ခုႏွစ္ ရာသီ သကၠရာဇ္တို႔ကား မရပ္မနား စီးဆင္းေန၏။ သို႔ေသာ္ သမိုင္းမွတ္တိုင္မ်ားကား ေျပာင္းလဲမသြား။ ထို႔အတူ သမိုင္းကို ေရးထိုးခဲ့သူမ်ား၏ ဂုဏ္ေရာင္မ်ားလည္း ေမွးမွိန္မသြား။ ရာဇ၀င္တြင္ေသာ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားကလည္း ေဟာင္းႏြမ္းမသြားဘဲ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ အစဥ္သျဖင့္ မီး႐ွဴးတန္ေဆာင္သဖြယ္ လမ္းညႊန္လ်က္ ရွိေခ်သည္။
၂၀ ရာစု ျမန္မာ့သမိုင္းသည္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ႐ုန္းကန္မႈ၊ ေတာ္လွန္မႈမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ေန၏။ ေခတ္သမိုင္းကို ပိုင္းျဖတ္ၾကည့္ေသာ္ ေခတ္တိုင္း ေခတ္တိုင္းတြင္ အားလံုး၏ ေရွ႕ဆံုးမွထြက္ကာ ဦးေဆာင္သူ တဦးကို ထီးထီးမားမား ေတြ႔ရၿမဲပင္။
ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ အာခံ၀ံ့သူ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တတိုင္းတျပည္လံုး ႏိုင္ငံေရးစိတ္ ႏိုးၾကားထႂကြလာေအာင္ ဦးေဆာင္လမ္းညႊန္ခဲ့သူ အျဖစ္လည္းေကာင္း သမိုင္းေရးထိုးခံရသူတဦးမွာ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္တို႔ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရရွိေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ခဲ့သည္ ဆိုသည္မွာ အျငင္းပြားစရာမရွိသကဲ့သုိ႔ စစ္ဖိနပ္ေအာက္မွ ဒုတိယ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေရွးဆံုးမွ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ကာ ခ်ီတက္ေနသူမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆိုသည္မွာလည္း ကမာၻသိပင္ ျဖစ္ေပသည္။
၁၉ ရာစု အေစာပိုင္းကာလမွ ၁၉၂၀ ခုနွစ္အထိ အဂၤလိပ္တို႔သည္ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ရွိခိုးခံ၊ ဘုရားထူးခံ ဘ၀မ်ားျဖင့္ ေက်နပ္ေနၾကေသာ ကာလျဖစ္သည္။ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔မ်ား ေရႊနားေတာ္သြင္း ဧခ်င္းမ်ားကို နားဆင္ရင္း သာယာလ်က္ ရွိခဲ့ၾက၏။
၁၉၁၁ ခုမွ ၁၉၂၀ ၀န္းက်င္အတြင္း ဆရာေတာ္သည္ သူရိယသတင္းစာႀကီးမွတဆင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားကာ ကၽြန္သေဘာက္ဘ၀တြင္ အိပ္ေမာက်ေနေသာ ျမန္မာလူထု၏ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားကို ႏႈိးထခဲ့ေစေလသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ယခုေခတ္စားေနေသာ “လူ႔အခြင့္အေရး” ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရး အေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းေရးသား ျပခဲ့ေလသည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားမ်ား ဦးထိပ္တင္ေသာ ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ားကိုလည္း သကၤန္းေခါင္းၿမီးၿခံဳကာ အိပ္မေနဘဲ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအတြက္ ေလာကတၳစရိယ၊ ဉာတတၳစရိယ တည္းဟူေသာ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအတြက္ ကိုယ့္ေလာကအတြက္ အလုပ္လုပ္ၾကရန္ ေရးသားခဲ့ေလသည္။
ဆရာေတာ္သည္ ယင္းသို႔ ေရးသားမႈေၾကာင့္ ထိုေခတ္က သံဃာေတာ္မ်ား၏ ၀ိုင္းပယ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသကဲ့သို႔ ဘာသာေရးအျမင္သာရွိၿပီး ႏိုင္ငံေရးအျမင္ အားနည္းေသာ သို႔မဟုတ္ အေၾကာက္လြန္ေသာ သူမ်ား၏ ဖယ္က်ဥ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရေလသည္။ သို႔ေသာ္ ဆရာေတာ္ကား အလ်ဥ္းမမႈဘဲ မိမိရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း ဆယ္စုႏွစ္တခုခန္႔ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္၊ လြတ္လပ္ေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားကို ပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့ရာ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ေရာက္ေသာအခါ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ႏွလံုးသားတြင္ ေရွးဦးစြာ ဖူးပြင့္လာခဲ့ပါေတာ့သည္။
