ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ က်ယ္ျပန္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြတစ္ရပ္ ေပၚလာေစေရးအတြက္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းေတြ ဒီထက္ပို အားေကာင္းလာတာကို ျမင္လိုတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျမင္ေနရၿပီဆိုေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ စိုးရိမ္မိတယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက မေန႔က APEC ညီလာခံအတြင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာဆိုသြားတာပါ။ ဒီအေၾကာင္း ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲအခ်ိဳ႕ ခိုင္ခိုင္မာမာ ေတြ႔လာရၿပီဆိုေပမဲ့ ဒီထက္ပိုၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္က APEC အစည္းအေ၀းတြင္းမွာ ေျပာသြားတာပါ။ ႏို၀င္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔ အေမရိကန္စံခ်ိန္ ညေနပိုင္းက အာရွပစိဖိတ္ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအဖဲြ႔ APEC ၀န္ႀကီးမ်ားအဆင့္ အစည္းအေ၀းအၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္က ေျပာဆိုသြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုျမင္လာရတဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းေတြ ပိုၿပီး အရိွန္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔လိုမယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္က ေျပာပါတယ္။
“ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ႔ လြတ္လပ္မႈေတြ ပိုရိွလာေစဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္သြားဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းေနပါတယ္။ အျခားလူေတြ ရရိွခံစားရသလို ႏိုင္ငံတကာသတ္မွတ္မႈ စံႏႈန္းေတြအတိုင္း ျမန္မာလူထုဟာလည္း ဒီအခြင့္အေရးေတြ ရရိွဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈတရပ္ ေပၚလာေရးအတြက္ အားတက္ေက်နပ္စရာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းေတြ ပိုမို အားေကာင္းလာတာကို ျမင္လိုပါတယ္။ ဒီကတဆင့္ ျမန္မာလူထုအတြက္ အက်ိဳးရိွေစမယ့္ ပြင့္လင္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီလူ႔အဖဲြ႔အစည္းတရပ္ တျဖည္းျဖည္း ျဖစ္လာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
နားဆင္ရန္...
လက္ရိွ အေနအထားမွာေတာ့ အေမရိကန္ဘက္က အႀကီးတန္းအရာရိွေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မၾကာခဏ သြားေရာက္လာတာမ်ိဳး ရိွေနၿပီး သူတို႔ေတြရဲ႕ အစီရင္ခံမႈအပါအ၀င္ အျခားႏိုင္ငံေတြက ျမန္မာကိုသြားတဲ့ တာ၀န္ရိွသူေတြရဲ႕ တုံ႔ျပန္ခ်က္အရပါ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခိုင္မာတဲ့ အေျပာင္းအလဲအခ်ိဳ႕ ျမင္လာရၿပီလို႔ ၀န္ႀကီးကလင္တန္က ေျပာပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြဟာ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရိွလာပါၿပီ။ အလုပ္သမားဥပေဒသစ္ ထုတ္ျပန္တာ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္တဲ့ဥပေဒကို ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္တာ အပါအ၀င္ အေရးႀကီးတဲ့ ဥပေဒျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ ကနဦးႀကိဳပမ္းမႈေတြကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ေထာက္ခံပါတယ္။ က်မတို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာလူထုအေနနဲ႔ မိမိတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏို္င္ငံေရးမွာ အျပည့္အ၀ ပါ၀င္ႏိုင္ခြင့္ရတာကို ျမင္လိုပါတယ္။”
ဒီလို အေျပာင္းအလဲေတြအေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အားေပးသလို တဘက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္စရာ ရိွေသးတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာသြားပါတယ္။
“ဒါေပမဲ့လည္း လုပ္စရာေတြ ပိုလုပ္ရပါလိမ့္ဦးမယ္။ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်မတို႔ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြဟာ ႏွစ္ရွည္ ထိန္းသိမ္းခံေနရဆဲ ရိွေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုးကို ျခြင္းခ်က္မရိွ လႊတ္ေပးဖို႔နဲ႔ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေဒသေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အဆံုးသတ္ေစဖို႔ က်မတို႔ ဆက္ၿပီး ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးပိုင္းမွာလည္း ပြင့္လင္းျမင့္သာမႈရိွဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေမရိကန္ဘက္က အႀကီးတန္းအရာရိွေတြ ဒီလပိုင္းအတြင္း သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အလုပ္သမားေရး လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုက္ကယ္ေပါ့စနာ (Michael Posner) နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ဒဲရက္မစ္ခ်ဲလ္ (Derek Mitchell) တို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ကပဲ ျမန္မာျပည္ကိုသြားၿပီး အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြေရာ၊ အတိုက္အခံေတြ၊ လူထုအေျချပဳအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
