နားဆင္ရန္...


ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး တုိးတက္မႈ တခ်ဳိ႕ကုိ ျမင္ေတြ႕ရသလုိ သူ႔ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေက်နပ္ အားရတယ္ ဆုိေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကေတာ့ စုိးရိမ္စရာ အဆင့္နဲ႔အတူ ဆက္လုပ္စရာေတြ ရွိေနေသးတယ္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနား (Mr. Tomas Ojea Quintana) က ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစုိးရအေနနဲ႔ သီးျခား လြတ္လပ္ၿပီး အမ်ားယုံၾကည္ လက္ခံတဲ့ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြကို အျမန္ဆုံး လုပ္ေဆာင္ဖို႔လည္း တုိက္တြန္းသြားပါတယ္။ ၅ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို လာေရာက္ စုံစမ္းခဲ့တဲ့ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ဒီေန႔ညေန ရန္ကုန္က မျပန္ခင္ ေလဆိပ္ထဲမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ အတြင္းမွာ အခုလို မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆုိခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ မသင္းသီရိက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဒီေန႔ညေန ၆ နာရီခြဲကေန တနာရီနီးပါးၾကာ မစၥတာ ကင္တားနား ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ အတြင္းမွာ သူ႔ရဲ႕ ၅ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္ထဲက ေဆြးေႏြးမႈ အေျခအေန ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ရွင္းလင္း ေျပာဆုိျပခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိးတက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈ အဆင့္တခ်ဳိ႕ကုိ ေတြ႕ရေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကေတာ့ စိန္ေခၚမႈမွာ ရွိေနဆဲပဲလို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္ေန႔ကေန ၃ ရက္ၾကာ သူ႔ရဲ႕ ေနျပည္ေတာ္ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး အပါအ၀င္ အစုိးရအဖြဲ႕က တာ၀န္ရွိသူ တခ်ဳိ႕နဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈေတြဟာ အျပဳသေဘာေဆာင္ၿပီး ႀကိဳဆုိခဲ့တဲ့အေၾကာင္း မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာသလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီ တခ်ဳိ႕အျပင္ ေထာင္တြင္းေလ့လာမႈ အေျခအေနေတြ ေပၚမွာလည္း အပုိင္းလိုက္စီ ရွင္းလင္း ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရး အစီအစဥ္မွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လြတ္ေျမာက္ေရးဟာ မျဖစ္မေန အဆင့္မွာ ရွိေနတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔အတူ ဒါမွလည္း ဒီမုိကေရစီဘက္ကို တကယ္ေျပာင္းတယ္ဆုိတာ လက္ခံႏုိင္စရာ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔လည္း သူက ေျပာသြားပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပညာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ဆုိင္ရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနတာမို႔ ဒီကိစၥကို အထူးတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြ ေနထုိင္ရာ ေဒသေတြမွာရွိတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဘာသာစကားနဲ႔ သင္ၾကားဖို႔ လုိအပ္ေနတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။
“ဒါ့အျပင္ ေျမယာပုိင္ဆုိင္မႈဆုိင္ရာ ရပုိင္ခြင့္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပႆနာေတြ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အစုိးရ စီမံကိန္းေတြေၾကာင့္ စစ္တပ္က အုိးအိမ္ ေျမယာ သိမ္းပုိက္မႈေတြ ရွိေနတာေတြ ေတြ႕ရတာမုိ႔ ဒီကိစၥမ်ဳိးေတြကို အစုိးရက ေသေသခ်ာခ်ာ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ လိုအပ္သလုိပဲ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အေျခခံ ရပုိင္ခြင့္ေတြ အတြက္ပါ ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖုိ႔ လိုပါတယ္။”
အခုလို ေျပာျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြအျပင္ သူ အင္းစိန္ေထာင္တြင္း သြားစဥ္ ၾကားသိခဲ့ရတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တခ်ဳိ႕ရဲ႕ ေျပာျပခ်က္အရ စစ္ေၾကာေရး စခန္းေတြက ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္းမႈေတြ၊ အစားအစာ မစားခုိင္းတာေတြ၊ မအိပ္ခုိင္းတာေတြအျပင္ ခႏၶာကုိယ္ မီး႐ႈိ႕တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို သူသိခဲ့ရသလို အက်ဥ္းသားေတြကို စစ္တပ္အတြက္ ေပၚတာ အသုံးျပဳမႈေတြကလည္း ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
တခါ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တခ်ဳိ႕ဟာ မိသားစုနဲ႔ ေ၀းလံတဲ့ နယ္ေထာင္ေတြကုိ ေရႊ႕ေျပာင္းခံရတာမို႔ မိသားစု၀င္ေတြဟာ ပုံမွန္ အစားအစာနဲ႔ ေဆး၀ါး မပုိ႔ႏုိင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြဟာလည္း စုိးရိမ္စရာ အဆင့္မွာ ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီလုိ အေျခအေနေတြအျပင္ တုိင္းရင္းသား ေဒသအတြင္းမွာ ႀကဳံေနရတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းကို မီးေမာင္းထုိးျပေနသလုိ ျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ဆုိပါတယ္။
ဒီေန႔ညေနပုိင္း မစၥတာ ကင္တားနား ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲထဲက အဓိက အခ်က္တခ်ဳိ႕ကေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လႊတ္ေပးဖုိ႔ အစုိးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြဆီမွာ ေတာင္းဆုိခဲ့သလို ဖမ္းဆီး ႏွိပ္စက္ခံရမႈေတြ၊ အဓမၼလုပ္အားေပး ေစခုိင္းမႈေတြ အေၾကာင္းကုိလည္း ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ထည့္သြင္း ေျပာဆုိသြားၿပီး တုိင္းရင္းသား ေဒသက ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားမႈေတြနဲ႔အတူ အရပ္သားေတြ အေပၚမွာ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းကိုလည္း သူ ေျပာသြားပါတယ္။
တခါ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြဟာ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အလမ္းေတြမွာ အခက္အခဲ ရွိေနသလုိ တရားစီရင္ေရးပိုင္း ဆုိင္ရာမွာလည္း ဘက္မလုိက္ဘဲ တရားစီရင္မႈရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ လုိေသးတယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစုိးရအေနနဲ႔ သီးျခား လြတ္လပ္ၿပီး အမ်ားလက္ခံ ယုံၾကည္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြကို အခ်ိန္မဆြဲဘဲ အျမန္ဆုံး လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ကုိလည္း မစၥတာ ကင္တားနားက တုိက္တြန္းထားပါတယ္။