ျမန္မာျပဳျပင္ေရးေရွ႕တုိးဖို႔ အခ်ိန္လို

အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္က ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးအတြက္ အႏွစ္သာရရွိတဲ့ ေရရွည္တည္တံ့မယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို ေဖာ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေတြ႔ျမင္ရမွာပါလို႔ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအႀကံေပးကေတာ့ အရပ္သား အစိုးရ တက္လာၿပီးတဲ့ ၇ လတာကာလအတြင္းမွာ အႏွစ္ ၅၀ ၾကာ ရွင္းမရခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံေရးကို အျပဳသေဘာနဲ႔ အေျပာင္းအလဲကို ေရွ႕႐ႈၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းေနပါေၾကာင္း၊ က်န္ေနေသးတဲ့ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြအေနနဲ႔လည္း လြတ္လာၿပီးတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ နည္းတူပဲ အျမန္ဆံုးအခြင့္အေရး ရရွိမယ္လို႔ ယူဆရတဲ့အေၾကာင္း၊ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြက ျပႆနာေတြကို ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြနဲ႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ညိႇႏိႈင္းေနပါေၾကာင္း ဗြီအိုေအကို ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ အျပည့္စံုကို ေဒၚခင္စိုး၀င္းက တင္ျပထားပါတယ္။

နားဆင္ရန္
APEC ေခၚ အာရွပစိဖိတ္ေဒသ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ထိပ္သီးညီလာခံ အႀကိဳအျဖစ္နဲ႔ ဟာဝိုင္အီကၽြန္းစု ဟိုႏိုလူလူၿမိဳ႕ East-West Centre တကၠသိုလ္မွာ ဝန္ႀကီးကလင္တန္ မိန္႔ခြန္းေျပာဆိုခဲ့ရာမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ အာရွႏိုင္ငံေတြအေပၚ ရပ္တည္တဲ့မူဝါဒနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မွတ္ခ်က္ေပးေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ ပြင့္လင္းတဲ့စီးပြားေရးရာသာမက ပြင့္လင္းတဲ့ လူ႔ေဘာင္ အသိုင္းအဝိုင္းကို တည္ေဆာက္ဖို႔ပါ အားေပးေထာက္ခံေနၿပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔လူ႔အခြင့္အေရးလို ကိစၥေတြမွာ သေဘာထားမတူညီတဲ့ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔လည္း ထဲထဲဝင္ဝင္ ဆက္ဆံေနၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ တြန္းအားေပးတဲ့ထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း အပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ အခုလို သြားဆိုသြားတာပါ။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္ေအာင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက တစိုက္မတ္မတ္ အားေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီ မေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကို အခု ပထမဆံုးအေနနဲ႔ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား မ်က္ဝါးထင္ထင္ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲေတြ ေတြ႔ေနရၿပီဆိုေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနဆဲပါပဲ။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားတာ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ သက္ဆိုင္သူအားလံုး ပါဝင္ေရးဆိုတဲ့အခ်က္ေတြ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိေနေသးတယ္၊ ျပည္သူလူထု အက်ိဳးအတြက္ အႏွစ္သာရရွိတဲ့ ေရရွည္တည္တံ့မယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဖာ္ေဆာင္သြားမယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံအျဖစ္နဲ႔ ေတြ႔ျမင္ရမွာပါ။” - လို႔ ေျပာဆိုသြားတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေျပာင္းလဲေရးေတြ ေရရွည္တည္တံ့မွာလား။ အေပၚယံေၾကာပဲ ေျပာင္းလဲေနတာလား ဆိုတာနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ ေဒါက္တာေနဇင္လတ္က အခုလိုမွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။
“အေဟာင္းကေန အသစ္ကူးတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ အခ်ိန္တစ္စံုတရာ အတိုင္းအတာ လိုပါတယ္ခင္ဗ်။