အခု APEC အစည္းအေ၀းအၿပီးမွာလည္း အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမား၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္တို႔အပါအ၀င္ အေမရိကန္ အႀကီးတန္းသံတမန္ေတြဟာ အင္ဒိုနီးရွား ဘာလီမွာက်င္းပမယ့္ အာဆီယံနဲ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ အစည္းအေ၀းေတြကို သြားေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာလည္း အေမရိကန္ ထိပ္ပိုင္းတာ၀န္ရိွသူေတြနဲ႔ ျမန္မာဘက္က ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြ သီးျခား ေတြ႔ဆံုလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲအခ်ိဳ႕ ခိုင္ခိုင္မာမာ ေတြ႔လာရၿပီဆိုေပမဲ့ ဒီထက္ပိုၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္က APEC အစည္းအေ၀းတြင္းမွာ ေျပာသြားတာပါ။ ႏို၀င္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔ အေမရိကန္စံခ်ိန္ ညေနပိုင္းက အာရွပစိဖိတ္ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအဖဲြ႔ APEC ၀န္ႀကီးမ်ားအဆင့္ အစည္းအေ၀းအၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္က ေျပာဆိုသြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုျမင္လာရတဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းေတြ ပိုၿပီး အရိွန္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔လိုမယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္က ေျပာပါတယ္။
“ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ႔ လြတ္လပ္မႈေတြ ပိုရိွလာေစဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္သြားဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းေနပါတယ္။ အျခားလူေတြ ရရိွခံစားရသလို ႏိုင္ငံတကာသတ္မွတ္မႈ စံႏႈန္းေတြအတိုင္း ျမန္မာလူထုဟာလည္း ဒီအခြင့္အေရးေတြ ရရိွဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈတရပ္ ေပၚလာေရးအတြက္ အားတက္ေက်နပ္စရာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းေတြ ပိုမို အားေကာင္းလာတာကို ျမင္လိုပါတယ္။ ဒီကတဆင့္ ျမန္မာလူထုအတြက္ အက်ိဳးရိွေစမယ့္ ပြင့္လင္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီလူ႔အဖဲြ႔အစည္းတရပ္ တျဖည္းျဖည္း ျဖစ္လာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
ဓာတ္ပံု Dewi Astuti
လက္ရိွ အေနအထားမွာေတာ့ အေမရိကန္ဘက္က အႀကီးတန္းအရာရိွေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မၾကာခဏ သြားေရာက္လာတာမ်ိဳး ရိွေနၿပီး သူတို႔ေတြရဲ႕ အစီရင္ခံမႈအပါအ၀င္ အျခားႏိုင္ငံေတြက ျမန္မာကိုသြားတဲ့ တာ၀န္ရိွသူေတြရဲ႕ တုံ႔ျပန္ခ်က္အရပါ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခိုင္မာတဲ့ အေျပာင္းအလဲအခ်ိဳ႕ ျမင္လာရၿပီလို႔ ၀န္ႀကီးကလင္တန္က ေျပာပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြဟာ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရိွလာပါၿပီ။ အလုပ္သမားဥပေဒသစ္ ထုတ္ျပန္တာ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္တဲ့ဥပေဒကို ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္တာ အပါအ၀င္ အေရးႀကီးတဲ့ ဥပေဒျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ ကနဦးႀကိဳပမ္းမႈေတြကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ေထာက္ခံပါတယ္။ က်မတို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာလူထုအေနနဲ႔ မိမိတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏို္င္ငံေရးမွာ အျပည့္အ၀ ပါ၀င္ႏိုင္ခြင့္ရတာကို ျမင္လိုပါတယ္။”
ဒီလို အေျပာင္းအလဲေတြအေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အားေပးသလို တဘက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္စရာ ရိွေသးတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာသြားပါတယ္။
“ဒါေပမဲ့လည္း လုပ္စရာေတြ ပိုလုပ္ရပါလိမ့္ဦးမယ္။ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်မတို႔ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြဟာ ႏွစ္ရွည္ ထိန္းသိမ္းခံေနရဆဲ ရိွေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုးကို ျခြင္းခ်က္မရိွ လႊတ္ေပးဖို႔နဲ႔ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေဒသေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အဆံုးသတ္ေစဖို႔ က်မတို႔ ဆက္ၿပီး ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးပိုင္းမွာလည္း ပြင့္လင္းျမင့္သာမႈရိွဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေမရိကန္ဘက္က အႀကီးတန္းအရာရိွေတြ ဒီလပိုင္းအတြင္း သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အလုပ္သမားေရး လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုက္ကယ္ေပါ့စနာ (Michael Posner) နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ဒဲရက္မစ္ခ်ဲလ္ (Derek Mitchell) တို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ကပဲ ျမန္မာျပည္ကိုသြားၿပီး အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြေရာ၊ အတိုက္အခံေတြ၊ လူထုအေျချပဳအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ပါ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
အခု APEC အစည္းအေ၀းအၿပီးမွာလည္း အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမား၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္တို႔အပါအ၀င္ အေမရိကန္ အႀကီးတန္းသံတမန္ေတြဟာ အင္ဒိုနီးရွား ဘာလီမွာက်င္းပမယ့္ အာဆီယံနဲ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ အစည္းအေ၀းေတြကို သြားေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာလည္း အေမရိကန္ ထိပ္ပိုင္းတာ၀န္ရိွသူေတြနဲ႔ ျမန္မာဘက္က ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြ သီးျခား ေတြ႔ဆံုလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။
0 comments ::
စာဖတ္သူေတြရဲ့ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ... !