ယင္းအေၾကာင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဗမာ့ေခတ္ သတင္းေထာက္ ဦးဘရင္ ေရးသားေသာ “ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ” စာအုပ္တြင္ ဤသို႔ ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
“… လူဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ဘာလဲဆိုတာ နားလည္လာၾကတယ္။ ကိုယ့္အခြင့္အေရး ကိုယ္သိၿပီး မရ ရေအာင္ ႀကိဳးစားတတ္ရင္ ဒါဟာ လူစိတ္ရွိတယ္လို႔ ဦးပဥၨင္း ဆိုလိုတာပဲ။ ေဟာ … အခု ရန္ကုန္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားေတြက စၿပီး အဂၤလိပ္ေက်ာင္းေတြက သင္ေပးတဲ့ပညာကို မေက်နပ္လို႔ သပိတ္ေမွာက္ၾကကုန္ၿပီတဲ့။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေနၿပီး အဲဒီကိစၥႀကီးမွာ ဦးပဥၨင္းထံ အႀကံညဏ္ေတြ ယူခ်င္လို႔ ဦးပဥၨင္းကို ရန္ကုန္ႂကြလာခဲ့ပါဆိုတာ ေၾကးနန္းစာ အခုပဲရတယ္။ ဗမာေတြ ဒီလို စိတ္ေတြ၀င္စားလာၾကဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး ဦးပဥၨင္း ႀကိဳးစားေနတာ အခုေတာ့ ႀကိဳးစားရက်ဳိးနပ္ၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဦးပဥၨင္း ေသေပ်ာ္ပါၿပီလို႔ ေျပာတာ” ဟု ဦးဥတၱမ၏ ေဒြးေတာ္၊ ဦးရီးႏွင့္ ညီျဖစ္သူတို႔ကို ရွင္းျပခန္း ေဖာ္ျပထားသည္။
ယင္း ပထမ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီးကား အုပ္စိုးသူ အဂၤလိပ္တို႔ ႏွာေခါင္းကို က်ည္ေပြ႔ျဖင့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖတ္႐ိုက္ခံလိုက္ရျခင္း ျဖစ္၏။
ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအ၀ွမ္းတြင္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ား ေတာမီးပမာ ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ရာ ယင္းမ်ိဳးေစ့ကို စတင္ပ်ိဳးႀကဲခဲ့သူ ဆရာေတာ္လည္း ေတာေရာၿမိဳ႕ပါ လိုက္လံ၍ ၀ံသာႏု ရကၡိတ အမ်ိဳးသားေရးတရားမ်ားကို အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဟာခဲ့ေလသည္။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ေဒးဒရဲပိုင္ ဆူးကလပ္ရြာတြင္ ပထမအႀကိမ္ အဖမ္းခံျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဦးဘရင္၏ စာအုပ္တြင္ “ဗမာလူမ်ိဳးတို႔သည္ ႏိုင္ငံေရးကို ေဆာင္ရြက္လွ်င္ အဖမ္းခံရမည္။ ေထာင္က်ခံရမည္။ ငါတို႔လည္း ဒီလိုပင္ အဖမ္းခံၾကမည္။ ေထာင္က်ခံၾကေတာ့မည္ဟု စိတ္မ်ားတက္ႂကြၿပီးလွ်င္ ႏိုးၾကားသည္ထက္ ႏိုးၾကားလာၾကေလသည္။ ထိုအခါ မႏိုးၾကားခဲ့လွ်င္ ယခုအခါ၌ လြတ္လပ္ေရး ေ၀ေပေသးသည္။ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္တို႔လည္း မေနသာေတာ့ဘဲ ငါတို႔လည္း ဦးဥတၱမကဲ့သို႔ပင္ ေဆာင္ရြက္ၾကေတာ့မည္ဟု ရည္သန္ၿပီးလွ်င္ သံဃာ့သာမဂၢီဟူ၍ ႏိုင္ငံေရးအဓိကထားေသာ အဖြဲ႕ေပါင္း ၃၇ ဖြဲ႔တို႔ကို ထိုႏွစ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္လာေလရာ …” ဟု ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
သူရိယသတင္းစာမွ အယ္ဒီတာမ်ားသည္ ဆရာေတာ္၏ ၀ံသာႏုရကၡိတ တရားမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ျပည္သူသိေအာင္ အစဥ္တစိုက္ ေဖာ္ျပေပးခဲ့သည္။
