဆမတူ သေဘာထားမ်ား ကြဲလြဲသျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲမ်ား၊ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားႏိုင္သည္။ ထိုစဥ္ကာလတြင္ ကေလးေတြ ေက်ာင္းႏွင့္ ေဝးၾကရသည္။ သူတို႔ မိေဝးဖေဝး၊ မိသားစုေတြႏွင့္ ခြဲခြာၾကရသည္။ သူတို႔တြင္ ေနစရာမရွိ။ သူတို႔အိုးအိမ္ေတြက စစ္ဒဏ္သင့္ၿပီး ပ်က္စီး ၾကရသည္။ သူတို႔အတြက္ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ ႏိုင္ေရးမွာ စစ္ထဲဝင္႐ုံက လြဲၿပီး အျခားေ႐ြးခ်ယ္စရာ မရွိသျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အတြင္းသို႔ ေရာက္လာၾကသည္။
အခ်ဳိ႕ေသာ ကေလးမ်ားကလည္း မိသားစုမ်ား ေသေက် ပ်က္စီးၾကရသျဖင့္ လက္စားေခ်လိုသည့္ သေဘာျဖင့္ တပ္ထဲသို႔ ေရာက္လာၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ကေလးမ်ားမွာလည္း အတင္းအဓမၼ ေခၚေဆာင္ကာ စစ္ထဲဝင္ခိုင္းျခင္းေၾကာင့္ ေရာက္လာရသည္ မ်ားလည္း ရွိသည္။ ကေလးမ်ားကို တပ္ထဲ ဆြဲသြင္းၿပီးေနာက္ စစ္ဆင္ေရး ကိစၥမ်ားတြင္ အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ကေလးမ်ားကို စစ္သားႀကီးမ်ားက လိင္ကြၽန္အျဖစ္ ခိုင္းေစဆက္ဆံျခင္းမ်ားလည္း ရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ရက္စက္စြာ မိုင္းရွင္း ခိုင္းျခင္း၊ စပိုင္ လုပ္ခိုင္းျခင္း၊ သတင္းပို႔ ဆက္သားအျဖစ္ ခိုင္းေစျခင္း၊ ေပၚတာ ထမ္းခိုင္းျခင္း၊ ေက်းကြၽန္အျဖစ္ ခိုင္းေစျခင္းစသည့္ ကိစၥမ်ဳိးစုံတို႔လည္း ရွိေနသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ကေလးစစ္သားေပါင္း သုံးသိန္းခန္႔သည္ တိုက္ခိုက္ေရး စစ္သားမ်ားအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနၾကရေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႕ (Amnesty International) အဖြဲ႕ကဆိုသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတြင္း ကေလးေပါင္းမ်ားစြာ စစ္မႈထမ္း ခဲ့ၾကရသည္။ အထူးသျဖင့္ အာဖရိက အေနာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၉ မွ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ လိုက္ေဘးရီးယား သူပုန္မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲတြင္ ကေလးစစ္သားေပါင္း ၂၁,၀၀၀ ခန္႔ ပါဝင္ ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္။ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ ဆီရီရာလီယြန္တြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁ ႏွစ္ၾကာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျပည္တြင္းစစ္ကို ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က်မွ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံသားမ်ားစြာ ထိတ္လန္႔ဖြယ္ရာ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပမ္းျခင္းမ်ားကို ခံစားၾကရသည္။ ကိုယ္လက္အဂၤါမ်ား ဆုံး႐ႈံးၾကရသည္။ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္း၊ အရွင္လတ္လတ္ ေခါင္းျဖတ္ျခင္း၊ မီး႐ိႈ႕ သတ္ျခင္းမ်ားမွာ မထူးဆန္းသည့္ ကိစၥလို ျဖစ္ေနသည္။ ဆီရီရာလီယြန္တြင္ ကေလး စစ္သားေပါင္း ၇၀၀၀ ခန္႔ ျပည္တြင္း အဖ်က္အဆီးမ်ား၌ ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္။
သူတို႔အထဲမွ အားနက္စ္ဖိုေဒးမန္နာ ဆိုသူအေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္ပါသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ သူ႔အသက္ ရွစ္ႏွစ္သာ ရွိေသးသည္။ သူ႔ေမြးရပ္ေျမ ကိုင္လာယန္မွ သူ႔ကိုသူပုန္မ်ားက ေခၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ “ကြၽန္ေတာ့္ကို သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ကစားကြင္းထဲမွာ ကစားေနတုန္း သူတို႔က ဖမ္းလာၾကတာ”ဟု သူကဆိုသည္။ သူ႔သူငယ္ခ်င္း ႏွစ္ေယာက္က ေသသြားသည္။ သူ႔ကို ႐ြာျပန္ၿပီး အစိုးရတပ္ကို ေထာက္လွမ္းခိုင္းစဥ္ သူထြက္ေျပးခဲ့သည္။ ဖမ္းမိသြားၿပီးေနာက္ အ႐ိုက္ခံရသည္။ “ကြၽန္ေတာ့္ကို သူတို႔က ပု႐ြက္ဆိတ္ေတြ ကိုက္တဲ့ သစ္ပင္ႀကီးတစ္ပင္မွာ ခ်ည္ထားတယ္။ ေဇာက္ထိုး ခ်ည္ထားၿပီး ပု႐ြက္ဆိတ္ကလည္း ကိုက္ေတာ့ အေတာ္ေလး ေနရခက္တယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ကို အဲဒီအတိုင္း ႏွစ္နာရီေလာက္ ပစ္ထားတာ”ဟု သူက ေျပာျပသည္။
ကေလးမ်ား ယခုကဲ့သို႔ ႏွိပ္စက္ခံရ ျခင္းမွာ ထိုႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သိပ္မထူးဆန္းသည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ ကေလးစစ္သားေပါင္း မ်ားစြာသည္ ႐ိုက္ႏွက္ျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပမ္းခံရျခင္း၊ အသတ္ခံရျခင္းမ်ားမွာ ႐ိုးေနသည့္ ကိစၥရပ္မ်ား ျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕ ကေလးမ်ားသည္ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ား စြဲေနၾကသည္။ သူတို႔ကို မေၾကာက္ရြံ႕ရန္၊ တိုက္ရဲခိုက္ရဲ သတ္ရဲျဖတ္ရဲရန္ ရဲေဆးတင္သည့္ အေနျဖင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ား သုံးစြဲ ခိုင္းထားသည္။ “ေဆးကို ကြၽန္ေတာ္သုံးခ်င္လို႔ သုံးတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ စိတ္ဓာတ္ ျမႇင့္တင္ေရးဆိုၿပီး လာသုံးခိုင္းတာ။ တိုက္ပြဲ မထြက္ခင္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မူးယစ္ေဆးေတြ သုံးၾကရတယ္” ဟု ဆီရာရာလီယြန္ရွိ iEARN (International Education and Resource Network) သို႔ေရာက္လာသည့္ ယခင္ကေလး စစ္သားေဟာင္း တစ္ေယာက္က ျပန္ေျပာျပသည္။ သူတို႔ ေျပာသည့္ စိတ္ဓာတ္ ျမႇင့္တင္ေရး ဆိုသည္မွာ ကိုကင္း၊ ေဆးေျခာက္ႏွင့္ အရက္မ်ား ေသာက္သုံးရျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ အျခား ကေလးစစ္သားေဟာင္း တစ္ေယာက္ကလည္း “ကြၽန္ေတာ့္ကို မူးယစ္ေဆး ထိုးေပးတယ္။ ၿပီးေတာ့ Ak-47 ေသနတ္ လက္ထဲ ထည့္ေပးၿပီး တိုက္ပြဲ ထြက္ရတယ္။ ေရွ႕တန္းမွာ လူေတြ သတ္ရတယ္။ မုဒိမ္းလည္း က်င့္ရတယ္။ မဟုတ္တာ မွန္သမွ် အကုန္လုပ္ရတယ္”ဟုဆိုသည္။
စစ္ပြဲမ်ားတြင္ ကေလးမ်ားကို အသုံးျပဳျခင္းသည္ ယုတ္မာသည့္ စိတ္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္သည္။ ကေလးမ်ားသည္ လူႀကီးမ်ားေလာက္ မစားႏိုင္သည့္အျပင္ လူႀကီးမ်ားထက္ အမိန္႔ နာခံတတ္ေသာေၾကာင့္လည္း ပါသည္။ ကေလးမ်ားသည္ ေလ့က်င့္ေပးရလည္း လြယ္ကူသည့္အျပင္ တိုက္ပြဲမ်ားၾကားတြင္ မည္မွ်ေသေသ အေရးစိုက္စရာ တစ္ခုအေနျဖင့္ သေဘာမထားျခင္း ေၾကာင့္လည္း အသုံးခ်ခံ ေနရျခင္း ျဖစ္သည္။
“ကေလးေတြမွာ ရွိေနတဲ့ အားနည္းခ်က္ကို အသုံးခ်တာပါ။ သူတို႔က ေျပာရင္ နားေထာင္တယ္။ ခိုင္းရင္လုပ္တယ္။ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေတြးေနမွာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ေတြေဝေနမွာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ေလ့က်င့္ေပးရတာ လြယ္ၿပီး ခိုင္းတဲ့အတိုင္း အတိအက် လုပ္တတ္လို႔ သူတို႔ကို သေဘာက်တာေတြ လည္းပါတယ္”ဟု ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕က ဆာရာဂရင္းန္က ဆိုသည္။ “သူတို႔ကို စာရင္းလည္း သြင္းစရာ မလိုဘူး။ ပိုက္ဆံ ေပးစရာလည္း မလိုဘူး။ အမိန္႔နဲ႔သာခိုင္း အားလုံးရတယ္” ဟုလည္းသူက ဆိုသည္။
မိန္းကေလးစစ္သားမ်ား ဘဝက ပိုၿပီးဆိုးသည္။ လိင္ေဖ်ာ္ေျဖသည့္ ကိစၥမ်ားအတြက္ အသုံးေတာ္ခံရသလို တိုက္ပြဲမ်ားတြင္လည္း ဝင္တိုက္ရေသးသည္။“ကြၽန္မနဲ႔ ဘယ္ႏွေယာက္ အိပ္ၿပီးၿပီလဲဆိုတာ မမွတ္မိေတာ့ဘူး”ဟု ဖာေဘနီက ေျပာသည္။ ဘူရန္ဒီရွိ သူမ မိသားစုထံမွ အဓမၼ ေခၚေဆာင္ျခင္း ခံရခ်ိန္တြင္ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ခန္႔သာ ရွိေသးသည္။
“လူတစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္ ေျပာင္းသြားတယ္။ ကြၽန္မ ျငင္းလို႔မရဘူး။ ထြက္ေျပးရင္လည္း အသတ္ခံရမယ္ဆိုၿပီး ေျပာထားတယ္” ဟု ဖာေဘနီက ဆိုသည္။ အန္ဂိုလာ၊ ဆီရာရာလီယြန္ႏွင့္ ယူဂန္ဒါတို႔ တြင္ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ မိန္းကေလးငယ္မ်ားကို ဖမ္းဆီးလာၿပီး အဓမၼက်င့္ျခင္း၊ လိင္ကြၽန္အျဖစ္ ေစခိုင္းျခင္းတို႔မွာ မထူးဆန္းသည့္ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္သည္။
လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕၏ အဆိုအရ ယူဂန္ဒါ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ မိန္းကေလးမ်ားကို သူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ရလာသည့္ ကေလးမ်ားအား ေက်ာတြင္ ပိုးထားေစၿပီး အစိုးရတပ္ကို ဆက္လက္ တိုက္ခိုက္ခိုင္းသည္ဟု သိရသည္။
သူပုန္တပ္မ်ားတြင္ အသုံးျပဳေနသည့္ AK-47 ႏွင့္ M-16 ေသနတ္မ်ားသည္ တစ္လက္လွ်င္ ၁၅ ေဒၚလာႏွင့္ ရေနသျဖင့္ လူတိုင္း ကိုင္ႏိုင္သည့္ အေနအထားတြင္ ရွိသည္။ အသက္ ရွစ္ႏွစ္သားေလာက္ကို ပစ္ခတ္တတ္ရန္ သင္ေပးႏိုင္သည္။ ထိုေသနတ္မ်ားျဖင့္ ကေလးစစ္သားမ်ားကို ဆီရီရာလီယြန္ရွိ RUF (Revolutionary United Front) တပ္တြင္ အထူးသင္တန္းမ်ား ေပးေနသည္။ RUF စစ္သားေလး တစ္ေယာက္သည္ သင္တန္းဆင္းၿပီးလွ်င္ ႐ြာတစ္႐ြာကို ဝင္တိုက္ရမည္။ ေယာက္်ားေတြကို ေသလုေျမာပါး ျဖစ္ေအာင္ ႐ိုက္တတ္ရမည္။ မိန္း ကေလးေတြကို မုဒိမ္းက်င့္ရမည္။ ကေလးေတြကို ျပန္ေပးဆြဲလာႏိုင္ရမည္။ ေခၚလာေသာ ကေလးမ်ားကို သူတို႔က သင္တန္း ျပန္ေပးၿပီးေနာက္ ႏွစ္လသုံးလ ၾကာလွ်င္ သူတို႔လို ဇာတ္ျပန္သြင္းမည္။ ထြက္ေျပးရန္ ႀကဳိးပမ္းသူကို ကိုယ္လက္အဂၤါ ခ်ဳိ႕ယြင္းသည္အထိ ႐ိုက္ႏွက္ ႏွိပ္စက္သည္။ အခ်ဳိ႕ကို သတ္ပစ္သည္။
ကြန္ဂိုဒီမိုကရက္တစ္ သမၼတႏိုင္ငံ အတိုက္အခံ အုပ္စုအတြင္းသို႔ ေရာက္လာသည့္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အ႐ြယ္ စစ္သားေလး တစ္ဦးက “သူတို႔က ကြၽန္ေတာ့္ကို လူသား စားခိုင္းတယ္။ လူသတ္ခိုင္းတာေတြလည္း ရွိတယ္။ တစ္ခါတေလ မိန္းကေလးေတြ ေခၚလာၿပီး မုဒိမ္းက်င့္ခိုင္းတယ္။ မလုပ္ရင္လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ႐ိုက္တယ္” ဟု ေျပာျပသည္။
ကေလးစစ္သားအျဖစ္ လုပ္ခဲ့ရသူမ်ားကို ျပဳျပင္ေရး စခန္းမ်ားသို႔ပို႔ၿပီး ျပန္လည္ ျပဳစု ပ်ဳိးေထာင္ရသည္မွာ မလြယ္သည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ iEARN စခန္းသို႔ ေရာက္လာသည့္ စစ္သားေလးတစ္ေယာက္က “ခုဆိုရင္ မိသားစုနဲ႔လည္း မေနတတ္ေတာ့ဘူး။ ေသနတ္သံေတြကို ၾကားရင္ ေပ်ာ္တယ္။ ေတာထဲမွာပဲ ေနခ်င္တယ္။ ေသနတ္သံ ၾကားရင္ စိတ္ထဲကအလိုလို တက္ႂကြလာတယ္။ ခုေတာ့ တစ္ေယာက္တည္း ပ်င္းတယ္” ဟုဆိုသည္။ ကေလးစစ္သား ဘဝျဖင့္ ေနခဲ့ရသူမ်ားကို ပညာသင္ၾကားေပးမည္ဟု ဆိုလွ်င္ ျငင္းဆန္တတ္ၾကသည္။ သူတို႔ကို လူ႔ေဘာင္ အဖြဲ႕အစည္း အတြင္းသို႔ ျပန္လည္ သြင္းရသည္မွာ မလြယ္ကူသည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ ထိုကေလး မ်ားသည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေတာထဲသို႔ ျပန္မသြားေတာ့လွ်င္လည္း ရာဇဝတ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ၿပီး လူဆိုး သူခိုးမ်ားဘဝျဖင့္ ေနထိုင္တတ္ၾကသည္။