ႏိုင္ငံတစ္ခု ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္တယ္ဆိုရင္ အဦးဆံုးကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကို စၿပီးဖြင့္လိုက္တာမ်ိဳးေပါ့ေနာ္။ ၿပီးေတာ့မွ တျခား sectors ေတြကို သြားတာေပါ့ခင္ဗ်ာ။ အခု speed အရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ပဲ အခု အစိုးရတက္လာတာ ၇ လပိုပိုေလာက္ပဲ ရွိေသးတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒီ ၇ လပိုပိုမွာကို က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ ၅၀ ေလာက္ ရွင္းမရခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေရြ႕က တကယ့္ အျပဳသေဘာ အမ်ားႀကီး အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ ဘက္ကို ေရြ႕သြားၿပီးၿပီေပါ့။ အခုက်ေနာ္တို႔ခ်ထားတဲ့ မူဝါဒေတြဆိုတာကလည္း တကယ့္ sustainable reform နဲ႔ sustainable development ကို ေရွ႕႐ႈတဲ့ဟာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဝန္ႀကီးကလင္တန္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ေဒါက္တာေနဇင္လတ္က သူ႔ရဲ႕ထင္ျမင္ခ်က္ကို အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကေလ ေတြးၾကည့္လို႔ရတာေလးေတြ ရွိတယ္ဗ်။ မွန္းၾကည့္လို႔ရတာေလးေတြ ရွိတယ္ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္ ဘယ္ကာလ ဘယ္လိုဆိုတဲ့ ကိစၥရပ္မ်ိဳးကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အတိအက်ေျပာပိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့သူေတြေတာ့ မဟုတ္ဘူးေလ။ သို႔ေသာ္လည္း ဥပမာအားျဖင့္ေပါ့ဗ်ာ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ အက်ဥ္းသားအျဖစ္ ခံစားရတဲ့အခါမွာ တခ်ိဳ႕ကလြတ္လာၿပီး တခ်ိဳ႕ကက်န္တယ္ ဆိုလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ က်န္တဲ့လူေတြမွာလည္း ဒီအခြင့္အေရးက ရွိႏိုင္တယ္ေလ။ ရွိရမွာေပါ့။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ လြတ္လာၿပီးတဲ့လူေတြထဲက တခ်ိဳ႕တဝက္ဆိုရင္ သူတို႔နဲ႔အလားတူေပါ့ဗ်ာ။ အခုလို အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့လူေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကလည္း ပထမလူေတြနဲ႔ အတူတူေတာ့ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ခင္ဗ်။ သူတို႔ရဲ႕အနာဂတ္ကလည္း က်ေနာ္ထင္တယ္ အျမန္ဆံုးေပါ့ဗ်ာ၊ အျမန္ဆံုး ပထမလူေတြနဲ႔ အတူတူပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ်ေတာ့ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္ ေစာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။”
ဝန္ႀကီးကလင္တန္ရဲ႕ ေမးခြန္းေတြထဲက ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးဟာလည္း အဓိက ပါဝင္ေနတယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ေဒါက္တာေနဇင္လတ္ရဲ႕ ေျဖရွင္းခ်က္က ဒီလိုပါ။
“က်ေနာ္တို႔ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးကတည္းက စခဲ့တဲ့ျပႆနာေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ သူတို႔အတြက္ကေတာ့ အခ်ိန္ေလး နည္းနည္းေလး ပိုလိုပါလိမ့္မယ္။ အခုလည္း ညႇိႏႈိင္းတဲ့ကိစၥရပ္ေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာ တိုးတက္မႈ တစ္စံုတရာရေနတယ္ ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ သိေနရပါတယ္ခင္ဗ်။”
လာမယ့္တနဂၤေႏြေန႔ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ အဖြဲ႕ဝင္၂၁ ႏိုင္ငံပါဝင္တဲ့ APEC ထိပ္သီးညီလာခံႀကီးကို သမၼတအိုဘားမားက အိမ္ရွင္အျဖစ္ ဟာဝိုင္အီကၽြန္းမွာ လက္ခံက်င္းပေပးမွာျဖစ္ၿပီးေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္င၊ ဘာလီကၽြန္းမွာ ေရွ႕သီတင္းပတ္အကုန္မွာက်င္းပမယ့္ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီးညီလာခံကို သမၼတအိုဘားမား တက္ေရာက္ဖို႔ရွိပါတယ္။
သမၼတအိုဘားမားဟာ အေမရိကန္သမၼတတစ္ဦးအေနနဲ႔ ပထမဆံုး အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီးညီလာခံကို
တက္ေရာက္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ဝန္ႀကီးကလင္တန္က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒီထိပ္သီးညီလာခံကို ျမန္မာအစိုးရသမၼတ ဦးသိန္္းစိန္လည္း တက္ေရာက္ဖို႔ရွိပါတယ္။