အျပင္းထန္ဆံုးေသာ ဆရာေတာ္၏ ေရးသားခ်က္ကား ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ ဒုတိယ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ဆာရက္ဂ်ီနယ္ ကရက္ေဒါက္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ခ်က္ခ်င္းထြက္သြားရန္ ေမာင္းထုတ္ေသာစာျဖစ္၏။ ယင္းစာကို ဆာရက္ဂ်ီနယ္ ကရက္ေဒါက္ထံသို႔ တိုက႐ိုက္လိပ္မူပို႔သကဲ့သို႔ သူရိယသင္းစာႀကီးတြင္လည္း ထည့္သြင္းလိုက္ရာ အေၾကာက္တရားေအာက္တြင္ အိပ္ေမာက်ေနေသာ ျမန္မာျပည္သူ လူထုတရပ္လံုးကို လႈပ္ႏိႈးႏိုင္ခဲ့သည္။
ထိုေရးသားခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးဘရင္က “တကယ္စင္စစ္ ဘုရင္ခံကလည္း ထြက္သြားမည္မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ ဦးဥတၱမက တို႔ဗမာလူမ်ိဳးေတြမွာ ဒီလိုေျပာႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရွိေနတယ္ဆိုၿပီး သင္ေပးလိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ေနာက္တခုမွာ အစိုးရအရာရွိ ဆိုေသာစကားမွာ အဂၤလိပ္ဘာသာတြင္ ‘ျပည္သူ႔၀န္ထမ္း’ ဟူ၍ ဆိုသည့္အတိုင္း အရာရွိမဟုတ္၊ ျပည္သူ႔အေစခံသာျဖစ္၍ သူတို႔ကို ဘာမွ ေၾကာက္စရာမလိုဟု လႈံ႕ေဆာ္ေရးသားထားသည္ကိုလည္း ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ဖတ္ရႈရေသးသည္” ဟု ေရးခဲ့သည္။
၂၀ ရာစု ေခတ္ဦးပိုင္းက ဆရာေတာ္ ပ်ိဳးခဲ့ေသာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားမ်ားသည္ ယေန႔ မ်ိဳးဆက္သစ္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူ ရဟန္းေတာ္မ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအထိ ၾသဇာလႊမ္းမိုးလ်က္ရွိေၾကာင္း ၂၀၀ရ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးက သက္ေသျပလ်က္ရွိသည္။
ဆရာေတာ္၏ ဘ၀သမိုင္းထဲမွ ေလးစားစရာ အေကာင္းဆံုး အခ်က္မွာ အတၱဟိတႏွင့္ ပရဟိတ လုပ္ငန္း ၂ စလံုးကို အေျပာင္ေျမာက္ဆံုး လုပ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ ဆရာေတာ္သည္ မိမိကိုယ္က်ိဳးအတၱအတြက္ သူ၏ ငယ္ရြယ္ေသာ သက္တမ္းကာလအတြင္း ပညာဆီမီးကို ဘ၀တြင္ ျပည့္စံုေအာင္ ျဖည့္တင္းခဲ့သည္။ ၁၈၇၉ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၁၀ ၀န္းက်င္ကာလအထိ ပညာေရးအတြက္ မိမိ၏အခ်ိန္မ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့သည္။ သူ႔ဘ၀၏ အေစာပိုင္း ႏွစ္ ၃၀ ကာလသည္ ပညာရွာေဖြ ဆည္းပူးမႈကာလ ျဖစ္၏။
က်န္ေသာ အႏွစ္ ၃၀ (၁၉၁၀ မွ ၁၉၃၀) ၀န္းက်င္ကိုမူ ပရဟိတလုပ္ငန္းျဖစ္ေသာ ျမန္မာျပည္ သူ႔ကၽြန္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ ေျခစံုပစ္ကာ ၀င္ေရာက္လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးရသည္ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႔ျမင္ခြင့္မရခဲ့ေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေရး မ်ိဳးေစ့ကို ခ်ေပးခဲ့သူ လြတ္လပ္ေရးမီး႐ွဴးတန္ေဆာင္အျဖစ္ သမိုင္းေမာ္ကြန္းတြင္ စိုက္ထူခဲ့ေလ၏။ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလည္း ဆရာေတာ္နည္းတူ လြတ္လပ္ေရးကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ႔ခြင့္ မရရွိခဲ့ပါ။
ဆရာေတာ္ အလိုရွိသည္ကား ဟုမၼ႐ူး ေခၚ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရေရးျဖစ္၏။ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေပးလိုသည္ကား ဒိုင္အာခီ ေခၚ ၉၁ ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျဖစ္သည္။ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ဆရာေတာ္သည္ ျပင္းထန္စြာ ေ၀ဖန္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။