ကေလးမ်ား ၾကမၼာဆိုးမွ လြတ္ေျမာက္ရန္အတြက္ မိုဇမ္းဘစ္၊ အင္ဂိုလာ၊ ဆီရာရာ လီယြန္ႏွင့္ ဆိုမာလီးယားႏိုင္ငံတို႔တြင္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို ဖ်က္သိမ္းျခင္း၊ စစ္ျပန္ကေလးမ်ားကို ျပန္လည္ ထူေထာင္ေပးျခင္းစသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္လ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားကို လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာတြင္ ခက္ခဲမႈမ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရၿပီး ေရရွည္ ေဆာင္႐ြက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မွ ရေပလိမ့္မည္။ ကေလးမ်ားကို လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားက စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္း ေခၚေဆာင္သြားမႈကို တစ္ဖက္က ျဖတ္ႏိုင္မွသာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းျခင္းကို တရားမဝင္ လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ တရား႐ုံး (ICC) ႏွင့္ ကုလသမဂၢ ညီလာခံက ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားအရ တိက်စြာ ေဆာင္႐ြက္ရန္ လိုပါသည္။ ဥပေဒအရ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားကို စစ္မႈထမ္းခိုင္းျခင္းကို တိက်စြာ ကန္႔သတ္ၾကရန္ လိုပါလိမ့္မည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ခ်ီနာေကတာဆီလို အိပ္မက္ဆိုးမ်ား ၾကားတြင္ လႈပ္ရွားေနခဲ့ရသည့္ မိန္းကေလးေပါင္းမ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။ သူမအေနႏွင့္ ယူဂန္ဒါ အမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရး တပ္ထဲမွ လြတ္ေျမာက္လာေသာ္လည္း သူမဘဝတြင္ ႀကံဳေတြ႕ ခံစားခဲ့ရမႈမ်ားက သူ႔ကို အၿမဲတမ္း ေျခာက္လွန္႔ေန ခဲ့သည္။ သူမက ‘ကေလး စစ္သား’ ဆိုသည့္ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ေရးလိုက္သည္။ ထိုစာအုပ္ထဲတြင္ သူမ ကေလး စစ္သားဘဝတြင္ က်င္လည္ခဲ့ရသည့္ ကာလ ခါးသီးဖြယ္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ ေရးသားထားသည္။
သူမေရးခဲ့သည့္ ကေလးစစ္သား စာအုပ္ကိုဖတ္ၿပီး ကေလးမ်ား အနာဂတ္ ေပ်ာက္ေနသည့္ဘဝ၊ ကေလးေတြ ကေလးလို မႀကီးျပင္းခဲ့ရသည့္ဘဝ၊ စိတ္ဒဏ္ရာ ရေနသည့္ သူတို႔ေလးေတြ၏ ဘဝကို တိုင္းျပည္က မည္သို႔ တာဝန္ယူၾကမည္နည္း ဆိုသည့္ ေမးခြန္းမ်ားကို ေမးၾကည့္ေနမိသည္။ တစ္ခုေတာ့ ေသခ်ာတာရွိသည္။ AK-47 ေသနတ္ကိုင္ထားသည့္ ကေလးတစ္ေယာက္ ဘဝသည္ ပီျပင္ေသာကေလး ဘဝမျဖစ္ႏိုင္ေပ။
http://www.thesituation.co.uk
Child Soldiers, by Jon-Anders
Kindberg
Cr=>>
0 comments ::
စာဖတ္သူေတြရဲ့ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ... !