“ဟုမၼ႐ူးအတြက္ ႀကိဳးစားၾကရာမွာ ေၾကာက္လန္႔စိတ္ေတြ မထားၾကနဲ႔။ ေၾကာက္ေမႊးပါရင္ ဇာဂနာနဲ႔ ႏႈတ္ပစ္ၾကရမယ္။ ခိုးရမွာ၊ ဒိုင္အာခီ ေကာင္စီ၀င္ရမွာသာေၾကာက္။ ေက်းလက္က ဒကာေတြ သူႀကီးကို မေၾကာက္ၾကနဲ႔။ သူႀကီးတင္မကဘူး၊ ၿမိဳ႕အုပ္ ၀န္ေထာက္ကိုလည္း ေၾကာက္ဖို႔မလိုဘူး။ သူတို႔ထက္ႀကီးတဲ့ ဘုရင္ခံဆိုတာကိုလည္း ေၾကာက္စရာမရွိပါဘူး။ ကိုယ့္တုိင္းျပည္ကို္ ကိုယ့္လူမ်ိဳး အုပ္ခ်ဳပ္ရေလေအာင္ ဘုရင္ခံနဲ႔ ဗ်ဴ႐ိုကရက္ေတြကို ႏွင္ထုတ္ၾကရမယ္။ ကရက္ေဒါက္ ထြက္သြားလို႔ ဥတၱမက ဂ်ဴဗလီမွ ထပ္ၿပီးအမိန္႔ေပးေနတယ္” ဟု ေဟာေျပာခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္၏ ၿခိဳးၿခံေခြ်တာမႈ၊ အဆင္းရဲခံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးဘရင္က “ကြ်ႏ္ုပ္မ်က္ျမင္တြင္ ရန္ကုန္ဘူတာႀကီး အေပါက္၀မွ ဘယာေက်ာ္ကုလားက တေန႔လွ်င္ ဘယာေၾကာ္တခုက် ေပးလႉသည္ကို ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ စားေသာက္လ်က္ မည္သည့္ဒါယကာအိမ္သို႔မွ် ႂကြၿပီး ငါ့ကို ဆြမ္းေကၽြးစမ္း၊ ဘာစမ္းဟူ၍ ေျပာသည္ကိုမၾကားရေပ … ဆရာေတာ္သည္ ထုိအခ်ိန္ကဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီအခ်ိဳ႕မွ လူႀကီးမ်ားက သူ႔အေပၚ အၿငိဳးႀကီးၿပီး ေစတနာကြက္ေနခ်ိန္ျဖစ္သည္ … ဆရာေတာ္က ‘လွထြန္းျဖဴေရ၊ ငါ မေန႔က ဦး xxx အိမ္ကို သြားတယ္ကြ။ သူက ငါ့ကို မလာနဲ႔ ဘုန္းႀကီး ဘာညာနဲ႔ ႏွင္ခ်လို္က္တာပဲ’ ဟု တဟဲဟဲ ရယ္ရယ္ေမာေမာႏွင့္ ေျပာသည္ကို ၾကားရသည္။ သည္းခံေတာ္မူႏိုင္ပါေပသည္” ဟု ေရးသားထားသည္။
ဆရာေတာ္သည္ သက္ေတာ္ ၆၀ ျပည့္ေသာ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ဘ၀နတ္ထံ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ဆရာေတာ္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီး ၂ ရက္အၾကာ စက္တင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ဗမာျပည္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း၌ အမတ္မ်ားအားလံုး ၀မ္းနည္းသည့္ အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ ၅ မိနစ္ ရပ္နားၿပီး အ႐ိုအေသျပဳၾကသည္။ သက္ဆိုင္ရာ ေဆြမ်ိဳးမ်ားသို႔ ၀မ္းနည္းေၾကာင္း သ၀ဏ္လႊာ ေပးပို႔ၾကသည္။
ယင္းအစည္းအေ၀းတြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ အိႏၵိယအမ်ိဳးသားမ်ား ကိုယ္စားလွယ္ အမတ္ မစၥတာ ဂန္ဂါဆင္းက ေအာက္ပါအတိုင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသည္ကို အမတ္မ်ားက သေဘာက် လက္ခံခဲ့ၾကသည္ဟု သိရသည္။
မစၥတာ ဂန္ဂါဆင္းက “ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ဤႏိုင္ငံတြင္ အႀကီးဆံုးေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျဖစ္တယ္လို႔ ကြ်ႏ္ုပ္ေျပာခဲ့ေသာ ထိုစကားဟာ အပိုမပါေသာ စကားျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးကို အစျပဳေသာပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ၿပီး ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္မႈဟူသမွ်ဟာလည္း သူ႔ကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီးမွ ေပၚလာတာပဲဟု ကြ်ႏ္ုပ္က ထပ္မံေျပာလုိပါတယ္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ တႀကိမ္တည္းႏွင့္ ဤမွ်အထိ ႏိုင္ငံေရးတုိးတက္မႈ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းကား အခါအခြင့္ သင့္ေသာကာလ၌ မိမိအသိဉာဏ္ႏွင့္ အသက္ခႏၶာကို တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးအတြက္ အသံုးခ်မည္ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ကိုယ္ေတြ႔ဆည္းပူးခဲ့ေသာ ျပည့္၀သည့္ အရပ္ရပ္ပညာမ်ားကို ေပါင္းစပ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပသည္” ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ေပသည္။ ။
ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ႐ုပ္တု (ဓာတ္ပံု - ottama.multiply.com)
ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ အာခံ၀ံ့သူ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တတိုင္းတျပည္လံုး ႏိုင္ငံေရးစိတ္ ႏိုးၾကားထႂကြလာေအာင္ ဦးေဆာင္လမ္းညႊန္ခဲ့သူ အျဖစ္လည္းေကာင္း သမိုင္းေရးထိုးခံရသူတဦးမွာ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္တို႔ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရရွိေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ခဲ့သည္ ဆိုသည္မွာ အျငင္းပြားစရာမရွိသကဲ့သုိ႔ စစ္ဖိနပ္ေအာက္မွ ဒုတိယ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေရွးဆံုးမွ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ကာ ခ်ီတက္ေနသူမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆိုသည္မွာလည္း ကမာၻသိပင္ ျဖစ္ေပသည္။
၁၉ ရာစု အေစာပိုင္းကာလမွ ၁၉၂၀ ခုနွစ္အထိ အဂၤလိပ္တို႔သည္ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ရွိခိုးခံ၊ ဘုရားထူးခံ ဘ၀မ်ားျဖင့္ ေက်နပ္ေနၾကေသာ ကာလျဖစ္သည္။ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔မ်ား ေရႊနားေတာ္သြင္း ဧခ်င္းမ်ားကို နားဆင္ရင္း သာယာလ်က္ ရွိခဲ့ၾက၏။
၁၉၁၁ ခုမွ ၁၉၂၀ ၀န္းက်င္အတြင္း ဆရာေတာ္သည္ သူရိယသတင္းစာႀကီးမွတဆင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားကာ ကၽြန္သေဘာက္ဘ၀တြင္ အိပ္ေမာက်ေနေသာ ျမန္မာလူထု၏ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားကို ႏႈိးထခဲ့ေစေလသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ယခုေခတ္စားေနေသာ “လူ႔အခြင့္အေရး” ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရး အေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းေရးသား ျပခဲ့ေလသည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားမ်ား ဦးထိပ္တင္ေသာ ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ားကိုလည္း သကၤန္းေခါင္းၿမီးၿခံဳကာ အိပ္မေနဘဲ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအတြက္ ေလာကတၳစရိယ၊ ဉာတတၳစရိယ တည္းဟူေသာ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအတြက္ ကိုယ့္ေလာကအတြက္ အလုပ္လုပ္ၾကရန္ ေရးသားခဲ့ေလသည္။
ဆရာေတာ္သည္ ယင္းသို႔ ေရးသားမႈေၾကာင့္ ထိုေခတ္က သံဃာေတာ္မ်ား၏ ၀ိုင္းပယ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသကဲ့သို႔ ဘာသာေရးအျမင္သာရွိၿပီး ႏိုင္ငံေရးအျမင္ အားနည္းေသာ သို႔မဟုတ္ အေၾကာက္လြန္ေသာ သူမ်ား၏ ဖယ္က်ဥ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရေလသည္။ သို႔ေသာ္ ဆရာေတာ္ကား အလ်ဥ္းမမႈဘဲ မိမိရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း ဆယ္စုႏွစ္တခုခန္႔ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္၊ လြတ္လပ္ေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားကို ပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့ရာ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ေရာက္ေသာအခါ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ႏွလံုးသားတြင္ ေရွးဦးစြာ ဖူးပြင့္လာခဲ့ပါေတာ့သည္။
ယင္းအေၾကာင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဗမာ့ေခတ္ သတင္းေထာက္ ဦးဘရင္ ေရးသားေသာ “ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ” စာအုပ္တြင္ ဤသို႔ ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
“… လူဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ဘာလဲဆိုတာ နားလည္လာၾကတယ္။ ကိုယ့္အခြင့္အေရး ကိုယ္သိၿပီး မရ ရေအာင္ ႀကိဳးစားတတ္ရင္ ဒါဟာ လူစိတ္ရွိတယ္လို႔ ဦးပဥၨင္း ဆိုလိုတာပဲ။ ေဟာ … အခု ရန္ကုန္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားေတြက စၿပီး အဂၤလိပ္ေက်ာင္းေတြက သင္ေပးတဲ့ပညာကို မေက်နပ္လို႔ သပိတ္ေမွာက္ၾကကုန္ၿပီတဲ့။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေနၿပီး အဲဒီကိစၥႀကီးမွာ ဦးပဥၨင္းထံ အႀကံညဏ္ေတြ ယူခ်င္လို႔ ဦးပဥၨင္းကို ရန္ကုန္ႂကြလာခဲ့ပါဆိုတာ ေၾကးနန္းစာ အခုပဲရတယ္။ ဗမာေတြ ဒီလို စိတ္ေတြ၀င္စားလာၾကဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး ဦးပဥၨင္း ႀကိဳးစားေနတာ အခုေတာ့ ႀကိဳးစားရက်ဳိးနပ္ၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဦးပဥၨင္း ေသေပ်ာ္ပါၿပီလို႔ ေျပာတာ” ဟု ဦးဥတၱမ၏ ေဒြးေတာ္၊ ဦးရီးႏွင့္ ညီျဖစ္သူတို႔ကို ရွင္းျပခန္း ေဖာ္ျပထားသည္။
ယင္း ပထမ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီးကား အုပ္စိုးသူ အဂၤလိပ္တို႔ ႏွာေခါင္းကို က်ည္ေပြ႔ျဖင့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖတ္႐ိုက္ခံလိုက္ရျခင္း ျဖစ္၏။
ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအ၀ွမ္းတြင္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ား ေတာမီးပမာ ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ရာ ယင္းမ်ိဳးေစ့ကို စတင္ပ်ိဳးႀကဲခဲ့သူ ဆရာေတာ္လည္း ေတာေရာၿမိဳ႕ပါ လိုက္လံ၍ ၀ံသာႏု ရကၡိတ အမ်ိဳးသားေရးတရားမ်ားကို အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဟာခဲ့ေလသည္။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ေဒးဒရဲပိုင္ ဆူးကလပ္ရြာတြင္ ပထမအႀကိမ္ အဖမ္းခံျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဦးဘရင္၏ စာအုပ္တြင္ “ဗမာလူမ်ိဳးတို႔သည္ ႏိုင္ငံေရးကို ေဆာင္ရြက္လွ်င္ အဖမ္းခံရမည္။ ေထာင္က်ခံရမည္။ ငါတို႔လည္း ဒီလိုပင္ အဖမ္းခံၾကမည္။ ေထာင္က်ခံၾကေတာ့မည္ဟု စိတ္မ်ားတက္ႂကြၿပီးလွ်င္ ႏိုးၾကားသည္ထက္ ႏိုးၾကားလာၾကေလသည္။ ထိုအခါ မႏိုးၾကားခဲ့လွ်င္ ယခုအခါ၌ လြတ္လပ္ေရး ေ၀ေပေသးသည္။ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္တို႔လည္း မေနသာေတာ့ဘဲ ငါတို႔လည္း ဦးဥတၱမကဲ့သို႔ပင္ ေဆာင္ရြက္ၾကေတာ့မည္ဟု ရည္သန္ၿပီးလွ်င္ သံဃာ့သာမဂၢီဟူ၍ ႏိုင္ငံေရးအဓိကထားေသာ အဖြဲ႕ေပါင္း ၃၇ ဖြဲ႔တို႔ကို ထိုႏွစ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္လာေလရာ …” ဟု ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
သူရိယသတင္းစာမွ အယ္ဒီတာမ်ားသည္ ဆရာေတာ္၏ ၀ံသာႏုရကၡိတ တရားမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ျပည္သူသိေအာင္ အစဥ္တစိုက္ ေဖာ္ျပေပးခဲ့သည္။
အျပင္းထန္ဆံုးေသာ ဆရာေတာ္၏ ေရးသားခ်က္ကား ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ ဒုတိယ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ဆာရက္ဂ်ီနယ္ ကရက္ေဒါက္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ခ်က္ခ်င္းထြက္သြားရန္ ေမာင္းထုတ္ေသာစာျဖစ္၏။ ယင္းစာကို ဆာရက္ဂ်ီနယ္ ကရက္ေဒါက္ထံသို႔ တိုက႐ိုက္လိပ္မူပို႔သကဲ့သို႔ သူရိယသင္းစာႀကီးတြင္လည္း ထည့္သြင္းလိုက္ရာ အေၾကာက္တရားေအာက္တြင္ အိပ္ေမာက်ေနေသာ ျမန္မာျပည္သူ လူထုတရပ္လံုးကို လႈပ္ႏိႈးႏိုင္ခဲ့သည္။
ထိုေရးသားခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးဘရင္က “တကယ္စင္စစ္ ဘုရင္ခံကလည္း ထြက္သြားမည္မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ ဦးဥတၱမက တို႔ဗမာလူမ်ိဳးေတြမွာ ဒီလိုေျပာႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရွိေနတယ္ဆိုၿပီး သင္ေပးလိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ေနာက္တခုမွာ အစိုးရအရာရွိ ဆိုေသာစကားမွာ အဂၤလိပ္ဘာသာတြင္ ‘ျပည္သူ႔၀န္ထမ္း’ ဟူ၍ ဆိုသည့္အတိုင္း အရာရွိမဟုတ္၊ ျပည္သူ႔အေစခံသာျဖစ္၍ သူတို႔ကို ဘာမွ ေၾကာက္စရာမလိုဟု လႈံ႕ေဆာ္ေရးသားထားသည္ကိုလည္း ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ဖတ္ရႈရေသးသည္” ဟု ေရးခဲ့သည္။
၂၀ ရာစု ေခတ္ဦးပိုင္းက ဆရာေတာ္ ပ်ိဳးခဲ့ေသာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားမ်ားသည္ ယေန႔ မ်ိဳးဆက္သစ္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူ ရဟန္းေတာ္မ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအထိ ၾသဇာလႊမ္းမိုးလ်က္ရွိေၾကာင္း ၂၀၀ရ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးက သက္ေသျပလ်က္ရွိသည္။
ဆရာေတာ္၏ ဘ၀သမိုင္းထဲမွ ေလးစားစရာ အေကာင္းဆံုး အခ်က္မွာ အတၱဟိတႏွင့္ ပရဟိတ လုပ္ငန္း ၂ စလံုးကို အေျပာင္ေျမာက္ဆံုး လုပ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ ဆရာေတာ္သည္ မိမိကိုယ္က်ိဳးအတၱအတြက္ သူ၏ ငယ္ရြယ္ေသာ သက္တမ္းကာလအတြင္း ပညာဆီမီးကို ဘ၀တြင္ ျပည့္စံုေအာင္ ျဖည့္တင္းခဲ့သည္။ ၁၈၇၉ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၁၀ ၀န္းက်င္ကာလအထိ ပညာေရးအတြက္ မိမိ၏အခ်ိန္မ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့သည္။ သူ႔ဘ၀၏ အေစာပိုင္း ႏွစ္ ၃၀ ကာလသည္ ပညာရွာေဖြ ဆည္းပူးမႈကာလ ျဖစ္၏။
က်န္ေသာ အႏွစ္ ၃၀ (၁၉၁၀ မွ ၁၉၃၀) ၀န္းက်င္ကိုမူ ပရဟိတလုပ္ငန္းျဖစ္ေသာ ျမန္မာျပည္ သူ႔ကၽြန္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ ေျခစံုပစ္ကာ ၀င္ေရာက္လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးရသည္ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႔ျမင္ခြင့္မရခဲ့ေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေရး မ်ိဳးေစ့ကို ခ်ေပးခဲ့သူ လြတ္လပ္ေရးမီး႐ွဴးတန္ေဆာင္အျဖစ္ သမိုင္းေမာ္ကြန္းတြင္ စိုက္ထူခဲ့ေလ၏။ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလည္း ဆရာေတာ္နည္းတူ လြတ္လပ္ေရးကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ႔ခြင့္ မရရွိခဲ့ပါ။
ဆရာေတာ္ အလိုရွိသည္ကား ဟုမၼ႐ူး ေခၚ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရေရးျဖစ္၏။ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေပးလိုသည္ကား ဒိုင္အာခီ ေခၚ ၉၁ ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျဖစ္သည္။ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ဆရာေတာ္သည္ ျပင္းထန္စြာ ေ၀ဖန္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။
“ဟုမၼ႐ူးအတြက္ ႀကိဳးစားၾကရာမွာ ေၾကာက္လန္႔စိတ္ေတြ မထားၾကနဲ႔။ ေၾကာက္ေမႊးပါရင္ ဇာဂနာနဲ႔ ႏႈတ္ပစ္ၾကရမယ္။ ခိုးရမွာ၊ ဒိုင္အာခီ ေကာင္စီ၀င္ရမွာသာေၾကာက္။ ေက်းလက္က ဒကာေတြ သူႀကီးကို မေၾကာက္ၾကနဲ႔။ သူႀကီးတင္မကဘူး၊ ၿမိဳ႕အုပ္ ၀န္ေထာက္ကိုလည္း ေၾကာက္ဖို႔မလိုဘူး။ သူတို႔ထက္ႀကီးတဲ့ ဘုရင္ခံဆိုတာကိုလည္း ေၾကာက္စရာမရွိပါဘူး။ ကိုယ့္တုိင္းျပည္ကို္ ကိုယ့္လူမ်ိဳး အုပ္ခ်ဳပ္ရေလေအာင္ ဘုရင္ခံနဲ႔ ဗ်ဴ႐ိုကရက္ေတြကို ႏွင္ထုတ္ၾကရမယ္။ ကရက္ေဒါက္ ထြက္သြားလို႔ ဥတၱမက ဂ်ဴဗလီမွ ထပ္ၿပီးအမိန္႔ေပးေနတယ္” ဟု ေဟာေျပာခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္၏ ၿခိဳးၿခံေခြ်တာမႈ၊ အဆင္းရဲခံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးဘရင္က “ကြ်ႏ္ုပ္မ်က္ျမင္တြင္ ရန္ကုန္ဘူတာႀကီး အေပါက္၀မွ ဘယာေက်ာ္ကုလားက တေန႔လွ်င္ ဘယာေၾကာ္တခုက် ေပးလႉသည္ကို ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ စားေသာက္လ်က္ မည္သည့္ဒါယကာအိမ္သို႔မွ် ႂကြၿပီး ငါ့ကို ဆြမ္းေကၽြးစမ္း၊ ဘာစမ္းဟူ၍ ေျပာသည္ကိုမၾကားရေပ … ဆရာေတာ္သည္ ထုိအခ်ိန္ကဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီအခ်ိဳ႕မွ လူႀကီးမ်ားက သူ႔အေပၚ အၿငိဳးႀကီးၿပီး ေစတနာကြက္ေနခ်ိန္ျဖစ္သည္ … ဆရာေတာ္က ‘လွထြန္းျဖဴေရ၊ ငါ မေန႔က ဦး xxx အိမ္ကို သြားတယ္ကြ။ သူက ငါ့ကို မလာနဲ႔ ဘုန္းႀကီး ဘာညာနဲ႔ ႏွင္ခ်လို္က္တာပဲ’ ဟု တဟဲဟဲ ရယ္ရယ္ေမာေမာႏွင့္ ေျပာသည္ကို ၾကားရသည္။ သည္းခံေတာ္မူႏိုင္ပါေပသည္” ဟု ေရးသားထားသည္။
ဆရာေတာ္သည္ သက္ေတာ္ ၆၀ ျပည့္ေသာ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ဘ၀နတ္ထံ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ဆရာေတာ္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီး ၂ ရက္အၾကာ စက္တင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ဗမာျပည္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း၌ အမတ္မ်ားအားလံုး ၀မ္းနည္းသည့္ အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ ၅ မိနစ္ ရပ္နားၿပီး အ႐ိုအေသျပဳၾကသည္။ သက္ဆိုင္ရာ ေဆြမ်ိဳးမ်ားသို႔ ၀မ္းနည္းေၾကာင္း သ၀ဏ္လႊာ ေပးပို႔ၾကသည္။
ယင္းအစည္းအေ၀းတြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ အိႏၵိယအမ်ိဳးသားမ်ား ကိုယ္စားလွယ္ အမတ္ မစၥတာ ဂန္ဂါဆင္းက ေအာက္ပါအတိုင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသည္ကို အမတ္မ်ားက သေဘာက် လက္ခံခဲ့ၾကသည္ဟု သိရသည္။
မစၥတာ ဂန္ဂါဆင္းက “ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ဤႏိုင္ငံတြင္ အႀကီးဆံုးေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျဖစ္တယ္လို႔ ကြ်ႏ္ုပ္ေျပာခဲ့ေသာ ထိုစကားဟာ အပိုမပါေသာ စကားျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးကို အစျပဳေသာပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ၿပီး ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္မႈဟူသမွ်ဟာလည္း သူ႔ကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီးမွ ေပၚလာတာပဲဟု ကြ်ႏ္ုပ္က ထပ္မံေျပာလုိပါတယ္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ တႀကိမ္တည္းႏွင့္ ဤမွ်အထိ ႏိုင္ငံေရးတုိးတက္မႈ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းကား အခါအခြင့္ သင့္ေသာကာလ၌ မိမိအသိဉာဏ္ႏွင့္ အသက္ခႏၶာကို တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးအတြက္ အသံုးခ်မည္ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ကိုယ္ေတြ႔ဆည္းပူးခဲ့ေသာ ျပည့္၀သည့္ အရပ္ရပ္ပညာမ်ားကို ေပါင္းစပ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပသည္” ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ေပသည္။ ။
Baht Exchange Rate
0 comments ::
စာဖတ္သူေတြရဲ့ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ... !